Tín hiệu hòa bình cho Yemen vẫn còn mong manh

Liên Hiệp Quốc vừa tuyên bố sẽ có giải pháp chấm dứt chiến tranh ở Yemen nhờ đạt được thỏa thuận với Saudi Arabia.

Tay súng Houthi cùng thiết bị quân sự được triển khai trên đường phố thủ đô Sanaa, Yemen. Ảnh: AFP

Phái đoàn của Iran tại Liên Hiệp Quốc (LHQ) cho biết, việc đạt được thỏa thuận với Saudi Arabia sẽ góp phần tìm ra giải pháp chính trị chấm dứt chiến tranh ở Yemen. Theo đó, thỏa thuận khôi phục quan hệ ngoại giao giữa Iran và Saudi Arabia sẽ đẩy nhanh việc đạt được lệnh ngừng bắn ở Yemen, bắt đầu đối thoại với người dân Yemen và thành lập một chính phủ quốc gia toàn diện.

Phía Saudi Arabia cũng cho biết, họ đã có những nỗ lực liên tục thông qua LHQ để khởi động một tiến trình chính trị ở Yemen. Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman khẳng định, ủng hộ mọi nỗ lực nhằm đạt được giải pháp chính trị toàn diện tại Yemen, để kết thúc cuộc xung đột. Ông Salman nhấn mạnh ưu tiên trước nhất là ngừng bắn, sau đó bắt đầu đối thoại.

Yemen, quốc gia nghèo nhất trên bán đảo Arab, đã bị tàn phá nghiêm trọng do xung đột bùng phát kể từ năm 2014, khi lực lượng Houthi do Iran hậu thuẫn chiếm giữ thủ đô Sanaa và phần lớn khu vực miền Bắc nước này. Năm 2015, Liên quân Arab do Saudi Arabia dẫn đầu đã can thiệp nhằm khôi phục quyền lực của chính phủ được quốc tế công nhận ở Yemen. Chiến tranh và xung đột tại Yemen đã gây ra một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới, với hơn 80% dân số nước này hiện sống phụ thuộc vào hàng viện trợ. Các bên ở Yemen đã ngừng bắn từ tháng 10 năm ngoái, nhưng tình hình căng thẳng vẫn chưa hạ nhiệt và có thể leo thang dẫn đến giao tranh.

Hồi tháng 4-2022, các bên trong cuộc xung đột ở Yemen đã đồng ý gia hạn thỏa thuận ngừng bắn thêm 2 tháng nữa. Thỏa thuận này cho phép nối lại các chuyến bay thương mại ở sân bay quốc tế Sanaa, đồng thời cho phép các tàu chở dầu cập cảng Hodeidah, nhằm nỗ lực nhằm giảm bớt tình trạng thiếu nhiên liệu trầm trọng.

Thỏa thuận đình chiến giữa Chính phủ và lực lượng Houthi đã mang lại cho người dân Yemen một thời gian yên tĩnh chưa từng có trong lịch sử cuộc xung đột, và tạo điều kiện cho đối thoại chính trị.

Đặc phái viên LHQ về Yemen, ông Hans Grundberg cho rằng việc gia hạn thỏa thuận ngừng bắn ở Yemen là bước đầu tiên để đạt được một thỏa thuận hòa bình rộng lớn hơn. Ông Hans Grundberg khẳng định sẽ thực hiện các bước để khôi phục cuộc sống bình thường cho người dân Yemen và hy vọng sự trở lại bình thường này sẽ không chỉ giới hạn ở sân bay mà mở rộng đến tất cả các vấn đề liên quan.

Đặc phái viên LHQ nhấn mạnh tiếp tục hợp tác với các bên để thực hiện và củng cố đầy đủ thỏa thuận ngừng bắn, đồng thời hướng tới một giải pháp chính trị bền vững cho cuộc xung đột, đáp ứng nguyện vọng và yêu cầu chính đáng của người dân Yemen.

Trong một động thái liên quan, nhằm gây sức ép với lực lượng Houthi, hồi đầu tháng 2-2023, Hội đồng Bảo an LHQ kéo dài thêm 9 tháng lệnh đóng băng tài sản và cấm đi lại đối với hơn 10 công dân Yemen, chủ yếu là các thành viên hàng đầu của lực lượng Houthi liên quan đến cuộc xung đột đang diễn ra ở quốc gia Trung Đông này. Theo Hội đồng Bảo an LHQ, nghị quyết này không thay đổi các biện pháp trừng phạt hiện đang được áp dụng đối với Yemen mà chỉ xác định ngày 15-11 năm nay là thời hạn sẽ dỡ bỏ các biện pháp này. Ngoài ra, nghị quyết cũng kéo dài nhiệm vụ của các chuyên gia LHQ giám sát việc thực hiện các biện pháp trừng phạt cho đến ngày 15-12. Cùng với nghị quyết trên, Hội đồng Bảo an LHQ cũng tái khẳng định việc áp đặt lệnh cấm vận vũ khí nhằm vào lực lượng Houthi trong năm qua, theo đó biện pháp này sẽ được áp dụng vô thời hạn.

Việc đạt được thỏa thuận giữa Iran và Saudi Arabia đã mở ra hướng hòa đàm giữa Chính phủ Yemen và lực lượng Houthi. Đây sẽ là tín hiệu khả quan hứa hẹn sẽ chấm dứt chiến tranh ở Yemen dù rất mong manh.

HN tổng hợp