Phát triển hạ tầng giao thông: Chìa khóa cho giai đoạn mới

Phát triển hạ tầng giao thông.MP3

Nhờ sự quan tâm và nguồn lực đầu tư lớn chưa từng có từ Trung ương, giấc mơ về hệ thống hạ tầng giao thông hiện đại của ĐBSCL đang dần trở thành hiện thực, phá thế “vùng trũng hạ tầng”, góp phần tạo sự chuyển mình mạnh mẽ của vùng đất chín dòng sông.

Các nhà thầu huy động tối đa máy móc, thiết bị và nhân lực, tập trung thi công dự án cao tốc.

Bài 1: Phá thế “vùng trũng giao thông”

Những tuyến cao tốc chạy dọc, xẻ ngang đang dần hình thành trên vùng đất “chín rồng” không chỉ rút ngắn thời gian kết nối nội vùng và liên vùng mà còn mở ra không gian phát triển mới, đột phá cho ĐBSCL.

Đòn bẩy cho ĐBSCL

Đồng bằng sông Cửu Long, vùng đất trù phú, giàu tiềm năng và truyền thống cách mạng. Tuy nhiên, ĐBSCL vẫn có 2 nút thắt lớn kìm hãm sự phát triển đó là về giao thông và nhân lực. Trước thực trạng này, Đảng, Nhà nước rất quan tâm, thúc đẩy, Chính phủ rất quyết liệt chỉ đạo để giải quyết nút thắt này.

Trong đó, về giao thông, Dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau dài hơn 110km đi qua Cần Thơ, Hậu Giang, Bạc Liêu, Kiên Giang, Cà Mau do Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (Bộ Xây dựng) làm chủ đầu tư đã được khởi công xây dựng ngày 1-1-2023. Tổng mức đầu tư là 27.523 tỉ đồng. Kế hoạch hoàn thành vào cuối năm 2025. Đến nay, dự án đã hoàn thành bàn giao 100% mặt bằng toàn tuyến. Các nhà thầu huy động 183 mũi thi công, 971 máy móc thiết bị, 3.000 nhân lực, tổ chức thi công tăng ca tăng kíp, sản lượng thi công đạt 66%/70% kế hoạch; triển khai toàn bộ 95/95 cầu trên tuyến chính.

Bên cạnh đó, các khó khăn vướng mắc về vật liệu cơ bản được tháo gỡ. Lũy kế giải ngân đến nay đạt gần 15.778 tỉ đồng vốn đã bố trí (đạt 71%). Riêng 4 tháng đầu năm 2025 dự án đã giải ngân đạt trên 12%. Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận và các nhà thầu đang tập trung tăng ca, tăng kíp để bảo đảm hoàn thành dự án trước 31-12 năm nay theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

UBND tỉnh Hậu Giang cho biết, Dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Hậu Giang và Dự án thành phần đoạn Hậu Giang - Cà Mau đã bàn giao mặt bằng 2.067 hộ, với diện tích là 361,53ha, bằng 100%. Về di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật đã thực hiện di dời toàn bộ, không còn ảnh hưởng đến thi công của dự án. Đối với Dự án đầu tư kinh doanh công trình tạm dừng nghỉ Km45+000 thuộc Dự án thành phần Cần Thơ - Hậu Giang trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã bàn giao mặt bằng 26 hộ, với diện tích 10,37ha, đạt tỷ lệ 100%. Đối với các nội dung phát sinh trong quá trình triển khai, tỉnh sẽ chỉ đạo các đơn vị phối hợp thực hiện, đảm bảo mặt bằng thi công.

Đại tá Lê Xuân Long, Phó Tư lệnh Binh đoàn 12, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn cho biết, dự án này đã áp dụng nhuần nhuyễn, đồng bộ 5 giải pháp và đây cũng là những giải pháp quan trọng để bảo đảm thành công của các dự án khác.

