Yemen bên bờ vực khủng hoảng nhân đạo

Chiến tranh, nghèo đói đã bao trùm Yemen nhiều năm nay, giờ dịch Covid-19 lại hoành hành cộng thêm bị cắt giảm viện trợ đã làm cho quốc gia Trung Đông này rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng.

Yemen đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo trong bối cảnh chiến tranh tàn phá và dịch Covid-19 hoành hành.  Ảnh minh họa.  Nguồn: AP

Theo số liệu chưa đầy đủ của Ủy ban Quốc gia Yemen về phòng, chống Covid-19, dịch đang bùng phát mạnh ở quốc gia Trung Đông này khi có đến 283 người mắc Covid-19, trong đó có 65 trường hợp tử vong. Hầu hết các cas mắc Covid-19 đều tập trung ở tỉnh Hadramout nên chính quyền nơi đây đã quyết định giới nghiêm 24 giờ trong 14 ngày bắt đầu từ ngày 28-5 để ngăn chặn sự lây lan của dịch. Đó là con số được phát hiện và công bố, còn con số người bệnh thực tế ngoài cộng đồng sẽ cao gấp nhiều lần. Bởi lẽ, Yemen đã rơi vào nghèo đói, thiếu thốn mọi thứ, đặc biệt là trang, thiết bị y tế từ nhiều năm nay nên không thể xét nghiệm và phát hiện dịch bệnh đại trà.

Các quan chức Yemen cho biết, trong thời gian giới nghiêm, mỗi gia đình chỉ có một người được phép ra ngoài từ 9 giờ sáng đến 12 giờ đêm để mua nhu yếu phẩm. Các quan chức y tế đồng thời kêu gọi người dân tuân thủ các biện pháp phòng dịch. Tình hình dịch Covid-19 được cảnh báo có thể bùng phát rộng do điều kiện y tế yếu kém ở Yemen.

Mặt khác, thời gian gần đây quốc gia Trung Đông này lại rơi vào tình trạng chiến tranh triền miên đã khiến hàng triệu người mất nhà cửa phải tìm đường tị nạn. Hiện Yemen đang rơi vào tình trạng khủng hoảng cần được cứu trợ nhân đạo khẩn cấp. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres cảnh báo, các nhân viên cứu trợ đang phải “chạy đua với thời gian” để ngăn chặn thảm họa ở Yemen, đất nước bị tàn phá bởi chiến tranh và đợt bùng phát dịch Covid-19 đang lây lan nhanh chóng.

Trong một động thái liên quan, mới đây Saudi Arabia đã phối hợp với LHQ tổ chức Hội nghị trực tuyến các nhà tài trợ cho Yemen, với mong muốn tìm kiếm nguồn tài trợ trị giá 2,41 tỉ USD để trang trải cho các hoạt động cứu trợ thiết yếu trong 6 tháng cuối năm 2020. Tuy nhiên, hội nghị này chỉ nhận được khoản tài trợ khá khiêm tốn 1,35 tỉ USD từ các nước và tổ chức nhân đạo. Trong đó, Đức thông báo dành 125 triệu euro (139,8 triệu USD), Anh nhất trí sẽ chi 160 triệu bảng (201 triệu USD) cho các nỗ lực nhân đạo ở đất nước Trung Đông này, Saudi Arabia cam kết dành 500 triệu USD để hỗ trợ Yemen, trong đó 300 triệu USD sẽ được chuyển cho các cơ quan LHQ và 200 triệu dành cho các dự án liên quan Yemen. Hiện Mỹ chưa thông báo con số tài trợ tại hội nghị, song sẽ đưa ra cam kết trong thời gian tới. Phía Washington cũng nhắc lại đã từng tài trợ 2,8 tỉ USD cho Yemen kể từ tháng 10-2014 và riêng 400 triệu USD trong tài khóa này.

Từ thực tế trên, các tổ chức cứu trợ nhân đạo của LHQ cho biết, họ buộc phải dừng một số hoạt động cứu trợ dành cho người dân Yemen do khó khăn về nguồn tài trợ, ngay cả khi dịch bệnh Covid-19 đang đe dọa nước này.

Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cũng đã cắt giảm một nửa khẩu phần và các dịch vụ y tế do LHQ tài trợ tại 189 trong số 369 bệnh viện trên toàn Yemen. Khoảng 75% các chương trình của LHQ ở nước này cũng đã phải đóng cửa hoặc cắt giảm hoạt động. Ngoài ra, nguyên nhân dẫn đến các khoản tài trợ cho Yemen bị thu hẹp còn do sự cản trở của phiến quân Houthi, hiện kiểm soát thủ đô Sanaa và những vùng lãnh thổ khác.

Mới đây, Ngoại trưởng Kuwait Ahmad Nasser Al-Mohammad Al-Sabah kêu gọi tất cả các bên liên quan tại Yemen ngay lập tức ngừng đối đầu, tập trung tìm kiếm giải pháp chính trị thông qua đàm phán và nỗ lực ngăn chặn dịch bệnh Covid-19.

Giới phân tích nhận định, mặc dù các tổ chức nhân đạo và các quốc gia liên quan đã có nhiều nỗ lực để hỗ trợ Yemen nhưng kết quả đạt được chưa nhiều. Yemen hiện đang rơi vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng chưa có lối thoát.

HN tổng hợp