Trì hoãn cuối cùng cho Brexit ?

Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu đã chấp thuận cho Thủ tướng Anh Theresa May trì hoãn việc Anh rời Liên minh châu Âu (Brexit), nhưng cảnh báo Anh đang đứng trước cơ hội cuối cùng để có thể rời khỏi EU (Brexit) một cách có trật tự.

Cuộc biểu tình đòi trưng cầu dân ý lần 2 về Brexit hôm 23-3 thu hút gần 1 triệu người tham gia. Ảnh: REUTERS

Tại cuộc họp thượng đỉnh EU ở Brussels ngày 21-3, bà May đã thuyết phục được 27 thành viên EU cho bà những lựa chọn mở để bà gây áp lực lên Quốc hội ủng hộ thỏa thuận của bà. Và cuối cùng EU đã quyết định Anh phải rời khỏi EU vào 22-5 nếu Quốc hội Anh phê chuẩn thỏa thuận của bà May vào tuần tới. Nếu không, Anh sẽ có thêm thời hạn là ngày 12-4 để đưa ra một kế hoạch mới hoặc lựa chọn việc rời EU mà không có thỏa thuận.

Ngày 12-4 tương ứng với 6 tuần trước khi diễn ra cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu để chốt danh sách theo luật bầu cử của EU. Nếu Anh vẫn chưa rời EU trước ngày 23-5 tức là họ vẫn là thành viên EU thì phải tham gia bầu cử. Nếu Anh tham gia bầu cử, họ sẽ phải ở lại EU thêm 3 năm nữa theo nhiệm kỳ của nghị viện. Nếu Anh không tham gia bầu cử, các nhà lãnh đạo EU cho biết, thời hạn cuối cùng cho Anh rời khỏi EU đành phải là ngày 30-6, trước khi nghị viện mới của châu Âu được triệu tập.

Dự kiến trong tuần này, Thủ tướng Theresa May sẽ tiếp tục mang một bản đề xuất mới lên Quốc hội chờ thông qua, sau 2 lần thất bại chỉ trong 1 tháng. Bà May cho biết, bà có thể không hủy Brexit cũng không tìm kiếm một cuộc trì hoãn lâu dài. Bà khẳng định có thể đảm bảo cho một thỏa thuận vào tuần tới. Tuy nhiên, nhiều người dân London nghi ngờ rằng, điều này khó thực hiện được sau khi bà May đã xúc phạm nhiều thành viên quốc hội vào ngày 20-3 khi bà chỉ trích họ đã gây ra sự bế tắc này.

Thủ tướng Đức Angele Merkel đã cảnh báo, việc ra đi không thỏa thuận có thể sẽ làm tổn thương các nền kinh tế khu vực. Bà Merkel nói: “Bà May nên nỗ lực tới phút cuối để tránh sự ra đi mất trật tự”.

Thủ tướng Luxembourg Xavier Bettel nhận định cơ hội để Hạ viện Anh thông qua thỏa thuận rời khỏi EU là 50-50; đồng thời cho rằng giải pháp tốt nhất để tháo gỡ bế tắc Brexit hiện nay là tiến hành cuộc trưng cầu ý dân mới tại Anh và một cuộc bỏ phiếu tại EU về việc Anh ở lại khối liên minh này.

Thực tế, những người dân Anh phản đối việc nước này rời khỏi EU cũng đã tập trung tuần hành tại trung tâm thủ đô London. Đoàn tuần hành còn có sự tham gia của các chính trị gia Scotland, trong đó có Thủ hiến Nicola Sturgeon. Tất cả đang yêu cầu tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý lần 2 về Brexit. Trang mạng Quốc hội Anh cũng đã nhận tới hơn 4 triệu chữ ký kiến nghị, yêu cầu tổ chức trưng cầu dân ý lại. Theo quy định, nếu kiến nghị thu thập được từ 100.000 chữ ký trở lên, vấn đề sẽ phải được đưa ra Quốc hội Anh thảo luận.

Thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon, người theo quan điểm trưng cầu lần hai, nói với đám đông tại quảng trường nghị viện rằng “Thủ tướng và chính phủ của bà ấy đã hoàn toàn chứng tỏ họ không có khả năng thực hiện kết quả của cuộc trưng cầu (rời EU) năm 2016), vốn dĩ là lý do tại sao sẽ là điều đúng đắn khi quyền lựa chọn nên trở về tay nhân dân”.

Một khó khăn khác cho Thủ tướng Theresa May trong lúc này là 11 thành viên nội các đang lên kế hoạch lật đổ bà. Thông tin này xuất hiện chỉ vài ngày trước khi bà May bước vào cuộc bỏ phiếu quyết định đề xuất của bà về việc đưa nước Anh rời EU. Không chỉ Sunday Times, thông tin về âm mưu lật đổ bà May đã xuất hiện rộng rãi trên những tờ báo ủng hộ Brexit khác như Telegraph và Daily Mail, dẫn nguồn tin rò rỉ từ các bộ trưởng bên đảng Bảo thủ của bà.

Nước Anh còn nhiều hướng để chọn lựa, nhưng riêng bà May có vẻ mọi hướng đang vượt quá khả năng của bà!

LONG TẤN tổng hợp