Vì sao Mỹ duy trì quân tại Syria ?

Mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố rút quân khỏi Syria hồi đầu tháng 10 nhưng hiện quân đội Mỹ vẫn còn đồn trú ở quốc gia Trung Đông này. Động thái trên làm dấy lên phản ứng trái chiều.

Mỹ duy trì 600 binh sĩ tại Syria.  Ảnh: Reuters

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley cho biết, số binh sĩ Mỹ ở lại Syria sẽ lên tới 600, song không tiết lộ thêm chi tiết. Trước đó, hồi đầu tháng 10 ông Trump đã thông báo rút quân khỏi Đông Bắc Syria vì cho rằng Washington đã hoàn thành nhiệm vụ hỗ trợ quốc gia Trung Đông này đánh đuổi được tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.

Động thái này của ông Trump bị chỉ trích nặng nề là mở đường cho chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm vào người Kurd, một lực lượng đồng minh của Mỹ tại Syria. Mặt khác, việc Mỹ rút quân khỏi Syria vô hình trung đã để Nga thế chân và mở rộng lực lượng tại đây. Hay nói một cách khác, Mỹ đã thua Nga tại chiến trường Trung Đông về mặt ngoại giao. Từ đó không chỉ làm cho Nga tăng thêm uy tín mà còn tạo nền tảng để mở rộng lực lượng chiếm ưu thế tại Trung Đông.

Trong nước, ông Trump cũng bị Quốc hội Mỹ chỉ trích và rằng hành động trên là phản bội lại đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd tại Syria. Do đó, việc duy trì quân đội Mỹ là một bước đi nhằm xoa dịu các lực lượng người Kurd.

Theo ông Milley, người từng chỉ huy các lực lượng Mỹ ở Afghanistan và Iraq, việc duy trì quân đội nước này ở Syria là hết sức quan trọng bởi “vẫn còn các phiến quân thuộc tổ chức khủng bố IS trong khu vực. Nếu không duy trì sức ép, nếu không duy trì sự tập trung vào nhóm này, thì khả năng IS ngóc đầu trở lại là hoàn toàn có thể xảy ra”.

Trước đó, Mỹ cùng với Liên minh châu Âu (EU) cũng thông qua các biện pháp trừng phạt chống lại Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, điều này không thể ngăn Ankara tiếp tục các hoạt động nhằm tạo ra một khu vực được gọi là Vùng an toàn ở biên giới Syria nhằm ngăn chặn các tay súng nổi dậy người Kurd. Theo Thỏa thuận ngừng bắn đạt được dưới sự thúc đẩy của Nga, các lực lượng người Kurd đã phải rút khỏi biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong một động thái liên quan, Mỹ và EU cũng vừa ban bố các lệnh trừng phạt bao gồm đóng băng tài sản nhà nước của Syria và lệnh cấm vận dầu mỏ, cấm xuất khẩu, bán và cung cấp dịch vụ và đầu tư…  nhằm vào Syria làm cho quốc gia Trung Đông này vốn đã khó khăn vì nội chiến liên miên nay lại càng khó hơn. Theo Tổng thống Syria Bashar al-Assad, các lệnh trừng phạt của phương Tây là nhằm khiến người dân đổ lỗi cho chính phủ và từ đó nổi dậy chống chính phủ và ủng hộ các chương trình của phương Tây.

Ông Assad cũng coi việc thúc đẩy trừng phạt này như một nỗ lực nhằm lật đổ chính phủ ở Damascus. Tuy nhiên, đến nay chính phủ vẫn sống sót được trong cuộc nội chiến cay đắng. Đồng thời ông Assad cho rằng: “Đây có thể cũng là nỗ lực sau cùng để thúc đẩy người dân chống lại chính phủ, nhưng không có tác dụng vì mọi người biết toàn bộ câu chuyện và biết lợi ích của họ nằm ở đâu”.

Tuy nhiên, về sâu xa Mỹ tiếp tục duy trì quân ít ỏi ở Syria theo giới quan sát là còn luyến tiếc dầu mỏ của nước này. Bởi lẽ, trước đó vài ngày, hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin, quân đội Mỹ đang xây dựng 2 căn cứ mới ở tỉnh Deir ez-Zor giàu dầu mỏ, Đông Bắc Syria. Tổng thống Donald Trump cũng cho biết, một nhóm binh sĩ Mỹ sẽ đảm bảo an ninh của các mỏ dầu tại miền Đông Syria.

Về vấn đề dầu mỏ của Syria, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Vershinin cho biết, Matxcơva sẽ không hợp tác với Mỹ để khai thác. Bởi lẽ, chỉ có chính quyền Syria là thực thể duy nhất nên kiểm soát các nguồn tài nguyên thiên nhiên của quốc gia Trung Đông này.

Giới quan sát nhận định, cho dù vì lý do nào việc Mỹ duy trì quân ở Syria là không còn phù hợp vì “bóng” đã chuyển cho Nga rồi.

HN tổng hợp