Tình hình Ukraine rối như tơ vò

Sau khi Nga công nhận chủ quyền của hai vùng ly khai Donetsk và Luhansk ở Donbass, miền Đông Ukraine và chỉ thị đưa lực lượng gìn giữ hòa bình đến 2 khu vực này, tình hình ở Ukraine vốn đã “nóng hừng hực” nay lại càng thêm rối rắm. 

Binh sĩ Ukraine tham gia tập trận tại một địa điểm chưa được xác định hôm 22-2.  Ảnh: Reuters

Quốc hội Ukraine hôm 23-2 đã bỏ phiếu phê chuẩn việc ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc. Tình trạng khẩn cấp quốc gia ở Ukraine, ban đầu chỉ được áp dụng ở các tỉnh Donetsk và Lugansk từ năm 2014, đã được mở rộng ra quy mô toàn quốc theo đề xuất của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Tình trạng này cho phép giới chức Ukraine áp dụng các biện pháp hạn chế di chuyển, ngăn chặn biểu tình, thậm chí cấm hoạt động các đảng phái và tổ chức chính trị “vì lợi ích của an ninh quốc gia và trật tự công cộng”.

Tình trạng khẩn cấp quốc gia ở Ukraine dự kiến sẽ kéo dài 30 ngày, và có thể được gia hạn tùy theo mức độ tình hình có phức tạp hơn hay không. Bên cạnh đó, chính quyền từng khu vực ở nước này còn có thể đưa ra quyết định về việc có nên áp dụng lệnh giới nghiêm và các biện pháp khác hay không.

Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Ukraine Oleksiy Danilov cho hay: “Chúng tôi đang nói về các khu vực có chung đường biên giới với Liên bang Nga và Belarus. Tùy thuộc vào các mối đe dọa có thể xuất hiện ở một số vùng lãnh thổ nhất định, tình trạng khẩn cấp sẽ được tăng cường hoặc nới lỏng hơn”.

Bên cạnh việc ban bố tình trạng khẩn cấp, Quốc hội Ukraine cùng ngày đã biểu quyết thông qua dự luật cho phép người dân có thể tự trang bị súng và những đồ dùng tự vệ khác.  Ngoài ra, Kiev đã tiến hành một loạt động thái khác, bao gồm huy động các lực lượng dự bị, để chuẩn bị cho kịch bản một cuộc tấn công có thể xảy đến từ phía Nga. Dù vậy, ông Danilov khẳng định Chính phủ Ukraine vẫn chưa có ý định tiến hành tổng động viên.

Động thái trên diễn ra cùng thời điểm Bộ Ngoại giao Ukraine cảnh báo người dân nước này không nên đến Nga, và kêu gọi các công dân Ukraine đang ở Nga nên rời đi. Trong khi đó, Nga cũng bắt đầu rút bớt nhân viên ở các cơ quan ngoại giao của nước này tại Ukraine.

Cùng thời gian này, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết chính quyền của ông sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nord Stream 2 AG, công ty phụ trách lắp đặt và vận hành đường ống dẫn khí Dòng chảy phương Bắc 2 của Nga. Các lệnh trừng phạt này sẽ làm tăng thêm áp lực đối với dự án đường ống trị giá 11 tỉ USD, được thiết kế nhằm tăng gấp đôi công suất vận chuyển dòng khí đốt từ Nga sang Đức.

Hiện hệ thống đường ống gây chia rẽ nhất châu Âu này hiện vẫn chưa thể hoạt động, do cần sự chứng nhận từ phía Đức và Liên minh châu Âu (EU). Trước đó, Chính phủ Đức đã tạm ngưng việc cấp chứng nhận đối với Dòng chảy phương Bắc 2, sau khi Nga công nhận độc lập các vùng lãnh thổ ly khai phía Đông Ukraine.

Trong khi đó, 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) cũng nhất trí áp đặt các biện pháp trừng phạt của khối này lên 351 nghị sĩ Duma Quốc gia Nga (Hạ viện) cùng với 27 cá nhân và pháp nhân. EU khẳng định sẽ áp đặt thêm biện pháp trừng phạt nếu xung đột tiếp tục leo thang.

Hiện Quốc hội Ukraine đã thông qua việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 351 công dân Nga, bao gồm cả các nghị sĩ ủng hộ việc công nhận nền độc lập của các vùng lãnh thổ do phe ly khai kiểm soát và việc điều động binh lính Nga ở miền Đông Ukraine.

Mới đây, Australia, Canada và Nhật Bản đã đồng loạt công bố các lệnh trừng phạt Nga, sau khi nước này công nhận độc lập đối với các khu vực ly khai ở miền Đông Ukraine.

Những biện pháp trừng phạt của các nước bao gồm lệnh cấm đi lại đối với các mục tiêu cụ thể, trừng phạt tài chính đối với các thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia Nga. Dự kiến, các quốc gia sẽ áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt những công dân Nga đang tìm cách hưởng lợi từ tình hình căng thẳng tại Ukraine.

Về phía Nga, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Sergei Lavrov tuyên bố Matxcơva sẽ phản ứng “mạnh mẽ” trước các lệnh trừng phạt từ Mỹ và các quốc gia liên quan. Ông Lavrov tuyên bố, các lệnh trừng phạt sẽ dẫn đến một phản ứng mạnh mẽ từ Nga, không nhất thiết là đối xứng, nhưng được tính toán kỹ lưỡng và gây tổn hại đối với các lĩnh vực “nhạy cảm” của đối phương. Nga cũng khẳng định nước này đã chuẩn bị suốt nhiều tháng để đối mặt với hậu quả của việc công nhận độc lập các vùng ly khai ở Đông Ukraine.

Thông tin mới nhất chúng tôi vừa nhận được, giao tranh giữa Lực lượng vũ trang vùng ly khai Donbass với quân đội Ukraine đã nổ ra làm nhiều người thương vong. Cùng thời gian này, quân đội Nga đang tấn công từ nhiều hướng vào Ukraine. Điều này đã làm cho tình hình ở Ukraine vốn dĩ căng như dây đàn nay lại càng thêm rối rắm không lối thoát.

HN tổng hợp