Vì sao người dân Libya lại phẫn nộ sau lũ lụt ?

Thảm họa do lũ lụt gây ra ở Libya quá khốc liệt khiến người dân biểu tình đòi điều tra nguyên nhân.

Người biểu tình Derna. Ảnh: Al Arabia

Mới đây, hàng ngàn người đã tập trung biểu tình tại trung tâm thành phố Derna ở miền Đông Libya, để kêu gọi đẩy nhanh quá trình điều tra nguyên nhân gây ra thảm họa lũ lụt kinh hoàng trong 2 ngày 10 và 11-9 vừa qua tại thành phố này khiến hàng ngàn người chết và mất tích.

Những người biểu tình yêu cầu giải tán Hội đồng thành phố Derna và trừng phạt những người chịu trách nhiệm trong thảm họa, đồng thời đẩy nhanh tiến trình tái thiết thành phố cũng như thực hiện việc bồi thường cho các gia đình bị ảnh hưởng.

Cuộc biểu tình diễn ra 3 ngày sau khi Trưởng công tố Libya Sadeq Assour thông báo thành lập một Ủy ban điều tra gồm 26 thành viên thuộc nhiều cơ quan khác, để tìm hiểu nguyên nhân gây vỡ hai con đập dẫn đến thảm họa lũ lụt nghiêm trọng tại Derna.

Cùng thời gian này, công tác cứu hộ và khắc phục hậu quả lũ lụt tiếp tục được triển khai với sự tham gia của hàng ngàn binh sĩ, cảnh sát, nhân viên y tế và khoảng hơn 10 đội cứu hộ chuyên nghiệp quốc tế. Ngoài việc tìm kiếm những người sống sót trong các đống đổ nát và trục vớt các thi thể, các lực lượng còn tập trung xây dựng một số cây cầu tạm và khôi phục các tuyến đường trong thành phố.

Theo thống kê chưa đầy đủ, ít nhất 11.000 người đã bị chết và khoảng hơn 10.000 người khác bị mất tích trong trận lũ lụt lịch sử tại Derna. Thiệt hại vật chất ước tính lên đến nhiều tỉ USD và quá trình tái thiết kéo dài trong nhiều năm. Giới chức Libya khẳng định, hậu quả của trận lũ quá lớn, vượt quá khả năng ứng phó của nước này và kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ.

Người đứng đầu Hội đồng Tổng thống ở Libya Muhammad Al-Manfi cho rằng công tác cứu hộ phải cần tới năng lực và chuyên môn quốc tế vì thảm họa vượt quá khả năng nhân lực và vật lực sẵn có của nước này. Trong khi đó, người phát ngôn của Cơ quan Cứu thương và Khẩn cấp Libya Osama Ali cho biết, ưu tiên ở giai đoạn hiện tại là tập trung vào việc khẩn trương thống kê số lượng nạn nhân và người mất tích thực tế cũng như xác định quốc tịch của họ.

Trong bối cảnh con số thương vong dự kiến tiếp tục tăng lên khi các đội cứu hộ vẫn đang nỗ lực làm việc sau một tuần xảy ra thảm họa do cơn bão Daniel gây ra, tình hình nhân đạo ở khu vực miền Đông Libya ngày càng xấu đi, đặc biệt ở thành phố Derna. Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Quốc gia thuộc Chính phủ Thống nhất Quốc gia Libya Haider Al-Sayeh đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong một năm ở tất cả các khu vực phía Đông, do lo ngại về sự lây lan của dịch bệnh khi các thi thể vẫn còn ở dưới đống đổ nát bị phân hủy hoăc hệ thống nước thải bị hư hại và gây ô nhiễm nguồn nước.

Cơ quan Y tế thuộc Chính phủ Thống nhất Quốc gia Libya cho biết đã ghi nhận khoảng 150 trường hợp bị ngộ độc do nguồn nước uống bị ô nhiễm. Chính quyền Libya kêu gọi người dân thành phố Derna không nên sử dụng nước ngầm có khả năng bị ô nhiễm, thay vào đó chỉ sử dụng nước đóng chai.

Ngoài ra tại các khu vực lân cận, nơi chứng kiến nhiều năm xung đột vũ trang, LHQ đã cảnh báo về sự nguy hiểm của bom mìn bị cuốn theo dòng nước lũ từ nơi này sang nơi khác và gây ra mối đe dọa cho những người đi bộ.

Công tác cứu hộ cũng gặp trở ngại bởi những rạn nứt chính trị ở Libya. Thực tế, nội chiến triền miên và không có chính phủ nào nắm quyền kiểm soát toàn quốc kể từ cuộc lật đổ Tổng thống Muammar Gaddafi vào năm 2011 đã khiến người dân gặp khó khăn nay càng khốn khó hơn. Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo (OCHA) của LHQ cho biết, sẽ cần ít nhất 71,4 triệu USD để hỗ trợ 884.000 người ước tính bị ảnh hưởng bởi lũ lụt tại Libya.

Trong một động thái liên quan, Tổng thư ký Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) Petteri Taalas cho rằng: “Nếu có dịch vụ khí tượng hoạt động bình thường, giới chức đã có thể đưa ra các cảnh báo và tiến hành sơ tán người dân thì sẽ tránh được hầu hết thương vong về người. Tất nhiên, chúng ta không thể tránh hoàn toàn những tổn thất kinh tế, nhưng có thể giảm thiểu những tổn thất đó bằng cách cung cấp các dịch vụ phù hợp”. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến người dân Libya biểu tình đòi trị tội những người vô trách nhiệm.

HN tổng hợp