Tín hiệu vui cho nữ giới Afghanistan

Đề xuất bãi bỏ lệnh cấm giáo dục đối với phụ nữ và trẻ em gái đã hé mở tương lai sáng sủa cho nữ giới Afghanistan.

Các bé gái đang học tại một trường học ở Mazar-i-Sharīf, tỉnh Balkh, Afghanistan. Ảnh: UNICEF

Mới đây, ông Sher Abbas Stanikzai, Thứ trưởng Ngoại giao của chính quyền Taliban đã thúc giục lãnh đạo của nhóm này bãi bỏ lệnh cấm giáo dục đối với phụ nữ và trẻ em gái Afghanistan. Ông Sher Abbas Stanikzai, cho rằng không có lý do gì để từ chối giáo dục đối với phụ nữ và trẻ em gái, “cũng giống như không có lý do gì để biện minh cho điều đó trong quá khứ và không nên có lý do nào cả. Chúng tôi kêu gọi giới lãnh đạo một lần nữa mở cửa giáo dục đối với nữ giới”.

Sở dĩ, ông Stanikzai có quan điểm khác lạ so với nhóm Taliban không chỉ vì phản ứng quyết liệt của dư luận quốc tế mà còn vì quyền bình đẳng của nữ giới nước này. “Chúng ta đang gây ra bất công với 20 triệu nữ giới trong tổng số 40 triệu người dân Afghanistan. Điều này không nằm trong Luật Hồi Giáo, mà là sự lựa chọn cá nhân hoặc bản chất của chúng ta”, ông Stanikzai nhấn mạnh.

Ông Stanikzai từng là người đứng đầu nhóm Taliban trong các cuộc đàm phán dẫn đến việc rút toàn bộ quân đội nước ngoài khỏi Afghanistan. Đây không phải là lần đầu tiên ông Stanikzai khẳng định phụ nữ và trẻ em gái xứng đáng được hưởng nền giáo dục. Ông đã đưa ra những nhận xét tương tự vào tháng 9-2022, một năm sau khi các trường học đóng cửa đối với trẻ em gái và nhiều tháng trước khi lệnh cấm vào đại học đối với nữ giới được đưa ra.

Đề xuất mới nhất trên đánh dấu lần đầu tiên ông kêu gọi thay đổi chính sách và trực tiếp đưa ra lời kêu gọi đối với lãnh đạo Taliban Hibatullah Akhundzada.

Sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát Afghanistan vào tháng 8-2021, nhiều chính sách hà khắc với nữ giới và trẻ em gái được thực thi mạnh mẽ. Theo đó, phụ nữ và trẻ em bị gạt khỏi đa số khía cạnh đời sống công cộng, từ chối cho phép họ tiếp cận hệ thống tư pháp. Họ bị cấm tham gia hầu hết các công việc được trả lương, bị cấm đi bộ trong công viên công cộng, tới phòng tập thể dục hay thẩm mỹ viện và phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định trang phục. Đặc biệt, họ cũng bị cấm học lên cấp hai, các cơ sở giáo dục đại học ở nước này đã phân chia lớp học theo giới tính và đảm bảo rằng chỉ có phụ nữ hoặc đàn ông lớn tuổi mới được dạy sinh viên nữ. Phụ nữ cũng bị cấm hoàn toàn học các ngành nông nghiệp, kỹ thuật, kinh tế và khoa học thú y…

Chính sách hà khắc của Taliban áp đặt lên nữ giới đã khiến cộng đồng quốc tế phản ứng mạnh mẽ. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW), một tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Mỹ, đã coi lệnh cấm này là “một quyết định đáng xấu hổ vi phạm quyền được giáo dục của phụ nữ và trẻ em gái ở Afghanistan”. Tổ chức này tuyên bố rằng Taliban “ngày càng thể hiện rõ ràng rằng họ không tôn trọng các quyền cơ bản của phụ nữ và trẻ em gái ở Afghanistan”.

Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cho biết, quyền của phụ nữ và trẻ em gái được giáo dục ở tất cả các cấp là một trong những điều chính quyền Taliban “phải thực hiện trên quan điểm vì lợi ích của cộng đồng quốc tế”.

Trước đó, Liên minh châu Âu (EU), Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc, đồng thời cho rằng lệnh cấm phụ nữ theo đuổi ngành y của Taliban sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng cung cấp dịch vụ y tế trong nước, nhất là chăm sóc sức khỏe, xem đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng các quyền cơ bản của con người, ảnh hưởng đến quyền tiếp cận giáo dục, y tế của phụ nữ Afghanistan.

Tuy nhiên, những phản ứng trên vẫn chưa có kết quả nào đáng kể. Cho nên, việc đề xuất bãi bỏ lệnh cấm giáo dục đối với phụ nữ và trẻ em gái là tín hiệu mới mở ra hy vọng tự do cho nữ giới Afghanistan mặc dù còn rất mong manh.

HN tổng hợp