Tình cảnh nước Anh: “Đi cũng dở mà ở không xong”

Truyền thông Anh gần đây dẫn các nguồn tin Chính phủ cho biết, các đồng minh thân cận của Thủ tướng Anh Theresa May trong đảng Bảo thủ đang bí mật chuẩn bị một cuộc trưng cầu ý dân thứ hai về việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) - Brexit.

Bộ trưởng Giáo dục Anh Damian Hinds khẳng định, chính phủ nước này không có kế hoạch tiến hành cuộc trưng cầu ý dân lần 2 về kế hoạch Brexit. Ảnh: Reuters

Theo những nguồn tin này, Bộ trưởng Văn phòng Nội các Anh, thành viên đảng Bảo thủ David Lidington đã có buổi làm việc với các thành viên Công đảng, cố gắng thành lập một liên minh liên đảng nhằm tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân mới. Bộ trưởng Lidington và những người ủng hộ ông lên kế hoạch cho các cử tri lựa chọn với thỏa thuận được Thủ tướng Theresa May đàm phán với phương án Brexit “không thỏa thuận”. Tuy nhiên, các quan chức dự kiến Hạ viện Anh sẽ sửa đổi hiến pháp về trưng cầu ý dân để có thể cho thêm vào phiếu bầu khả năng ở lại EU.

Ý tưởng này được cho là nhận được sự ủng hộ của một số bộ trưởng trong nội các, trong đó có Bộ trưởng Tài chính Philip Hammond, Bộ trưởng Việc làm và Hưu trí Amber Rudd, Bộ trưởng Tư pháp David Gauke và Bộ trưởng Thương mại, năng lượng và chiến lược công nghiệp Greg Clark, Bộ trưởng phụ trách Bắc Ireland Karen Bradley và Bộ trưởng phụ trách Scotland David Mundell.

Trái ngược với các quan điểm trên, Bộ trưởng Giáo dục Anh Damian Hinds khẳng định, chính phủ nước này không có kế hoạch tiến hành cuộc trưng cầu ý dân lần 2 về kế hoạch Brexit. Ông cũng đồng thời bác bỏ thông tin cho rằng các bộ trưởng Anh đang xem xét tổ chức một cuộc trưng cầu như vậy để phá vỡ thế bế tắc hiện nay xung quanh vấn đề Brexit.

Tương tự, Bộ trưởng Thương mại Anh Liam Fox cũng nhấn mạnh, việc trưng cầu ý dân lần 2 về Brexit là một sai lầm và chính phủ đang đàm phán với Liên minh châu Âu để đảm bảo thỏa thuận Brexit sẽ được thông qua tại Quốc hội Anh: “Mọi người đều nghĩ rằng, cuộc trưng cầu ý dân lần thứ 2 sẽ chữa lành sự chia rẽ trong nước. Nhưng điều này là sai lầm. Nó thậm chí còn gây sự chia rẽ lớn hơn. Tôi nghĩ là chúng ta có 2 nhiệm vụ, đó là phải hoàn thành nốt thủ tục Brexit và thứ hai là phải ngăn chặn những ý tưởng khủng khiếp của Công đảng Anh”.

Hiện Thủ tướng Anh Theresa May tiếp tục nỗ lực thuyết phục các nhà lãnh đạo châu Âu đưa thêm những bảo đảm khác đối với Thỏa thuận Brexit để làm vừa lòng các nghị sĩ trong nước. Dự kiến cuộc bỏ phiếu về Thỏa thuận này tại Nghị viện Anh sẽ diễn ra trước ngày 21-1 tới.

Trái với phần lớn dư luận cho rằng Thủ tướng Anh Theresa May  đã trắng tay tại Hội nghị Thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) tập trung vào vấn đề Anh rời Liên minh châu Âu (gọi tắt là Brexit) kết thúc tại Bỉ mới đây, giới phân tích lạc quan hơn đánh giá kết quả tích cực nhất ở hội nghị là bà May đã có được một tuyên bố bằng văn bản từ 27 lãnh đạo Liên minh châu Âu khẳng định, điều khoản liên quan đường biên giới mở giữa vùng Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland, chỉ mang tính tạm thời, được áp dụng cho đến khi nó được thay thế bằng một thỏa thuận tiếp theo nhằm tránh thiết lập biên giới cứng. Cụ thể là Liên minh châu Âu khẳng định quyết tâm hành động nhanh chóng để đạt được một thỏa thuận song phương tiếp theo từ nay đến ngày 31-12-2020.

Tuy nhiên, những cam kết như vậy là chưa đủ để gây ấn tượng với những lời chỉ trích nhằm vào Thủ tướng Anh và nó cũng không đủ sức thuyết phục các nghị sĩ thông qua thỏa thuận của bà.

Dự kiến Anh sẽ rời khỏi EU vào ngày 29-3-2019, theo Điều 50 Hiệp ước Lisbon và luật pháp của Anh. Nếu đến ngày đó không có thỏa thuận nào đạt được, đồng thời Anh và EU không kéo dài thêm thời hạn, Anh sẽ trở thành quốc gia ngoài EU mà không có bất kỳ giai đoạn chuyển tiếp nào. Theo kịch bản này thì ngay sau ngày 29-3-2019, Anh sẽ mất quyền tiếp cận thị trường chung châu Âu và không còn tên trong các hiệp định thương mại của EU với các quốc gia khác.

NGUYỄN TẤN tổng hợp