Tín hiệu khả quan cho Libya

Các bên xung đột ở Lybia vừa đạt được một thỏa hiệp chấm dứt chia rẽ mở đường cho một giải pháp chính trị toàn diện.

Đại diện các bên xung đột ở Libya tham gia cuộc đối thoại dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Ngoại giao Maroc Nasser Bourita tại thị trấn ven biển Bouznika, phía Nam Rabat ngày 6-9-2020.  Ảnh: AFP

Theo đó, dưới sự trung gian của Maroc, cuộc đàm phán mang tên “Đối thoại Libya” diễn ra trong hai ngày (từ ngày 7-9) tại thị trấn ven biển Bouznika, phía Nam thủ đô Rabat của Maroc. Tham gia đàm phán có 5 thành viên của Chính phủ Đoàn kết dân tộc Libya (GNA) và 5 đại diện của nghị viện ở miền Đông. Cuộc đối thoại nhằm duy trì ngừng bắn và các cuộc đàm phán mở để giải quyết bất đồng giữa các phe đối địch tại Libya.

Bộ trưởng Ngoại giao Maroc Nasser Bourita cho biết nước này sẵn sàng tạo điều kiện để các bên tại Libya có thể thảo luận những bất đồng và sẽ hoan nghênh mọi kết quả đạt được. Ông nêu rõ một giải pháp cho cuộc khủng hoảng Libya phải do chính người dân Libya quyết định, dưới sự bảo trợ của LHQ.

Kết quả khả quan của cuộc đối thoại là các bên xung đột đã đưa ra tuyên bố chung với nội dung đồng ý phối hợp để xóa bỏ nạn tham nhũng và hành vi lạm dụng công quỹ, đồng thời chấm dứt sự chia rẽ về thể chế. Tuyên bố nhấn mạnh hai bên đã có “những thỏa hiệp quan trọng” nhưng không nêu chi tiết cụ thể.

Ông Abdessalam al-Safraoui, Trưởng phái đoàn của GNA, cho biết cuộc đối thoại tập trung vào việc sắp xếp các cơ quan chủ chốt của Libya. Hai bên hy vọng sẽ đạt được những kết quả tích cực và cụ thể, mở đường cho một giải pháp chính trị toàn diện.

Đối thoại được tiến hành sau khi GNA được Liên Hiệp Quốc (LHQ) công nhận và lực lượng tự xưng Quân đội Quốc gia Libya (LNA) hậu thuẫn chính quyền ở miền Đông ngày 21-8 vừa qua đã thống nhất tuyên bố ngừng bắn trên cả nước. GNA cũng kêu gọi phi quân sự hóa thành phố chiến lược Sirte đang trong tình trạng tranh chấp giữa các lực lượng đối địch, hối thúc LNA chấm dứt phong tỏa mỏ dầu, đồng thời kêu gọi tổ chức bầu cử tổng thống và quốc hội vào tháng 3-2021.

Trước đó, hồi năm 2015, Maroc cũng đã làm trung gian các cuộc đàm phán hòa bình do LHQ bảo trợ giữa các bên xung đột ở Libya. Cuộc đàm phán tại thành phố Skhirat này dẫn đến thỏa thuận chính trị với việc thành lập GNA. Tuy nhiên, sau thỏa thuận này, tại Libya vẫn tồn tại hai chính quyền song song với sự hậu thuẫn của các lực lượng vũ trang riêng. GNA, kiểm soát thủ đô Tripoli, nhận được sự ủng hộ của LHQ, Qatar và các nhóm vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ. Trong khi đó, LNA hậu thuẫn chính quyền ở miền Đông và được Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Nga và Ai Cập ủng hộ. Hiện Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đang nổi lên là những nhà trung gian hòa giải chính trong cuộc xung đột tại Libya.

Trong một động thái liên quan, cùng thời điểm diễn ra đàm phán giữa đại diện GNA và chính quyền ở miền Đông Libya tại Maroc, một cuộc hội đàm giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan và Thủ tướng GNA Fayez al-Sarraj cũng diễn ra tại thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Hai bên đã thảo luận những diễn biến mới nhất tại Libya và khu vực cũng như quan hệ song phương. Theo tuyên bố của Phủ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Erdogan và ông Fayez al-Sarraj đã có “cuộc gặp hữu ích góp phần vào hòa bình, an toàn và thịnh vượng của người dân Libya cũng như tăng cường quan hệ song phương”.

Tại cuộc gặp, Tổng thống Erdogan cam kết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục đoàn kết với Chính phủ Libya được LHQ công nhận. Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh hòa bình và ổn định của Libya sẽ giúp ích cho cả các nước láng giềng và toàn khu vực, cũng như châu Âu. Qua đó, ông kêu gọi cộng đồng quốc tế thống nhất một lập trường có nguyên tắc về vấn đề này.

HN tổng hợp