Xung đột Ấn Độ - Pakistan khó hòa giải

Mặc dù Mỹ và nhiều quốc gia lên tiếng sẽ làm trung gian hòa giải xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan nhưng khó tìm được cái kết thỏa đáng vì nhiều lý do.

Lực lượng an ninh Ấn Độ tuần tra dọc đường Ranh giới Kiểm soát (LoC) phân chia khu vực Kashmir giữa Ấn Độ và Pakistan. Ảnh: ANI/TTXVN

Cuộc đụng độ gần đây giữa Ấn Độ - Pakistan với các cuộc không kích, giao tranh bằng máy bay không người lái và tên lửa khiến ít nhất 66 người thiệt mạng, đã đưa quan hệ song phương giữa hai nước đến bờ vực chiến tranh toàn diện.

Trong bối cảnh đó, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố sẵn sàng đóng vai trò trung gian hòa giải đã đặt ra bài toán mới cho New Delhi: vừa tìm kiếm lợi ích thương mại từ Washington, vừa bảo vệ lập trường cứng rắn đối với Kashmir (đường Ranh giới Kiểm soát (LoC) phân chia khu vực Kashmir giữa Ấn Độ và Pakistan).

Theo Đài phát thanh Quốc tế DW của Đức ngày 12-5, sau bốn ngày giao tranh dữ dội khiến thế giới lo ngại một cuộc chiến tranh toàn diện, lệnh ngừng bắn giữa Ấn Độ và Pakistan đã được thiết lập.

Chuyên gia khu vực Nam Á Michael Kugelman từ Washington nhận định, lệnh ngừng bắn lần này được “chắp vá một cách vội vã” trong bối cảnh hai bên tiến sát bờ vực chiến tranh toàn diện. Trong tuyên bố được đưa ra ngày 11-5 sau lệnh ngừng bắn, Tổng thống Donald Trump khẳng định sẽ “tăng cường hợp tác thương mại đáng kể với hai quốc gia tuyệt vời này”. Trong khi đó, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vẫn giữ im lặng, không đưa ra bất kỳ tuyên bố công khai nào liên quan đến cuộc xung đột.

Động thái mới của ông Trump không chỉ đẩy quan hệ New Delhi - Washington vào tình thế khó, mà còn thử thách tham vọng của Ấn Độ trong việc khẳng định vai trò một cường quốc ngoại giao toàn cầu.

Từ lâu, phương Tây nhìn nhận Ấn Độ và Pakistan là hai lực lượng ngang hàng trong một cuộc xung đột triền miên suốt nhiều thập kỷ qua. Nhưng điều này đã thay đổi trong những thập niên gần đây, khi Ấn Độ vươn lên mạnh mẽ về kinh tế, còn Pakistan vẫn lún sâu trong khủng hoảng với nền kinh tế chỉ bằng một phần mười quy mô của nước láng giềng.

Bằng việc cho phép quân đội tấn công vào trong lãnh thổ đối phương cho thấy Thủ tướng Modi đã sẵn sàng chấp nhận rủi ro lớn hơn nhiều so với các chính phủ tiền nhiệm. Nhưng với lệnh ngừng bắn bất ngờ lại khiến ông phải đối mặt với làn sóng chỉ trích hiếm hoi từ chính quốc gia của mình.

Một số nhà phân tích và các đảng đối lập tại Ấn Độ đã bắt đầu chất vấn về mục tiêu chiến lược thực sự của New Delhi khi phóng tên lửa vào Pakistan ngày 7-5 vừa qua - hành động mà chính phủ Ấn Độ tuyên bố là nhằm đáp trả vụ tấn công khiến 26 du khách thiệt mạng tại Kashmir. Nhiều người cho rằng, đây là hành động khiêu khích mang tính gây hấn dễ dẫn đến chiến tranh toàn diện nên không đồng tình.

Sau lệnh ngừng bắn vội vã, thiếu bền vững giữa Ấn Độ và Pakistan, dư luận lại tập trung quay sang vùng tranh chấp Kashmir từ lâu đã là một trong những điểm nóng phức tạp và dai dẳng nhất châu Á. Kể từ năm 1947, khi Ấn Độ và Pakistan giành độc lập khỏi Anh, khu vực này đã chứng kiến hai cuộc chiến tranh toàn diện và nhiều cuộc đụng độ vũ trang. Cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền toàn phần với vùng lãnh thổ này, trong khi thực tế chia cắt kiểm soát thành hai phần, với ranh giới do quân đội kiểm soát gọi là Đường Ranh giới Kiểm soát (LoC).

Ấn Độ cáo buộc Pakistan hậu thuẫn các nhóm phiến quân gây bất ổn tại Kashmir, điều mà Islamabad nhiều lần phủ nhận. Mỗi khi căng thẳng bùng phát, nguy cơ đối đầu quân sự giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân này lại khiến cộng đồng quốc tế lo ngại. Do đó, dù lần này có lệnh ngừng bắn nhưng nguy cơ giao tranh tiếp diễn vẫn âm ỉ giữa hai quốc gia.

HN tổng hợp