Triển vọng hòa bình ở Afghanistan

Mặc dù còn lắm chông gai do bất đồng giữa các phe đối lập, nhưng Mỹ lạc quan về triển vọng hòa bình ở Afghanistan.

Các tay súng Taliban tại Farah, Afghanistan. Ảnh: AFP/TTXVN

Đặc phái viên của Mỹ về Afghanistan, ông Zalmay Khalilzad cho biết Chính phủ Afghanistan đã phóng thích từ 2.400 đến 2.500 tù nhân Taliban kể từ ngày 29-2 đến nay và đổi lại, lực lượng này đã trả tự do cho hơn 400 người bị giam giữ. Ông Zalmay Khalilzad cho rằng những hoạt động trao đổi tù nhân gần đây và mức độ bạo lực tương đối thấp có thể dự báo tín hiệu khả quan về sự khởi đầu các cuộc đàm phán giữa Chính phủ Afghanistan và Taliban.

Ông Khalilzad nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ đối mặt với những thách thức và những khó khăn, song chúng tôi lạc quan rằng cuối cùng chúng tôi đang hướng đến sự khởi đầu của các cuộc đàm phán trong nội bộ Afghanistan”.

Trước đó, giới chức Afghanistan cho biết, chính phủ nước này và lực lượng phiến quân Taliban dự kiến sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình vào giữa tháng 6, hướng tới việc chấm dứt hoàn toàn cuộc xung đột đã kéo dài hàng thập kỷ. Theo đó, cuộc đàm phán dự kiến sẽ được tổ chức trực tuyến trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn còn diễn biến phức tạp tại quốc gia này.

Người phát ngôn của ông Abdullah Abdullah - Người đứng đầu Hội đồng Hòa giải Quốc gia của Chính phủ Afghanistan khẳng định, công tác chuẩn bị đã sẵn sàng và bầu không khí trước đàm phán hòa bình với Taliban đang khá thuận lợi. Hiện danh sách 20 đại biểu phía Chính phủ tham gia đàm phán với Taliban hiện cũng đã được công bố.

Mặt khác, Chính phủ Afghanistan đã chuyển trạng thái quân đội từ sẵn sàng chiến tranh sang trạng thái phòng thủ, ngừng bắn với Taliban và thực hiện tiến trình trao đổi tù binh giữa 2 bên. Dự kiến, khoảng 3.000 tù binh Taliban còn lại sẽ được chính phủ trả tự do trong thời gian tới.

Trong một động thái liên quan, Mỹ đang đẩy nhanh kế hoạch rút quân khỏi Afghanistan so với dự kiến. Mục tiêu của Mỹ là sớm thoát khỏi cuộc chiến tranh phi nghĩa ở Afghanistan đã làm hơn 2.400 lính Mỹ thiệt mạng và tiêu tốn rất nhiều tiền của trong gần 19 năm qua. Đây cũng là bước đi tiếp theo trong thỏa thuận giữa Hoa Kỳ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) với Taliban. Theo đó, các quốc gia liên quan sẽ rút toàn bộ quân đội khỏi Afghanistan sau 14 tháng nếu Taliban giữ nguyên các cam kết của họ theo thỏa thuận được ký kết. Trước mắt, Washington đã cam kết giảm số binh sĩ tại Afghanistan từ 13.000 người xuống 8.600 người vào giữa tháng 7. Sau đó đến tháng 5-2021 sẽ rút toàn bộ lực lượng an ninh tại quốc gia Nam Á này.

 Tuy nhiên, hiện nay do dịch Covid-19 bùng phát ở Afghanistan nên Mỹ đã đẩy nhanh tiến độ rút quân nhằm tránh cho quân đội khỏi bị lây nhiễm. Do vậy nhiều khả năng Mỹ sẽ rút toàn bộ quân  đồn trú tại Afghanistan trong nay mai.

Một thông tin khả quan khác, đương kim Tổng thống Ashraf Ghani và đối thủ chính trị chính của ông trong cuộc bầu cử vừa qua - ông Abdullah Abdullah, đang sắp hoàn tất thỏa thuận chia sẻ quyền lực. Đây có thể sẽ là động thái tích cực “đáng chú ý” tại Afghanistan, giúp chấm dứt nhiều tháng bế tắc sau cuộc bầu cử hồi tháng 9 năm ngoái khi cả 2 người đều tuyên bố chiến thắng và cùng tuyên thệ nhậm chức Tổng thống trong 1 ngày.

Hiện các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra và Thỏa thuận được thảo luận dựa trên quy tắc, mỗi bên sẽ có 50% thành phần trong chính phủ mới. Điều quan trọng và có lẽ là cuối cùng là các bên đang chọn ai làm Bộ trưởng trong Nội các mới.

Những kết quả khả quan trên đã phát đi tín hiệu hòa bình lập lại ở quốc gia Nam Á này dù tiến trình đi đến kết quả cuối cùng vẫn còn ở phía trước.

HN tổng hợp