Xét xử trực tuyến thuận lợi, khách quan, hiệu quả

Thực hiện Nghị quyết số 33/2021 của Quốc hội, Tòa án nhân dân (TAND) hai cấp tỉnh Hậu Giang đã tổ chức một số phiên tòa xét xử trực tuyến vừa qua. Kết quả bước đầu cho thấy, các phiên tòa đều diễn ra thuận lợi, tiết kiệm chi phí, từng bước đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong giai đoạn hiện nay. Trao đổi với phóng viên Báo Hậu Giang, ông Trương Đình Nghệ (ảnh), Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Chánh án TAND tỉnh, chia sẻ:

- Trước hết, xác định việc xét xử trực tuyến có những điểm khác biệt cơ bản so với phiên tòa xét xử tập trung. Cụ thể như, căn cứ vào Nghị quyết số 33/2021 của Quốc hội về việc tổ chức phiên tòa trực tuyến quy định: Phiên tòa trực tuyến là phiên tòa được tổ chức tại phòng xử án, có sử dụng các thiết bị điện tử kết nối với nhau thông qua môi trường mạng, cho phép bị cáo, bị hại, đương sự, người tham gia tố tụng khác tham gia phiên tòa tại địa điểm ngoài phòng xử án, do tòa án quyết định nhưng vẫn bảo đảm trực tiếp theo dõi đầy đủ hình ảnh, âm thanh và tham gia các trình tự, thủ tục tố tụng của phiên tòa bằng lời nói, hành vi tố tụng liên tục, công khai vào cùng một thời điểm.

Qua đó cho thấy, phiên tòa trực tuyến là một phương thức xét xử mới, có nhiều ưu điểm so với phiên tòa truyền thống, xét xử tập trung. Theo đó, phiên tòa trực tuyến tiết kiệm được thời gian, chi phí trong việc trích xuất bị cáo tham gia phiên tòa; người tham gia tố tụng có thể tham dự ở điểm cầu gần nơi cư trú…

TAND hai cấp Hậu Giang đã triển khai thực hiện xét xử trực tuyến như thế nào trong thời gian qua, thưa ông ?

- Nổi bật trong năm 2022 của TAND tỉnh là trong thời gian ngắn, dù đơn vị chưa được trang bị các thiết bị hỗ trợ cho việc tổ chức xét xử phiên tòa trực tuyến theo Nghị quyết số 33/2021, Thông tư liên tịch số 05/2021 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành tổ chức phiên tòa trực tuyến, nhưng đơn vị đã tranh thủ sự hỗ trợ của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và tận dụng, tiết kiệm các trang thiết bị cần thiết, sẵn có, phối hợp với bộ phận kỹ thuật có liên quan, qua đó đã tổ chức được 20 phiên tòa trực tuyến, trong đó tòa án tỉnh 3 phiên tòa hành chính, tòa án cấp huyện 17 phiên tòa cho tất cả các loại vụ án, đảm bảo đúng theo hướng dẫn của TAND tối cao.

Việc triển khai, tổ chức xét xử tuân thủ đúng quy định của pháp luật; bảo đảm an ninh trật tự, an toàn thông tin mạng và các điều kiện cơ sở vật chất, kỹ thuật; bảo đảm sự tôn nghiêm phiên tòa.

Theo ông, đâu là khó khăn của việc xét xử theo hình thức trực tuyến đối với TAND hai cấp Hậu Giang, hiện nay ?

- Như chúng ta đã biết, đây là mô hình xét xử mới, chủ yếu việc xét xử sử dụng các thiết bị điện tử để kết nối với nhau thông qua môi trường mạng nên có những khó khăn nhất định, như về âm thanh, đường truyền, lỗi kết nối về mặt kỹ thuật có những lúc gián đoạn, làm cho phiên tòa phải ngừng lại.

Bên cạnh, như tôi đã vừa nêu, đây là mô hình mới nên việc thông tin, truyền tải cho đương sự hiểu và cùng thực hiện với tòa đôi lúc còn bỡ ngỡ, tâm lý đương sự còn rụt rè khi trả lời các câu hỏi của Hội đồng xét xử, tuy nhiên, đây là khó khăn tạm thời, sẽ khắc phục được.

Đối với TAND hai cấp Hậu Giang, vấn đề khó khăn chính hiện nay là chưa được bố trí phòng xử án và trang thiết bị phục vụ phiên tòa trực tuyến, duy nhất TAND tỉnh được UBND tỉnh hỗ trợ thiết bị xét xử cho phiên tòa hành chính. Hiện TAND tỉnh đang chờ TAND tối cao trang bị thêm. Tuy nhiên, trong thời gian này TAND tỉnh tiếp tục tranh thủ và đề xuất Tỉnh ủy, UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí để lắp đặt trang thiết bị cho phòng xử án hình sự để kết nối đến các điểm cầu như: Trại giam, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh…

Một phiên tòa xét xử trực tuyến tại TAND huyện Phụng Hiệp.

Thời gian tới, TAND tỉnh sẽ tiếp tục triển khai thực hiện như thế nào đối với hoạt động xét xử trực tuyến, thưa ông ?

- Chúng tôi xác định rằng, đây là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ của ngành theo tinh thần chỉ đạo của Chánh án TAND tối cao.

Mặc dù có những khó khăn nhất định như đã nêu, tuy nhiên với những kết quả bước đầu đã ghi nhận, chúng tôi tin tưởng rằng, đây là tiền đề quan trọng để Tòa án hai cấp trong tỉnh Hậu Giang tiếp tục thực hiện, tận dụng những điều kiện sẵn có, trong thời gian chờ hỗ trợ của TAND Tối cao, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai và thực hiện có hiệu quả hơn, phù hợp với chủ trương của Đảng và những nguyên tắc cơ bản của tố tụng; phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tư pháp không chậm trễ, tiết kiệm chi phí xã hội.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này !

ĐÌNH BẢO thực hiện