Thổ Nhĩ Kỳ xích lại gần Trung Quốc

Quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ và tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ngày một xấu hơn, nên đã đẩy quan hệ Ankara xích lại gần với Bắc Kinh.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: REUTERS

Trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc, mới đây Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã có cuộc hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Nguyên thủ hai bên đã trao đổi hàng loạt các vấn đề nhằm đẩy mạnh hợp tác giữa hai nước.

Tại cuộc gặp cả Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đánh giá cao mối quan hệ hợp tác giữa hai nước. Đồng thời mong muốn trên cơ sở tôn trọng những lợi ích cốt lõi và vấn đề lớn của nhau, hai bên cần tăng cường tin cậy chính trị, giao lưu chiến lược, củng cố phát triển quan hệ hợp tác chiến lược Trung - Thổ, đảm bảo quan hệ hai nước được vận hành trên quỹ đạo lành mạnh và ổn định.

Theo đó, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tăng cường các hợp tác thực tế trên nhiều lĩnh vực như thúc đẩy hợp tác chống khủng bố, kết nối các sáng kiến chiến lược của mỗi bên như Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc với kế hoạch “Hành lang trung gian” của Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan cho rằng, quan hệ mật thiết giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc có ý nghĩa quan trọng đối với hòa bình và phồn vinh của khu vực. Thời gian tới, ngoài nội dung hợp tác chống khủng bố thường niên giữa hai nước, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác với Trung Quốc trên nhiều nội dung cụ thể trong khuôn khổ Sáng kiến “Vành đai và Con đường” như hợp tác kỹ thuật, đầu tư, năng lượng, giao lưu nhân dân…

Đây là lần gặp nhau thứ hai chỉ trong vòng chưa đầy một tháng giữa nguyên thủ hai nước. Trước đó, hôm 15-6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan cũng đã có cuộc hội kiến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 5 về các biện pháp xây dựng tương tác và niềm tin chính trị châu Á tại Dushanbe, thủ đô Tajikistan.

Sở dĩ thời gian gần đây, Thổ Nhĩ Kỳ xích lại gần với Trung Quốc và Nga là do có những bất đồng với Mỹ. Theo đó, tháng 12-2017, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký một hợp đồng trị giá 2,5 tỉ USD cam kết chuyển giao bốn hệ thống tên lửa S-400 cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, gần một năm sau khi ông Trump chính thức nhậm chức.

Vào tháng 12-2018, Mỹ thông qua một thỏa thuận bán tên lửa Patriot trị giá 3,5 tỉ USD cho Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng Ankara vẫn chưa chấp nhận, nói rằng các điều khoản do Mỹ đề xuất đơn giản không tốt như thỏa thuận với Nga. Các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đã nói rằng họ vẫn đang xem xét việc mua các hệ thống của Mỹ, nhưng sẽ không từ bỏ hệ thống S-400 của Nga. Việc giao hàng dự kiến bắt đầu vào tháng 7 này.

Tuy nhiên, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, ông vẫn hy vọng Mỹ giữ nguyên thương vụ bán máy bay tàng hình F-35 cho nước này. Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia đối tác lớn trong chương trình máy bay tối tân F-35 của Tập đoàn sản xuất quốc phòng Lockheed Martin (Mỹ), tham gia sản xuất một số bộ phận chính cho máy bay với khoản đầu tư hơn 1,25 tỉ USD, đồng thời Ankara đã lên kế hoạch mua 120 máy bay loại này.

Giới quan sát nhìn nhận, việc Thổ Nhĩ Kỳ xích lại gần Trung Quốc như một phần trong sự thay đổi chiến lược sang chính sách hướng Đông của quốc gia này. Những năm gần đây, Ankara đã nỗ lực tìm cách tăng cường quan hệ với cả Nga và Trung Quốc nhằm phát huy các lợi ích chiến lược về quân sự và kinh tế thông qua tăng cường tần suất các cuộc tiếp xúc ở các cấp giữa Thổ Nhĩ Kỳ và các đối tác Nga, Trung Quốc. Động thái trên đã phần nào cho thấy quan hệ giữa Ankara và Washington có phần nguội lạnh. Nếu tiếp tục bất đồng, quan hệ này sẽ ngày càng “xa vắng” hơn.

HN tổng hợp