Phát triển vùng chuyên canh gắn với chuỗi giá trị nông sản chủ lực

Với lợi thế về đất đai và khí hậu, huyện Châu Thành đang tập trung phát triển vùng chuyên canh cây ăn trái gắn với chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ. Đây là hướng đi bền vững, góp phần nâng cao giá trị nông sản và thu nhập cho người dân địa phương.

Vùng trồng mít theo hướng chuyên canh ở Châu Thành đang cho hiệu quả cao.

Xây dựng vùng chuyên canh nông sản

Là vùng đất giàu tiềm năng trong phát triển nông nghiệp, huyện Châu Thành xác định cây chanh không hạt và mít là hai loại cây trồng chủ lực cần được phát triển theo hướng tập trung. Hiện toàn huyện có 422ha chanh không hạt, với khoảng 357ha đang thu hoạch và 5.866ha mít, trong đó có khoảng 5.168ha đang cho thu hoạch. Năng suất bình quân đều đạt trên 23 tấn/ha/năm, là nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ nông dân trên địa bàn.

Việc hình thành vùng chuyên canh tập trung tại các xã Đông Thạnh, Đông Phước A, Đông Phước, Phú Tân, Phú Hữu và thị trấn Ngã Sáu đã góp phần giúp người dân chuyển đổi tư duy từ sản xuất nhỏ lẻ sang tổ chức sản xuất có quy hoạch, có định hướng theo thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, đồng bộ quy trình chăm sóc, thu hoạch và tăng khả năng kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh đó, huyện đẩy mạnh vai trò của các tổ hợp tác, hợp tác xã (HTX) trong việc kết nối nông dân với thị trường. Trong đó, HTX Nông nghiệp Thạnh Phước tại xã Đông Thạnh và HTX Mít hữu cơ Đông Phước đang là mô hình tiêu biểu trong liên kết vùng trồng với doanh nghiệp, hình thành chuỗi giá trị nông sản từ sản xuất đến tiêu thụ.

Bà Nguyễn Thị Thiết, Giám đốc HTX Nông nghiệp Thạnh Phước, ở ấp Đông Thuận, xã Đông Thạnh, chia sẻ: “Việc tổ chức trồng chanh không hạt theo vùng chuyên canh và sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP giúp nông dân dễ dàng kiểm soát chất lượng, cũng như thuận lợi hơn trong việc tiếp cận doanh nghiệp tiêu thụ. Khi tham gia HTX, bà con yên tâm đầu ra, giá bán ổn định khi được thu mua với giá cao hơn thị trường 1.000 đồng/kg, mỗi năm sẽ tổ chức từ 2 đến 3 lớp tập huấn hỗ trợ kỹ thuật cho các thành viên nên chi phí sản xuất cũng giảm rõ rệt”.

Hướng đến nông nghiệp xanh, bền vững

Bên cạnh việc tập trung phát triển vùng nguyên liệu, Châu Thành còn đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị nông sản, tạo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập cho người dân. Thông qua việc phối hợp với các ngành chuyên môn, huyện đã hỗ trợ người dân xây dựng mã số vùng trồng, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, từng bước đáp ứng các yêu cầu của thị trường trong và ngoài nước.

Đến nay, huyện đã có 1 vùng trồng chanh không hạt được cấp mã số xuất khẩu sang New Zealand tại xã Đông Phước A, với diện tích 17,1ha; 35ha chanh đạt chuẩn GlobalGAP và 13ha đạt chuẩn VietGAP. Đặc biệt, sản phẩm chanh tươi được công nhận OCOP 4 sao năm 2023, góp phần nâng cao giá trị và thương hiệu cho nông sản địa phương.

Với cây mít, huyện đã phát triển được 7 vùng trồng có mã số xuất khẩu sang Trung Quốc, với tổng diện tích khoảng 95ha của 68 hộ nông dân, cùng với 93,4ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và 20ha đạt tiêu chuẩn GlobalGAP. Ngoài trái tươi, các sản phẩm chế biến từ mít như bánh phồng mít, bánh tráng mít cũng được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao, mở rộng hướng đi mới trong chế biến và tiêu thụ nông sản.

Ông Võ Hoàng Ân, Giám đốc HTX Mít hữu cơ xã Đông Phước, cho biết: “Liên kết với doanh nghiệp và được cấp mã số vùng trồng giúp trái mít của HTX có đầu ra ổn định, không bị thương lái ép giá. Khi sản xuất theo hướng an toàn và đúng quy chuẩn, sản phẩm được đánh giá cao, dễ tiếp cận thị trường xuất khẩu, mang lại thu nhập ổn định và lâu dài cho xã viên”.

Tuy nhiên, hiện việc liên kết chuỗi giá trị tại địa phương vẫn còn một số khó khăn nhất định. Phần lớn mô hình sản xuất vẫn ở quy mô hộ cá thể, nhỏ lẻ, thiếu tính liên kết chặt chẽ. Sự tham gia của doanh nghiệp còn hạn chế, trong khi ý thức tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật của một bộ phận nông dân chưa cao. Việc triển khai các mô hình VietGAP, GlobalGAP vẫn còn gặp trở ngại do chi phí đầu tư cao, nhiều hộ dân không đủ điều kiện vốn đối ứng, hoặc chưa mặn mà tham gia.

Để tháo gỡ tình trạng này, huyện Châu Thành đã xây dựng các chính sách thiết thực. Ngoài việc tăng cường chuyển giao kỹ thuật, nâng cao năng lực tổ chức sản xuất, huyện cũng kiến nghị bổ sung điều kiện cho vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội gắn với việc tham gia lớp đào tạo nghề nông thôn, hoặc là thành viên các câu lạc bộ, tổ hợp tác, HTX. Đồng thời, địa phương xác định phải có chính sách ổn định sản xuất khi thị trường biến động, giúp nông dân giữ lại cây trồng chủ lực thay vì chạy theo “cây trồng thời vụ”.

Từ những kết quả bước đầu trong phát triển vùng chuyên canh và liên kết chuỗi giá trị, có thể thấy Châu Thành đang đi đúng hướng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Không chỉ dừng ở sản xuất, huyện còn kỳ vọng xây dựng được thương hiệu nông sản, đưa sản phẩm đặc trưng vươn xa trên thị trường trong và ngoài nước.

Với sự vào cuộc đồng bộ từ chính quyền, ngành chuyên môn đến người dân và doanh nghiệp, Châu Thành đang từng bước khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất trái cây an toàn, chất lượng cao của tỉnh, góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu phát triển nông nghiệp sinh thái - nông thôn hiện đại - nông dân văn minh.

MAI THANH