Tổng thống Donald Trump liên tiếp gây “sốc”

Một ngày sau tuyên bố rút binh sĩ Mỹ khỏi Syria, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 20-12 tiếp tục gây “sốc” khi quyết định rút một lượng lớn binh sĩ khỏi chiến trường Afghanistan.

Lính Mỹ ở Afghanistan. Ảnh: Hurriyet Daily News

Mỹ hiện có khoảng 14.000 binh sĩ đang đồn trú tại Afghanistan, hoạt động dưới lá cờ phái bộ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) nhằm hỗ trợ các lực lượng Afghanistan hoặc trong các chiến dịch chống khủng bố riêng rẽ.

Với quyết định mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump, khoảng 7.000 binh sĩ trong số này có thể được đưa về nước trong vài tháng tới sau khi Tổng thống Mỹ cân nhắc kỹ lưỡng. Hiện tại, một số lượng lính Mỹ ở Afghanistan đang là một phần trong nhiệm vụ Hỗ trợ Cương quyết do NATO dẫn đầu, vốn thực hiện nhiệm vụ đào tạo và cố vấn cho các lực lượng địa phương của Afghanistan chống lại quân nổi dậy Taliban. Ngoài ra, các lực lượng còn lại làm nhiệm vụ chống khủng bố của riêng Mỹ, và hiện không rõ nhóm lính nào sẽ về nước trước.

Tổng thống Mỹ đã thảo luận kế hoạch này với Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis, Ngoại trưởng Mike Pompeo và Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton. Tuy vậy, 3 quan chức an ninh hàng đầu của chính quyền Mỹ đều phản đối kế hoạch này.

Bộ trưởng Quốc phòng Mattis nói rằng ông sẽ rời nhiệm sở vào tháng 2-2019. Trong thư từ chức gửi đến tổng thống, ông Mattis nói về tầm quan trọng của các liên minh và quan hệ đối tác của Mỹ, những vấn đề mà lãnh đạo Lầu Năm Góc thường xuyên bất đồng với Tổng thống Trump trong quá khứ.

Ngoài ra, động thái của ông Trump vấp phải sự phản đối của một số thành viên quốc hội. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham cho rằng việc rút quân khỏi Afghanistan sẽ “dọn đường” cho một vụ 11-9 khác. “Quyết định này giống như sự đầu hàng vậy. Chúng ta có thể thành công, chỉ khi chúng tôi hợp tác với những người khác. Tuy nhiên, quyết định này đã làm suy yếu nỗ lực đó”, ông Graham nói.

Về phía giới quan sát và truyền thông, với quyết định rút bớt quân khỏi Afghanistan vào lúc này chẳng khác nào Mỹ đang “đặt vào tay” Taliban một chiến thắng chiến thuật và tuyên truyền lớn, trong khi lực lượng này không cần nhượng bộ gì. Theo ông Michael Kugelman, Phó Giám đốc chương trình châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Wilson, một mặt quyết định này có thể dẫn đến sự gia tăng mức độ bạo lực và mang lại lợi thế trên chiến trường cho Taliban khi có thể dễ dàng trục xuất quân đội Mỹ mà không cần tới một thỏa thuận hòa bình. Mặt khác, quyết định này cũng sẽ tạo ra một cú sốc về mặt tâm lý đối với lực lượng Afghanistan, thậm chí khiến họ mất tinh thần.

Về phía Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), người phát ngôn NATO, bà Oana Lungescu cho biết sẽ không bình luận gì về kế hoạch của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc rút 14.000 lính Mỹ đã triển khai tại Afghanistan. Tuy nhiên theo bà Lungescu, các ngoại trưởng NATO gần đây đã họp và thể hiện “cam kết kiên định trong việc đảm bảo an ninh và ổn định dài hạn ở Afghanistan”. “Sự tham gia của chúng tôi là quan trọng trong việc đảm bảo Afghanistan không tiếp tục trở thành thiên đường cho khủng bố quốc tế, vốn dĩ có thể là mối đe dọa cho chúng tôi tại quê hương”, bà nói.

Đối với những ai ủng hộ việc rút quân của Tổng thống Mỹ Donald Trump, quyết định này cũng đồng nghĩa với sự chấm dứt cuộc xung đột dài nhất của Mỹ ở nước ngoài, vốn cướp đi mạng sống của 2.300 binh sĩ Mỹ kể từ khi cuộc chiến này bắt đầu. Nhìn lại lịch sử, Mỹ đã hiện diện tại Afghanistan 17 năm kể từ năm 2001 sau vụ tấn công 11-9. Đây cũng là cuộc chiến tranh dài nhất của quân đội Mỹ ở nước ngoài và cũng bị đánh giá là cuộc chiến “hao tiền tốn của” của nước Mỹ.

LONG TẤN tổng hợp