Vì sao IS lại khủng bố nhiều ở Mỹ ?

Thời gian gần đây, IS lại gây ra nhiều vụ khủng bố khiến các quốc gia liên quan lo lắng lực lượng này đang trỗi dậy.

Hiện trường vụ lao xe ở New Orleans ngày 1-1. Ảnh: AP

Mới đây, một vụ lao xe vào đám đông ở New Orleans đúng vào ngày đầu năm mới. Sự việc khiến ít nhất 15 người chết và 35 người bị thương. Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), xác định nghi phạm là Shamsud-Din Jabbar, cựu binh Mỹ 42 tuổi, mang theo một lá cờ của Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng trong xe. 

FBI cũng tìm thấy vũ khí và các thiết bị nổ tự chế trong xe của nghi phạm. Họ cũng phát hiện một số thiết bị nổ tự chế tại khu French Quarter của New Orleans và đã vô hiệu hóa chúng. Còn Cảnh sát trưởng New Orleans Anne Kirkpatrick mô tả Jabbar là một “kẻ khủng bố” thuộc IS. 

Jabbar từng phục vụ trong quân đội chính quy từ tháng 3-2007 đến tháng 1-2015 và sau đó phục vụ trong lực lượng dự bị từ tháng 1-2015 đến tháng 7-2020. Anh ta từng được triển khai đến Afghanistan từ tháng 2-2009 đến tháng 1-2010 và giữ cấp bậc trung sĩ khi giải ngũ.

Truyền thông Mỹ trích dẫn hồ sơ tội phạm cho thấy Jabbar từng có hai tội danh nhỏ, một vào năm 2002 vì trộm cắp và một tội khác vào năm 2005 vì lái xe với giấy phép không hợp lệ.

Nguyên nhân dẫn đến tàn quân IS liên tục trỗi dậy và khủng bố ở Mỹ là vì chính quyền ông Donald Trump từng tuyên chiến và chiến thắng IS trong nhiệm kỳ đầu. Theo đó, từ tháng 12-2018, Tổng thống Donald Trump tuyên bố liên minh do Mỹ dẫn đầu chống IS đã hoàn thành nhiệm vụ, đánh bật nhóm khủng bố khỏi các thành trì chính ở Syria và Iraq.

IS nổi lên vào khoảng năm 2014, chiếm đóng phần lớn lãnh thổ của Syria và Iraq, thiết lập một “Nhà nước Hồi giáo” tự xưng. Đến cuối năm 2019, tổ chức này đã bị đánh bại bởi liên quân do Mỹ dẫn đầu và lực lượng bản địa tại khu vực. Tuy nhiên, IS không bị tiêu diệt hoàn toàn mà thay vào đó, đã tiến hóa thành một tổ chức khủng bố hoạt động bí mật, tập trung vào các hoạt động nổi dậy, ám sát và khủng bố. Trong thời gian gần đây, IS đã hồi sinh đáng lo ngại. Mặc dù không còn kiểm soát lãnh thổ, IS đã tái tổ chức hoạt động, trở thành một mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc tế.

Hơn 6 năm nay, Mỹ vẫn duy trì hàng ngàn binh sĩ đồn trú ở Syria để đảm nhận nhiệm vụ và họ có thể tiếp tục ở lại sau khi ông Trump bắt đầu nhiệm kỳ hai cuối tháng này. Trong tuần qua, không quân Mỹ và Pháp vẫn tiến hành các cuộc không kích vào mục tiêu IS ở Syria.

Hiện diện quân sự của Mỹ ở Syria trở thành tâm điểm chú ý khi quốc gia này trải qua biến động chính trị lớn gần đây. Lực lượng đối lập đã lật đổ chính quyền ông Bashar al-Assad và Syria đang bắt đầu quá trình chuyển đổi chính trị sau 13 năm chìm trong nội chiến. Trong khi đó, đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy IS đang trỗi dậy ở những khu vực bên ngoài Syria.

Brett Holmgren, người đứng đầu Trung tâm Chống khủng bố Quốc gia Mỹ, hồi tháng 11-2024 cho rằng: “Chúng tôi thấy mối đe dọa IS ở châu Phi có khả năng là một trong những nguy cơ lâu dài nhất với lợi ích của Mỹ. Châu Phi rõ ràng đã được xem như cơ hội để nhóm này phát triển”. Đây thật sự là nguy cơ nếu IS tái sinh và trỗi dậy.

HN tổng hợp