Tăng cường liên kết vùng - Chìa khóa phát triển ĐBSCL

Là vùng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế của cả nước, thế nhưng thời gian qua, ĐBSCL vẫn chưa phát triển bứt phá được như kỳ vọng. Một trong những nguyên nhân căn bản được chỉ ra đó là do mối liên kết toàn vùng chưa thật sự chặt chẽ để tạo nên sức mạnh tổng hợp, tạo sức bật cho các địa phương. Xung quanh câu chuyện này, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc (ảnh), Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), đã dành thời gian trả lời phỏng vấn với phóng viên Báo Hậu Giang.

Thưa Tiến sĩ, ông đánh giá như thế nào về tiềm năng phát triển của khu vực ĐBSCL hiện nay ?

- Có thể nói rằng, khu vực ĐBSCL có tiềm năng phát triển rất lớn, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế trong nước cũng như toàn cầu đang chuyển sang xu hướng phát triển mới, phát triển xanh, thân thiện với môi trường và cần nhiều nguồn nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển ở khu vực này đang đứng trước những điểm nghẽn, trở ngại. Trước hết, là những trở ngại về cơ sở hạ tầng giao thông. Vừa rồi, Đảng và Nhà nước đã có những quyết định quan trọng cho việc giải tỏa những điểm nghẽn này. Đặc biệt, là các dự án phát triển các tuyến đường cao tốc huyết mạch trong khu vực ĐBSCL. Việc đầu tư xây dựng những trung tâm logistic để thúc đẩy sự phát triển. Có thể nói, đó là sẽ là một động lực phát triển dài hạn ở khu vực ĐBSCL.

Ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam và Hội đồng các Hiệp hội doanh nghiệp ĐBSCL.

Vấn đề thứ hai là nguồn nhân lực. Mặc dù chúng ta có tiềm năng rất lớn về đất và người, nhưng chất lượng nguồn nhân lực thì chưa cao. Vì thế, việc thúc đẩy phát triển, xây dựng các trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao gắn liền với nhu cầu các doanh nghiệp sẽ chính là yêu cầu quan trọng trong thời gian tới. Và chúng ta cũng đang thấy, các nhà đầu tư nước ngoài và các cơ sở đào tạo trong nước đang rất quan tâm đến việc đầu tư vào lĩnh vực này của khu vực ĐBSCL. Đây là một lợi thế cho tương lai.

Vấn đề thứ ba là thể chế. Những điểm nghẽn về thể chế, thủ tục hành chính đang là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp. Chúng ta đều biết, trong mọi lĩnh vực cần có sự chuyển đổi mạnh mẽ về cơ cấu đầu tư, hướng về phát triển bền vững môi trường, hướng về công nghệ cao.

Những thủ tục hành chính hiện nay của chúng ta đang có rất nhiều trở ngại. Có thể nói rằng, đến 70% các dự án về phát triển bất động sản cũng như dự án phát triển năng lượng sạch đang gặp khó khăn về pháp lý. Cho nên việc xây dựng hệ thống thể chế, pháp lý và thủ tục hành chính đảm bảo minh bạch đang là yêu cầu quan trọng hàng đầu.

Có thể nói, ĐBSCL là khu vực có chất lượng điều hành theo chỉ số PCI tương đối cao, chính quyền địa phương khu vực này rất năng động nhưng với những hạn chế, những chồng chéo, bất cập, phức tạp về thủ tục hành chính được quy định thể chế ở cấp Trung ương thì đang là trở ngại rất lớn đối với sự phát triển của khu vực này. Cho nên, việc tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, đề cao phân cấp, phân quyền và coi trọng sự năng động của chính quyền địa phương đang là hướng đi rất quan trọng để có thể giải quyết điểm nghẽn về thể chế cho sự phát triển của khu vực ĐBSCL trong thời gian tới.

Bên cạnh những trở ngại như ông vừa phân tích thì toàn vùng có những điểm sáng nào để phát triển, thưa ông ?

- Tôi nghĩ 3 động lực tăng trưởng chính ở khu vực này là thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng, tập trung đào tạo nguồn nhân lực cũng như những thay đổi về thể chế. Đề cao sự năng động của chính quyền các địa phương cũng như tăng cường liên kết, phát triển vùng sẽ là những cái động lực như cỗ xe la mã để thúc đẩy sự phát triển của khu vực ĐBSCL.

Tôi nghĩ là chúng ta đã nhận thức được vấn đề này. Trong thời gian tới, tôi nghĩ cần đẩy mạnh hoạt động của hội đồng vùng, tăng cường liên kết vùng và tăng cường cơ chế yểm trợ về mặt pháp lý cho cộng đồng doanh nghiệp và cho chính quyền các địa phương để có thể giải quyết được những điểm nghẽn về mặt pháp lý sẽ trở thành một hoạt động quan trọng.

Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) sẵn sàng phối hợp với chính quyền các địa phương và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam trong khu vực ĐBSCL để có thể giải quyết vấn đề này.

Với những phân tích vừa rồi thì theo ông đâu sẽ là những chìa khóa để ĐBSCL có thể phát triển bứt phá như kỳ vọng ?

- Có 2 điều mà tôi nghĩ là vô cùng quan trọng. Đó chính là tăng cường liên kết phát triển vùng. Các địa phương trong vùng phải ngồi lại với nhau để tìm ra một cách thức có thể liên kết vùng hiệu quả nhất. Chúng ta biết, các nhà đầu tư vào khu vực này bao giờ cũng gắn liền với một chuỗi cung ứng, một chuỗi giá trị. Một chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị không phải chỉ nằm trong địa giới hành chính, mà còn phải đảm bảo sự liên kết giữa các địa phương trong vùng và liên kết với Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền Đông Nam bộ. Bài toán liên kết vùng và gắn liền sự phát triển của khu vực ĐBSCL với tư cách là những mắc khâu quan trọng trong chuỗi cung ứng để gắn với Thành phố Hồ Chí Minh, gắn với Đông Nam bộ thì sẽ chính là động lực rất quan trọng cho phát triển vùng.

Thứ hai là việc đảm bảo an toàn cho các nhà đầu tư. Tôi muốn nhấn mạnh đến an toàn về mặt pháp lý. Chính quyền các địa phương cũng như cộng đồng doanh nghiệp phải chú trọng đến nâng cao năng lực pháp lý của mình trong quá trình thúc đẩy các dự án đầu tư.

Ở khía cạnh này, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam với tư cách là một tổ chức liên kết mạng lưới các chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực kinh tế, pháp lý và công nghệ, có thể sẽ là một giải pháp quan trọng. Chúng tôi sẵn sàng cùng với các địa phương trong vùng và với từng tỉnh, thành phố để thiết lập một hệ thống, tổ chức, một hệ thống cung cấp các dịch vụ pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chính quyền địa phương, các doanh nghiệp. Tôi nghĩ đây sẽ là một nền tảng, một bệ đỡ rất lớn cho các dự án đầu tư trong và ngoài nước sẽ đến ĐBSCL tới đây.

Xin cảm ơn ông !

MỘNG TOÀN thực hiện