Trung - Nhật bất đồng sau vụ xả nước nhiễm xạ

Trung Quốc liên tục có những động thái phản ứng mạnh mẽ khi Nhật Bản xả nước thải từ nhà máy hạt nhân được cho là nhiễm xạ ra biển.

Nhật Bản bắt đầu xả nước nhiễm phóng xạ đã qua xử lý từ ngày 24-8. Ảnh: AP

Theo đó, ngày 24-8, Công ty Điện lực Tokyo (Tepco) của Nhật Bản thông báo sẽ bắt đầu xả nước phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima theo đúng kế hoạch, nhưng sẽ dừng hoạt động “ngay lập tức” nếu phát hiện bất kỳ vấn đề nào.

Theo Tepco, nước ban đầu sẽ được xả thành từng phần nhỏ hơn với tổng lượng xả đầu tiên là 7.800m3 trong khoảng 17 ngày. Công ty đặt mục tiêu xả 31.200 tấn nước đã qua xử lý đến cuối tháng 3-2024 và tốc độ xả sẽ tăng lên sau đó.

Nhà chức trách Nhật Bản khẳng định đã loại bỏ hầu hết các nguyên tố phóng xạ khỏi nước ngoại trừ triti, một đồng vị hydro rất khó tách khỏi nước, nhưng đã được pha loãng thành công như mong đợi.

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio khẳng định việc xả nước là một bước quan trọng trong quá trình ngừng hoạt động của nhà máy. Chính phủ đã làm mọi thứ để đảm bảo an toàn cho kế hoạch, bảo vệ danh tiếng của ngành đánh cá Nhật Bản.

Người dân ở Tokyo phần lớn ủng hộ kế hoạch trừ các nhóm đánh cá địa phương lo ngại thiệt hại về danh tiếng và đe dọa đối với sinh kế của họ.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc, cũng đã bật đèn xanh cho kế hoạch xả nước thải ra biển của Nhật Bản, vì đã đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và tác động đối với con người và môi trường là “không đáng kể”. Tuy nhiên cũng còn ý kiến trái chiều từ nhiều quốc gia liên quan.

Chính phủ Hàn Quốc trước đó cũng ra tuyên bố không thấy có vấn đề gì về mặt khoa học hoặc kỹ thuật của kế hoạch xả thải của Nhật Bản. Tuy nhiên đảng đối lập lớn của Hàn Quốc và một số nhóm dân sự đã biểu tình phản đối kế hoạch của Nhật Bản. Còn người dân Hàn Quốc đã ngừng ăn hải sải, đặc biệt là hải sản có nguồn gốc từ Nhật Bản.

Trong khi đó, Trung Quốc lại phản ứng gay gắt từ vụ xả nước thải đã từng nhiễm phóng xạ của Nhật Bản.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết: “Trung Quốc mạnh mẽ yêu cầu Nhật Bản hủy bỏ quyết định sai lầm của mình, ngừng xúc tiến kế hoạch xả nước bị nhiễm xạ ra biển, cần trao đổi thiện chí với các nước láng giềng và giải quyết vấn đề một cách có trách nhiệm để tránh gây ra thiệt hại khó lường và tổn hại đến môi trường biển toàn cầu. Nếu Nhật Bản vẫn kiên quyết thực hiện kế hoạch xả thải, Chính phủ Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ vững chắc môi trường biển, an toàn thực phẩm và sức khỏe cộng đồng”.

Cùng với việc tẩy chay các sản phẩm thủy sản xuất xứ từ Nhật Bản, người tiêu dùng Trung Quốc còn lập danh sách đen các thương hiệu mỹ phẩm và hủy các tour du lịch đến quốc gia này.

Năm 2011, Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi đã hứng chịu thảm họa kép động đất, sóng thần, khiến ba lõi phản ứng tan chảy. TEPCO đã phải sử dụng 1,34 triệu tấn nước để làm mát lò phản ứng, rồi chứa chúng trong khoảng 1.000 bể thép trong khuôn viên nhà máy.

Tuy nhiên, đến nay nhà máy đã hết chỗ chứa, buộc Nhật Bản phải xả từ từ số nước thải chứa chất phóng xạ đã qua xử lý ra Thái Bình Dương. TEPCO và IAEA khẳng định nước thải từ nhà máy Fukushima an toàn sau khi được xử lý và pha loãng triệt để và sẽ được xả ra biển trong khoảng 30 năm.

Học giả Nga Valentin Sergiyenko cho biết Nhật Bản đã không cho phép tàu khoa học của Viện Hàn lâm Khoa học Nga nghiên cứu quá trình xả thải từ nhà máy Fukushima. Đó là lý do tại sao chúng tôi chỉ có thể làm việc ở khoảng cách 150-300km tính từ Fukushima, chúng tôi chỉ nhìn thấy dấu vết. Theo học giả này, điều quan trọng là phải biết nước thải được pha loãng như thế nào. Nếu nó được thải ra cùng một lúc, mức độ bức xạ cục bộ có thể vượt quá nhiều lần.

Vấn đề xả nước thải nhiễm phóng xạ đã qua xử lý ra biển của Nhật Bản được cho là an toàn, tuy nhiên dư luận trái chiều vẫn còn băn khoăn. Giới chuyên môn cho rằng, việc xả nước thải cần được quan tâm theo dõi chặt chẽ và thận trọng để đảm bảo an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng.

HN tổng hợp