“Giải phóng mặt bằng, bảo đảm nguồn vật liệu. Các ngày thứ bảy, chủ nhật, lãnh đạo tỉnh xuống công trường. Đổi mới sáng tạo với các giải pháp kỹ thuật; đoàn kết hợp đồng, lập công tập thể. Chưa bao giờ Thủ tướng vào thăm dự án nào với mật độ dày đặc như với dự án này. Chính điều đó đã truyền lửa cho các đơn vị trên công trường “vượt nắng, thắng mưa”, đưa dự án về đích đúng tiến độ”, Đại tá Long cho hay.

Ông Trần Văn Thi, Giám đốc Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (chủ đầu tư dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau) cho biết, nguồn cát từ các tỉnh như: Đồng Tháp, An Giang, Tiền Giang, Vĩnh Long đã bố trí đầy đủ theo số lượng được Thủ tướng Chính phủ giao. Đến nay đã đưa về gia tải dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau trên 98%, đáp ứng kế hoạch đề ra. Riêng về nguồn đá sau các cuộc họp các địa phương đã bắt tay vào cuộc bố trí cho dự án.

“Có thể do thời gian đầu thực hiện cơ chế đặc thù còn lúng túng, nhưng càng về sau càng nhuần nhuyễn thì rút kinh nghiệm cho các dự án sau, càng kịp thời thì sẽ hỗ trợ tiến độ rất tốt cho các dự án”, ông Trần Văn Thi bộc bạch.

Khẩn trương thi công

Đối với Dự án thành phần 3 thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1 đến nay tổng giá trị sản lượng thực hiện của dự án được khoảng 2.113 tỉ đồng, đạt 39% giá trị hợp đồng. Trong đó, gói thầu xây dựng số 1 giá trị thực hiện được 1.400 tỉ đồng, đạt 46% giá trị hợp đồng, đạt yêu cầu tiến độ. Gói thầu xây dựng số 2 giá trị thực hiện được 713 tỉ đồng, đạt 30% giá trị hợp đồng, chậm khoảng 5% so với kế hoạch.

Trong đó, gói thầu xây lắp số 1 đã thi công 18km đường công vụ. Hạng mục cầu trên tuyến đã triển khai đồng loạt 12/12 cầu; đến nay lao lắp dầm 12/12 cầu, thi công mặt cầu được 9 cầu. Theo kế hoạch phấn đấu sẽ hoàn thành toàn bộ phần cầu trong tháng 7-2025. Hạng mục đường đã tiến hành đắp cát được khoảng 11/15,9km; cắm bấc thấm với chiều dài khoảng 7/15,9km; đắp cát gia tải được khoảng 3/15,9km.

Gói thầu xây lắp số 2 đã thi công 10/18,4km đường công vụ. Hạng mục cầu trên tuyến đã triển khai đồng loạt 12/12 cầu trên tuyến; đến nay đã xong mố trụ 9/12 cầu, đang lắp đặt dầm 5 cầu, đổ mặt cầu được 2 cầu; theo kế hoạch phấn đấu sẽ hoàn thành toàn bộ phần cầu trong tháng 7-2025. Hạng mục đường đã tiến hành đắp cát được khoảng 3,5/15,8km; cắm bấc thấm với chiều dài khoảng 2/15,8km.

Ông Trần Văn Huyến, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, cho hay: “Cam kết với Thủ tướng, Phó Thủ tướng đến tháng 7-2026, dự án thành phần 3 sẽ hoàn thành với điều kiện xin Thủ tướng, Phó Thủ tướng đồng tình với đề xuất của Ban quản lý dự án của Hậu Giang, nhà thầu. Đó là cho phép chuyển cát của các công trình, dự án đã hoàn thành còn dư để đáp ứng nhu cầu thi công của công trình”.

Ông Trần Văn Huyến phân tích, nếu có máy móc nhưng thiếu cát thì khó đẩy nhanh tiến độ. Do vậy, chuyển ngay cùng lúc như vậy sẽ khai thác đồng bộ và đảm bảo được nguồn cát. Bên cạnh đó, nhà thầu cũng gia tải bằng khoan xi măng đất để xử lý nền đất yếu, rất chắc, đảm bảo tiến độ rất nhanh. Lãnh đạo tỉnh dự các đợt phát động thi đua ngắn hạn, khen thưởng trên công trình dành cho công nhân, kỹ sư, chỉ huy và thường xuyên xuống thăm hỏi, động viên lực lượng thi công trên công trường…

Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương trong triển khai các dự án hạ tầng giao thông tại ĐBSCL. Thủ tướng cảm ơn nhân dân vùng có dự án đã nhường mặt bằng, nơi ở, nơi sinh kế… cho các dự án.

