Yemen rơi vào cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng nhất thế giới ?

Cứ 9 phút lại có 1 trẻ em dưới 5 tuổi ở Yemen thiệt mạng do chiến tranh là con số đáng buồn cho quốc gia Trung Đông này đã làm cho cộng đồng quốc tế quan tâm.

Một trường học bị tàn phá do chiến sự tại thành phố Taez, Yemen. Ảnh: AFP

Mới đây, truyền thông địa phương đưa tin, các cuộc giao tranh dữ dội giữa quân chính phủ do Liên quân Arab hậu thuẫn và lực lượng Houthi bên ngoài thành phố Marib đã gây cho lực lượng phiến quân nhiều tổn thất. Trận đụng độ ác liệt nhất được ghi nhận tại quận Juba, thuộc phía Nam Marib, nơi Houthi đã tăng cường các cuộc tấn công nhằm áp đảo hệ thống phòng thủ của quân đội chính phủ trên một vùng núi chiến lược nhìn ra nhiều khu vực của thành phố Marib.

Cùng thời gian này, Liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu cho biết, các máy bay chiến đấu của họ đã thực hiện 19 đợt oanh kích trong 24 giờ qua, tiêu diệt hơn 100 tay súng của lực lượng Houthi và phá hủy 14 xe quân sự của lực lượng này tại tỉnh Marib của Yemen.

Giới chức địa phương cho hay, lực lượng Houthi đã không giành được ưu thế về lãnh thổ trong các đợt giao tranh này nên buộc phải rút lui sau khi chịu tổn thất nặng nề.

Kể từ tháng 2-2021 đến nay, giao tranh ở Yemen đã làm hàng nghìn binh sĩ và dân thường đã thiệt mạng khi lực lượng Houthi đẩy mạnh tấn công để giành quyền kiểm soát thành phố giàu năng lượng Marib, pháo đài cuối cùng của Chính phủ Yemen ở phía Bắc.

Theo công bố của Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) mới đây, sau 7 năm (từ năm 2014) diễn ra chiến tranh, tổng số người thiệt mạng tại Yemen đã hơn 337.000 người vì cả nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp. Trong số đó, có gần 60% người chết vì những nguyên nhân gián tiếp như thiếu nước sạch, lương thực và dịch bệnh. Điều đáng nói phần lớn số người chết là trẻ em, nhóm người dễ chịu tổn thương và suy dinh dưỡng. Báo cáo của UNDP chỉ rằng trong năm 2021, cứ 9 phút lại có 1 trẻ em dưới 5 tuổi ở Yemen thiệt mạng do chiến tranh.

Nếu hiện trạng này không được cải thiện, UNDP cho rằng đến năm 2030, sẽ có khoảng 1,3 triệu người tại Yemen thiệt mạng và cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng nhất thế giới hiện nay tại Yemen ngày càng tồi tệ hơn khi chiến tranh ảnh hưởng đến sinh kế của người dân, đẩy giá lương thực tăng cao, trong khi các dịch vụ cơ bản như y tế và giáo dục xuống cấp.

Ông Achim Steiner, Tổng Giám đốc UNDP, cho biết hàng triệu người tại Yemen vẫn đang phải hứng chịu hậu quả của xung đột, lâm vào đói nghèo, có ít cơ hội việc làm và kiếm sống. Hơn 80% trong tổng số 30 triệu dân số ở nước này cần cứu trợ nhân đạo, trong khi nền kinh tế đứng bên bờ vực sụp đổ. Theo UNDP, cuộc chiến tranh tại Yemen đã khiến đà tăng trưởng kinh tế của quốc gia này tụt hậu hơn 2 thập kỷ.

Tuy nhiên, nếu chiến tranh có thể chấm dứt ngay từ bây giờ, UNDP cho rằng hy vọng tương lai tươi sáng hơn sẽ mở ra đối với nước này. Đến năm 2050, Yemen có thể trở thành quốc gia có thu nhập trung bình.

Mới đây, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ) thảo luận về tình hình Yemen trong đó nhấn mạnh, việc giao tranh quân sự tiếp tục diễn ra tại nhiều nơi ở Yemen, đặc biệt là tại Marib và Hodeida, khiến nhiều người thiệt mạng, trong đó có phụ nữ và trẻ em và hàng nghìn người phải rời bỏ nơi cư trú. Nhiều ý kiến lên án các cuộc tấn công nhằm vào các mục tiêu dân sự và dân thường ở Yemen và Saudi Arabia, kêu gọi bảo vệ dân thường và nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì tài chính ổn định cho các hoạt động nhân đạo tại Yemen.

Các nước cũng kêu gọi thả các nhân viên của LHQ bị bắt gần đây. Các quốc gia liên quan cũng nhắc lại lời kêu gọi các bên chấm dứt xung đột và tham gia đối thoại nhằm tìm ra giải pháp chính trị toàn diện do LHQ dẫn dắt cho Yemen. Đây cũng được xem là giải pháp mang tính quyết định cho hòa bình ở Yemen.

HN tổng hợp