Ai có nguy cơ cao rối loạn nhịp tim, nguyên nhân tử vong hàng đầu ?

Tại Việt Nam, rối loạn nhịp tim ngày càng gia tăng, liên quan đến bệnh tim mạch - nguyên nhân tử vong hàng đầu (33% ca tử vong/năm).

Bác sĩ chuyên khoa 2 Hồng Minh Triết (ảnh), Trưởng khoa Tim mạch - Lão học, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, cho biết: Rối loạn nhịp tim gây nhiều biến chứng nguy hiểm như suy tim, đột quỵ, hạ huyết áp, ngất xỉu, tổn thương cơ quan đích, huyết khối hoặc đột tử, trong khi nhận thức tầm soát của người dân còn thấp, gây phát hiện muộn.

Những triệu chứng nào thường gặp ở người mắc bệnh rối loạn nhịp tim, thưa bác sĩ ?

- Rối loạn nhịp tim là tình trạng tim đập không đều, có thể quá nhanh, quá chậm hoặc không theo một nhịp điệu ổn định như bình thường. Tim khỏe mạnh thường đập theo một nhịp đều đặn, được điều khiển bởi hệ thống điện học tự nhiên của tim, bắt đầu từ nút xoang. Khi hệ thống này bị rối loạn, nhịp tim sẽ bất thường. Một số loại phổ biến gồm: Rối loạn nhịp tim nhanh: nhịp nhanh xoang, nhịp nhanh kịch phát trên thất…; rối loạn nhịp tim chậm: nhịp chậm xoang, hội chứng suy nút xoang, Block nhĩ thất…; ngoại tâm thu: Ngoại tâm thu thất, ngoại tâm thu nhĩ; rung thất, rung nhĩ…

Triệu chứng của rối loạn nhịp tim rất đa dạng và phụ thuộc vào loại rối loạn, mức độ nghiêm trọng cũng như bệnh lý nền của người bệnh. Những triệu chứng thường gặp mà người mắc rối loạn nhịp tim có thể trải qua, như: Hồi hộp hoặc đánh trống ngực; mệt mỏi; chóng mặt hoặc choáng váng; ngất; khó thở; đau ngực; cảm giác “hụt nhịp”. Tuy nhiên, không phải ai cũng có triệu chứng, một số người, đặc biệt ở giai đoạn đầu hoặc rối loạn nhẹ, có thể không nhận ra mình bị bệnh cho đến khi được đo điện tâm đồ (ECG). Người dân cần chú ý khi có các triệu chứng nghiêm trọng như: ngất xỉu, đau ngực dữ dội, hoặc khó thở đột ngột, đó có thể là dấu hiệu của tình trạng nguy hiểm, cần đến bệnh viện ngay lập tức.

Bệnh rối loạn nhịp tim dễ mắc ở nhóm đối tượng nào, thưa bác sĩ ?

- Bệnh rối loạn nhịp tim có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn do yếu tố sinh lý, bệnh lý nền hoặc lối sống. Người cao tuổi do tuổi tác làm suy giảm chức năng hệ thống điện tim và cơ tim. Người trên 60 tuổi thường dễ bị rung nhĩ (atrial fibrillation) hơn do tim lão hóa hoặc xơ hóa. Người có bệnh tim mạch (bệnh mạch vành, suy tim, tăng huyết áp, bệnh van tim) cũng có nguy cơ cao mắc bệnh. Hay người có bệnh lý khác, như: Cường giáp, rối loạn điện giải, bệnh phổi mạn tính (COPD), đái tháo đường. Người sử dụng chất kích thích: Rượu bia, thuốc lá, caffeine, hoặc ma túy (như cocaine) có thể kích thích nhịp tim bất thường, đặc biệt là nhịp nhanh. Trong đó, hội chứng “holiday heart” (rối loạn nhịp sau khi uống rượu nhiều) khá phổ biến.

Ngoài ra, người có tiền sử gia đình, người bị stress hoặc lối sống không lành mạnh (do căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ, hoặc béo phì làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp).

Người cao tuổi thường tăng nguy cơ mắc bệnh rối loạn nhịp tim.

Các biến chứng của bệnh rối loạn nhịp tim nguy hiểm như thế nào ?

- Tại Việt Nam, rối loạn nhịp tim ngày càng gia tăng, liên quan đến bệnh tim mạch - nguyên nhân tử vong hàng đầu (33% ca tử vong/năm). Bệnh gây nhiều biến chứng nguy hiểm gồm suy tim, đột quỵ, hạ huyết áp, ngất xỉu, tổn thương cơ quan đích, huyết khối hoặc đột tử. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào loại rối loạn nhịp, thời gian kéo dài, và bệnh lý nền. Rung thất có thể gây tử vong trong vài phút nếu không cấp cứu kịp thời. Bệnh hiện nay có xu hướng trẻ hóa do lối sống không lành mạnh, nhưng nhận thức tầm soát của người dân còn thấp, gây phát hiện muộn.

Vì vậy, khuyến cáo người dân cần quan tâm phòng tránh rối loạn nhịp tim và khám phát hiện kịp thời, điều trị hiệu quả khi có các triệu chứng của bệnh. Người dân nên duy trì lối sống lành mạnh (ăn uống cân bằng, tập thể dục vừa phải), tránh chất kích thích, quản lý stress, kiểm soát bệnh lý nền, ngủ đủ giấc, và khám sức khỏe định kỳ. Phát hiện sớm rối loạn nhịp tim qua ECG giúp ngăn ngừa biến chứng như đột quỵ, suy tim. Việc điều trị hiệu quả bệnh rối loạn nhịp tim sẽ giúp cải thiện chất lượng sống và giảm nguy cơ tử vong. 

Cảm ơn bác sĩ !

HỒNG DIỄM thực hiện