Voi ở Thái Lan “thất nghiệp” vì du lịch sụt giảm

Vi-rút corona khiến khách du lịch đến Thái Lan giảm mạnh và các khu du lịch voi đóng cửa khiến giới bảo tồn lo ngại cho tương lai của chúng.

Voi ở Thái Lan “thất nghiệp” lũ lượt về quê.  Ảnh: AFP

Hàng chục trang trại nuôi nhốt, sở thú, công viên voi vắng bóng du khách khiến hàng ngàn con voi ở Thái Lan “mất việc”. Đối với nhiều chủ sở hữu, doanh thu kinh doanh giảm sút mạnh khiến việc kiếm đủ thực phẩm cho chúng ăn thời điểm này cũng là một mối quan tâm cấp bách. Trung bình một con voi tiêu thụ hết 40 USD tiền mua thực phẩm trong ngày.

Thời gian qua, người ta chứng kiến nhiều đàn voi và các quản tượng đi qua các khu rừng và đồi núi ở miền Bắc Thái Lan. Những chuyến đi đường dài như thế này được thực hiện nhiều ngày trước khi những con voi đến được các bản tại những khu vực xa xôi dọc biên giới Thái Lan - Myanmar, nơi sinh sống của nhiều người dân tộc thiểu số Karen với truyền thống thuần hóa voi nhiều thế kỷ.

Tình hình đã trở nên nguy cấp vì theo Tổ chức Bảo vệ động vật thế giới (WAP, Anh), khoảng 2.000 con voi nhà như vậy hiện có nguy cơ chết đói do chủ không thể lo đủ thức ăn cho chúng.

Theo Hãng tin AP, do không có du khách, các khu bảo tồn và trại voi thương mại thiếu tiền để nuôi dưỡng voi. Do đó, họ đã cho voi vượt qua quãng đường hơn 100km để về nhà. Nhiều người chủ đưa voi về các ngôi làng để đỡ lo những chi phí hàng tháng từ tiền thuê đất và cơ sở làm ăn, tiền trả cho nhân viên và thức ăn.

Voi nhà ở Thái Lan vẫn được dùng để kéo gỗ băng qua những khu rừng rậm mãi đến năm 1989, khi chính phủ cấm khai thác gỗ. Kể từ đó, voi được dùng thu hút khách du lịch với nhiều hình thức như cưỡi voi hay xem voi biểu diễn. Hơn 30 năm qua, nhiều trại voi đã mở cửa trên khắp Thái Lan, đặc biệt tại Chiang Mai. Các nhà bảo tồn từng khuyến nghị dừng hoạt động du lịch cưỡi voi, nhưng giờ đây điều quan trọng hơn là đảm bảo đủ nguồn thức ăn cho chúng trong bối cảnh các hoạt động du lịch sụt giảm nặng.

Không ai muốn nhưng đó thực sự là một nguy cơ có thể thấy rõ. Trước khi Covid-19 xuất hiện, du lịch và lữ hành chiếm hơn 20% tổng sản phẩm quốc nội của đất nước, tạo việc làm cho 16% lực lượng lao động.

Ước tính có khoảng 4.400 con voi nhà ở Thái Lan. Trước khi Thái Lan công bố các biện pháp để hạn chế sự lây lan của Covid-19, khoảng 2.000 trong số này phục vụ trong ngành du lịch và giờ rơi vào cảnh thất nghiệp. Nếu thả chúng vào rừng, nơi có khoảng 3.000 con voi hoang dã sinh sống, không phải là một lựa chọn tối ưu vì đó là bất hợp pháp theo luật pháp Thái Lan. Hơn nữa, voi thuần cũng không thể tìm kiếm thức ăn trong rừng vì chúng thiếu bản năng hoang dã. Và kể cả có khả năng thì chẳng khu rừng nào đủ thức ăn cho hơn 3.000 con voi một lúc.

Theerapat Trungprakan, Chủ tịch Hiệp hội voi Thái Lan, cho biết trừ khi chính phủ có biện pháp hỗ trợ can thiệp, nếu không một số con voi sẽ bị buộc quay trở lại đường phố để ăn xin mía và chuối như 10 năm trước hoặc thậm chí vào rừng phục vụ cho hoạt động khai thác gỗ bất hợp pháp.

Để cứu giúp những con vật này, Quỹ Cứu voi - một tổ chức phi lợi nhuận ở Thái Lan - đã ra mắt một dự án giúp các quản tượng trồng thức ăn cho voi. Họ kêu gọi chủ đất trên khắp các tỉnh của Thái Lan cho chủ nuôi voi thuê đất trống với giá rẻ.

Ngoài ra, họ hợp tác với cộng đồng người Karen ở miền Bắc Thái Lan xây dựng lại môi trường tự nhiên cho voi, chuyển các khu vực bị chặt phá thành những trang trại bền vững và mở đường cho các hoạt động du lịch sinh thái.

Theo Đài Channel News Asia, tại một ngôi làng xa xôi của người Karen ở Mae Chaem, các quản tượng và những con voi thất nghiệp vừa qua đã được chào đón nồng nhiệt. Dân làng đã chuẩn bị nhiều loại trái cây cho con vật và cả những bài hát địa phương để chào mừng. Một số người già đã khóc khi họ được thấy voi quay về lần đầu tiên trong nhiều thập niên.

NGUYỄN TẤN tổng hợp