Thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza: Nguy cơ sụp đổ

Thỏa thuận ngừng bắn giữa quân đội Israel và Phong trào Hamas ở Dải Gaza đang bên bờ vực sụp đổ vì cáo buộc Tel Aviv vi phạm trao trả tù nhân Palestine.

Người Palestine quay lại miền Bắc Gaza hôm 27-1 khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực. Ảnh: REUTERS   

Nhận định trên được đưa ra sau khi Chính phủ Israel liên tục trì hoãn việc khởi động đàm phán giai đoạn 2 của thỏa thuận ngừng bắn cũng như không thực hiện cam kết về trao đổi con tin/tù nhân với Hamas.

Theo báo chí Israel, sau khi Phong trào Hamas nhất trí đáp ứng điều kiện do Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đưa ra để đổi lấy việc Israel phóng thích 602 tù nhân Palestine, người đứng đầu Chính phủ Israel lại tiếp tục đưa ra điều kiện mới. Theo đó, ông Netanyahu yêu cầu Hamas phải thực hiện ngay việc trao trả thi thể 4 con tin còn lại thuộc giai đoạn 1 cho phía Israel. Việc trao trả thi thể 4 con tin này được các bên thống nhất thực hiện vào cuối tuần này (ngày 1-3), ngay trước khi giai đoạn 1 của thỏa thuận hết hiệu lực. Ông Netanyahu yêu cầu Hamas phải cam kết chấm dứt việc tổ chức các lễ bàn giao con tin có tính chất “nhục hạ”, mới chấp nhận trả tự do cho các tù nhân.

Phong trào Hamas đã lên án mạnh mẽ động thái trì hoãn trả tự do cho tù nhân của phía Israel, coi đó là sự vi phạm nghiêm trọng thỏa thuận ngừng bắn. Tối 23-2, một quan chức cấp cao Hamas tuyên bố, nhóm này sẽ không đàm phán giai đoạn 2 của thỏa thuận, trước khi Israel trả tự do cho các tù nhân Palestine theo cam kết.

Hãng tin Reuters dẫn lời thành viên Ban Chính trị Hamas Ezzat El Rashq tuyên bố: “Quyết định của Thủ tướng Benjamin Netanyahu thể hiện ý đồ cố tình phá hoại thỏa thuận, vi phạm rõ ràng các điều khoản và cho thấy lực lượng chiếm đóng không đáng tin cậy trong việc thực hiện nghĩa vụ của mình”.

Một quan chức cấp cao Hamas Mahmoud Mardawi kêu gọi các bên trung gian cần tăng cường sức ép đối với Israel để buộc nước này tuân thủ nghiêm túc các điều khoản đã được thống nhất trong thỏa thuận ngừng bắn trước đó.

Trong một động thái liên quan, tại Dải Gaza, nơi cũng đang thực thi lệnh ngừng bắn giai đoạn 1, có hiệu lực từ ngày 19-1, Hamas cáo buộc, một cuộc không kích trong ngày 16-2 của Israel khiến 3 người của phong trào Hồi giáo này thiệt mạng gần thành phố Rafah “vi phạm nghiêm trọng” thỏa thuận giữa hai bên.

Theo Hamas, vụ tấn công của Israel nhằm vào “lực lượng cảnh sát có nhiệm vụ bảo đảm việc tiếp nhận viện trợ”, trong khi Lực lượng Phòng vệ Israel trước đó thông báo, họ đã không kích một nhóm vũ trang đang tìm cách tiếp cận các binh sĩ của mình.

Về đàm phán thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza giai đoạn 2, ông Steve Witkoff, Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông, đã có các cuộc điện đàm “rất hiệu quả và mang tính xây dựng” để thảo luận với các nước liên quan là Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani và Giám đốc Tình báo Ai Cập. Các bên đã thảo luận về “trình tự của giai đoạn 2, đặt ra các lập trường của cả Israel cũng như Hamas” và nhất trí tiếp tục các cuộc đàm phán trong tuần này tại một địa điểm sẽ sớm được xác định.

Trong khi đó, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thông báo, ông Netanyahu đã chủ trì cuộc họp nội các an ninh để thảo luận về giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn này. Tuy nhiên, trong thực tế mọi việc gần như đi ngược lại những nhận định trên.

Giới quan sát cho rằng, thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas đang bên bờ vực đổ vỡ vì những bất đồng ngoài mong muốn.

HN tổng hợp