“Trong bối cảnh đặc biệt, với nỗ lực đặc biệt, cách làm đặc biệt, có nhiều đổi mới, việc triển khai các dự án đã đạt kết quả đặc biệt, đến thời điểm này đã vượt mục tiêu đề ra. Trong đó, tuyến cao tốc trục ngang Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng theo kế hoạch hoàn thành năm 2027 nhưng phấn đấu hoàn thành tháng 7-2026, còn tuyến trục dọc Cần Thơ - Cà Mau phải hoàn thành chậm nhất vào 19-12-2025”, Thủ tướng chỉ đạo.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng tiếp tục chỉ đạo ban quản lý dự án, nhà thầu, đơn vị tư vấn huy động tối đa nhân lực, máy móc thiết bị, thi công 3 ca 4 kíp, xuyên lễ xuyên tết, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm”. Các địa phương tập trung huy động về công trường vật liệu còn thiếu, bảo đảm đủ, kịp thời, tuyệt đối không để dự án chậm tiến độ.

Với nhu cầu khoảng 6 triệu m3, Dự án thành phần 3 cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1 đã được cấp 3 mỏ cát với tổng trữ lượng khoảng 4,27 triệu m3.

Thủ tướng nêu rõ 3 yêu cầu lớn với các dự án là: Kịp và vượt tiến độ; bảo đảm và nâng cao chất lượng; không đội vốn, đội giá, không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực, bảo đảm vệ sinh môi trường. Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng khẩn trương hướng dẫn việc triển khai các biện pháp ứng dụng khoa học công nghệ để rút ngắn thời gian gia tải, rút ngắn thời gian thi công.

Về vấn đề nguyên vật liệu, Thủ tướng biểu dương tỉnh Đồng Tháp, Bến Tre, An Giang, Vĩnh Long, Đồng Nai, Bình Dương đã khẩn trương làm việc với các địa phương, chủ đầu tư, ban quản lý dự án để thống nhất điều phối, cung ứng đủ vật liệu san lấp đắp nền đường cho các dự án còn thiếu nguồn. Thủ tướng chỉ đạo cần sớm ban hành hướng dẫn điều phối cát sau khi dỡ tải từ dự án này sang dự án khác, xây dựng phương án chuyển giao các mỏ còn trữ lượng nhưng không còn nhu cầu khai thác sang phục vụ cho các dự án khác có nhu cầu. Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính, các cơ quan thu xếp, đáp ứng đủ vốn cho các dự án. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tiếp tục trực tiếp chỉ đạo xử lý dứt điểm các vấn đề liên quan.

Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ để rút ngắn thời gian gia tải, thời gian thi công, phấn đấu hoàn thành sớm hơn nhưng phải tuân thủ chặt chẽ thiết kế, bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, bảo vệ môi trường và phải tuyệt đối an toàn công trình khi đưa vào sử dụng.

Các địa phương có dự án đi qua tiếp tục hỗ trợ Ban Quản lý dự án, nhà thầu về vật chất, tinh thần, không để các kỹ sư, công nhân phải cô đơn trên công trường. Thủ tướng lưu ý khẩn trương quy hoạch, xây dựng các trạm dừng nghỉ với quy mô phù hợp. Đồng thời, cần tích cực hỗ trợ các ban quản lý dự án, nhà thầu của các dự án khác trong khu vực.

 “Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, phát huy đoàn kết, thống nhất. Phát huy tinh thần tự lực, tự cường, tự tin, cấp trên tin cấp dưới hỗ trợ lẫn nhau. Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, động viên, khen thưởng. Vướng mắc ở đâu tháo gỡ ở đó, khó khăn thuộc thẩm quyền cấp nào thì cấp đó giải quyết, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định. Không có gì là không thể, chúng ta phải biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

MỘNG TOÀN

Bài 2: Phát triển 5 phương thức vận tải để ĐBSCL cất cánh