Báo động tình trạng người chưa thành niên phạm tội

Tính từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh xảy ra 295 vụ tội phạm về trật tự xã hội, trong đó có 37 trường hợp là người trong độ tuổi chưa thành niên, tăng gần 10% so với cùng kỳ.

Tòa án nhân dân tỉnh xét xử một vụ án người chưa thành niên phạm tội giết người.

Đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, không ít người chưa thành niên đã tự tay vẽ nên những nét bút đen trên trang lý lịch trong sáng của cuộc đời mình bằng các tội danh. Đáng báo động, tình trạng này lại đang có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp cả về tính chất lẫn mức độ nghiêm trọng…

Nhìn vào các hồ sơ vụ án và tìm hiểu về động cơ gây án của các đối tượng có thể thấy, tội phạm chưa thành niên thường có xuất phát điểm tương đối giống nhau: thiếu sự quan tâm, giáo dục của cha mẹ; nhận thức về pháp luật còn hạn chế; điều kiện kinh tế gia đình nhiều khó khăn.

 Tháng 6-2022, một phiên tòa xét xử người chưa thành niên về tội giết người khiến người dự khán cảm thấy nhói lòng, bởi kẻ sát nhân lẫn bị hại, nhân chứng đều là người chưa thành niên, trong đó, có nhiều em đang ngồi trên ghế nhà trường. Các em đến tòa với vẻ mặt lo lắng, sợ sệt và run rẩy trả lời từng câu hỏi của hội đồng xét xử, dù bên cạnh mỗi em đều có cha hoặc mẹ là người đại diện, giám hộ.

Đây là vụ án giết người, gây rối trật tự công cộng từng xôn xao dư luận trên địa bàn thị trấn Một Ngàn, huyện Châu Thành A xảy ra vào tháng 6-2021. Nguyên nhân vụ án rất đơn giản, xuất phát từ một ánh mắt được xem là “nhìn đểu” trong quán cà phê dẫn đến 2 nhóm thanh niên tham gia ẩu đả, rồi xảy ra án mạng. Bị cáo cầm đầu trong vụ án là Nguyễn Thái Đăng thời điểm gây án chưa tròn 18 tuổi, nhiều bị cáo khác tham gia vụ việc cũng ở tuổi chưa thành niên, đều phải lãnh mức án từ 9 tháng đến 12 năm tù.

Gần đây nhất, vào tháng 9-2022, Công an huyện Vị Thủy đã tạm giữ 20 đối tượng tham gia vụ đánh nhau, trong đó có nhiều học sinh để phục vụ công tác điều tra, đồng thời thu giữ nhiều hung khí nguy hiểm.

Theo kết quả xác minh ban đầu của Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Công an huyện Vị Thủy, nguyên nhân sự việc xuất phát từ mâu thuẫn giữa hai em học sinh H. và T. có xô xát trong trường, Ban Giám hiệu có kết hợp Công an thị trấn Nàng Mau mời làm việc, sau đó giao cho nhà trường và gia đình quản lý giáo dục. Tuy nhiên, sau đó các em liên hệ với các đối tượng bên ngoài tiếp tục hẹn đánh nhau. Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an huyện Vị Thủy đã bắt tạm giam một đối tượng về hành vi cố ý gây thương tích và đang củng cố hồ sơ xử lý các đối tượng còn lại.

Trước đó, vào tháng 8 và 9, tại thành phố Vị Thanh cũng xảy ra hai vụ thanh, thiếu niên đánh nhau, với tổng cộng hơn 30 đối tượng chủ yếu từ 13 đến trên 20 tuổi. Bước đầu, cơ quan công an ra quyết định khởi tố vụ án và khởi tố 3 đối tượng về hành vi “cố ý gây thương tích” và đang củng cố hồ sơ xử lý các đối tượng còn lại.

Thực tế thời gian qua cho thấy, số vụ phạm pháp hình sự do các đối tượng trong độ tuổi thanh, thiếu niên gây ra trên địa bàn tỉnh diễn biến phức tạp. Tính từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh xảy ra 295 vụ tội phạm về trật tự xã hội, trong đó có 37 trường hợp là người trong độ tuổi chưa thành niên, tăng gần 10% so với cùng kỳ. Nhiều nhất là tội trộm cắp tài sản, tội gây rối trật tự công cộng, tội cố ý gây thương tích… Trước thực trạng tội phạm chưa thành niên gia tăng, đặt ra cho ngành chức năng và chính quyền địa phương cần có những biện pháp phù hợp để đấu tranh với loại tội phạm này.

Ông Phạm Hoàng Lâm, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh, nhận định, người chưa thành niên là đối tượng đang trong giai đoạn hình thành, phát triển nhân cách, trí tuệ, thể lực nên tâm lý khá phức tạp, thiếu ổn định. Lứa tuổi này, các em luôn có khuynh hướng tự lập, muốn khẳng định bản thân.

“Trong thực tiễn xét xử cho thấy, nhiều vụ việc phạm tội xuất phát từ việc gia đình không quan tâm, quản lý con cái chặt chẽ, nhất là trong lứa tuổi vị thành niên đã dẫn đến nhiều hệ lụy đáng buồn, các em vướng vào vòng lao lý quá sớm và đánh mất cả tương lai”, ông Lâm chia sẻ.

Còn theo đại tá Nguyễn Văn Giá, Phó Giám đốc Công an tỉnh: Để kéo giảm tình hình phạm pháp hình sự, đặc biệt là việc trẻ hóa tội phạm, người chưa thành niên phạm tội, trong thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường công tác trấn áp, truy quét các loại tội phạm thì cũng cần đẩy mạnh công tác phòng ngừa, phối hợp giữa lực lượng công an với các ban, ngành, địa phương trong việc tuyên truyền cho gia đình cách quản lý, giáo dục con em mình, nhằm ngăn chặn, kéo giảm, đẩy lùi từ xa tình trạng người chưa thành niên phạm tội.

Tội phạm ngày càng trẻ hóa hiện nay không còn là câu chuyện riêng của các cơ quan tư pháp, mà đó là chuyện của mỗi gia đình, xã hội và chính bản thân những thanh thiếu niên. Đằng sau mỗi vụ án bao giờ cũng có những nỗi đau, nhưng nỗi đau ấy sẽ còn lớn hơn nếu chính thủ phạm lại là những người mới chập chững bước vào đời để rồi đánh mất tương lai, tuổi trẻ.

Bài, ảnh: B.B