Thỏa thuận ngừng bắn tại Sudan vẫn chưa có đáp án

Đàm phán hòa bình giữa các bên tham chiến tại Sudan đã không thể nhất trí về lệnh ngừng bắn trong vòng đầu tiên khiến thỏa thuận hòa bình càng xa vời.

Khói bốc lên sau một trận giao tranh ở Sudan. Ảnh minh họa: AFP

Theo đó, các bên tham chiến tại Sudan đã được nối lại đàm phán hôm 26-10 tại thành phố Jeddah của Saudi Arabia. Theo chính quyền Riyadh, lần hòa đàm này được tổ chức nhằm mục đích “tạo điều kiện thuận lợi cho việc cung cấp viện trợ nhân đạo, thiết lập lệnh ngừng bắn và các biện pháp xây dựng lòng tin khác, đồng thời tiến tới chấm dứt vĩnh viễn các hành động thù địch”. Đây là điểm khác biệt so với những lần hòa giải trước đó của các phe phái tại Sudan chỉ dẫn đến những thỏa thuận ngừng bắn tạm thời và bị vi phạm một cách có hệ thống ngay sau khi đạt được.

Tuy nhiên, kết quả bước đầu đã làm cho nhiều người thất vọng. Saudi Arabia thông báo các bên tham chiến ở Sudan đã không đạt được tiến triển nào nhằm hướng tới lệnh ngừng bắn sau vòng hòa đàm mới nhất tại Jeddah, song hai bên tái khẳng định cam kết tôn trọng các thỏa thuận trước đây, nhằm cải thiện khả năng tiếp cận viện trợ nhân đạo.

Theo quân đội Sudan (SPA), trong vòng đàm phán mới này, hai bên tham chiến ở Sudan đã đồng ý hợp tác với Liên Hiệp Quốc (LHQ) “để vượt qua những trở ngại trong việc cung cấp viện trợ nhân đạo”. Hai bên cũng nhất trí về “các biện pháp xây dựng lòng tin”.

Tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, Washington quan ngại trước thông tin về một cuộc tấn công sắp xảy ra ở El Fasher, Bắc Darfur và đang kêu gọi các bên tham chiến ở Sudan ngay lập tức ngừng các động thái tấn công.

Giao tranh giữa quân đội Sudan và lực lượng bán vũ trang RSF nổ ra hồi giữa tháng 4-2023 do căng thẳng liên quan đến kế hoạch chuyển tiếp sang chế độ dân sự. Đến nay, xung đột đã tàn phá thủ đô Khartoum và nhiều thành phố lớn khác tại Sudan, gây ra tình trạng xung đột sắc tộc ở khu vực Darfur, cũng như khiến hơn 5,75 triệu người phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn.

Trong một động thái liên quan, ngay sau đàm phán thất bại, pháo kích đã dội xuống Omdurman, ngoại ô thủ đô của Sudan khiến trên 20 dân thường thiệt mạng. Khu vực Omdurman liên tục là nơi diễn ra giao tranh ác liệt giữa hai bên. Ngoài những người thiệt mạng còn có nhiều người bị thương trong vụ tấn công trên. Trước đó, hôm 4-11, nguồn tin y tế cho biết nhiều ngôi nhà ở Khartoum bị pháo kích khiến 15 dân thường thiệt mạng.

Giao tranh trước đây chủ yếu diễn ra ở Khartoum và khu vực Darfur ở phía Tây, nhưng đang dần lan về phía Nam của thủ đô. Kể từ khi giao tranh bùng phát đến nay, con số thống kê cho thấy có hơn 10.000 người đã thiệt mạng. Tuy nhiên, các nhóm cứu trợ và y tế liên tục cảnh báo tổng số thương vong có thể cao hơn nhiều. Theo LHQ, ước tính có 5,6 triệu người đã phải rời bỏ nhà cửa, trong đó nhiều người chạy sang các nước láng giềng. Ngoài ra còn có hơn 25 triệu người cần viện trợ.

Từ những diễn biến trên, LHQ liên tục kêu gọi các bên liên quan ngừng bắn để cứu trợ nhân đạo và tiến đến hòa đàm lập lại hòa bình cho quốc gia châu Phi này. Phó Tổng Thư ký LHQ phụ trách điều phối các vấn đề nhân đạo và cứu trợ khẩn cấp Martin Griffiths đã kêu gọi bảo vệ dân thường và chấm dứt các hoạt động thù địch sau 6 tháng xung đột quân sự ở Sudan. Ông Griffiths nêu rõ: “Đã đến lúc các bên xung đột phải thực hiện nghĩa vụ của mình theo luật nhân đạo quốc tế. Đã đến lúc họ phải tôn trọng những cam kết đã đưa ra ở Jeddah để bảo vệ dân thường và cho phép viện trợ nhân đạo. Đã đến lúc họ tái cam kết đối thoại tại cấp cao nhất để chấm dứt cuộc xung đột này, một lần và mãi mãi”.

Bên cạnh đó, quan chức LHQ này cũng nhấn mạnh các nhà tài trợ phải tăng cường hỗ trợ, đồng thời tái khẳng định cộng đồng quốc tế không thể bỏ rơi người dân Sudan.

Mặc dù LHQ và các quốc gia liên quan đã nhiều lần lên tiếng kêu gọi Sudan ngừng nội chiến nhưng kết quả hoàn toàn ngược lại. Giới quan sát nhận định, xung đột ở Sudan sẽ còn kéo dài và chỉ kết thúc khi các bên tham chiến có được tiếng nói chung.

HN tổng hợp