Còn nhiều khó khăn trong điều trị thay thế các dạng thuốc phiện bằng methadone

Điều trị thay thế các dạng thuốc phiện bằng methadone đã được triển khai nhiều năm nay trên địa bàn tỉnh nhằm mong muốn giảm các trường hợp nghiện chích ma túy, giảm nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm đối tượng nghiện chích ma túy. Tuy nhiên, hiệu quả chưa cao vì còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Phóng viên Báo Hậu Giang có cuộc trao đổi với ông Võ Chí Đại (ảnh), Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, về thực trạng trên.

Xin ông cho biết việc triển khai điều trị thay thế các dạng thuốc phiện bằng methadone hiện nay ở các cơ sở điều trị của tỉnh hiện như thế nào ?

- Tại tỉnh Hậu Giang có 2 cơ sở điều trị methadone là tại Trung tâm Y tế thành phố Ngã Bảy và Trung tâm Phòng, chống HIIV/AIDS tỉnh. Cơ sở điều trị methadone thành phố Ngã Bảy được thành lập và triển khai vào năm 2015, cơ sở này hiện đang quản lý, điều trị 55 người, lũy tích là 66 bệnh nhân nghiện chích ma túy. Trong 52 cas đang quản lý điều trị. Nhìn chung, đa số chấp hành tốt nội quy, quy định của Phòng khám và uống thuốc đều hàng ngày, tuy nhiên vẫn còn một số trường hợp bỏ uống thuốc. Một số tự bỏ thuốc và số khác vi phạm pháp luật.

Việc tiếp nhận và điều trị bệnh nhân nghiện chất dạng thuốc phiện tại phòng khám đã có kết quả bước đầu, cụ thể: Theo dõi sau từ 20-30 ngày liều ổn định bệnh nhân đã từ bỏ heroin; đa số bệnh nhân phụ giúp được công việc nhà và tự tìm công việc lương thiện để kiếm sống và qua tìm hiểu hầu hết bệnh nhân tự tin hơn trong các mối quan hệ với gia đình và xã hội. Vẫn còn một số bệnh nhân chưa tuân thủ tốt y lệnh điều trị, còn sử dụng ma túy lại không thường xuyên.

Cơ sở điều trị methadone tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS đang điều trị 11 bệnh nhân, nhìn chung các bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt có đáp ứng với methadone, giảm thèm ma túy, sức khỏe cải thiện tốt hơn.

Hoạt động điều trị thay thế các dạng thuốc phiện bằng methadone cụ thể gặp những khó khăn, hạn chế gì thưa ông ?

- Theo quy trình tư vấn trước điều trị phải mất khoảng 4-5 ngày, nhưng có một số bệnh nhân gặp khó khăn vì đa số họ muốn đến là được uống thuốc ngay trong ngày đầu tiên như đi khám bệnh thông thường. Trong đăng ký điều trị, quy định phải có người thân bảo lãnh, tuy nhiên một số bệnh nhân trốn gia đình, vợ con đến đăng ký điều trị mà gợi ý gia đình, người thân đến bảo lãnh thì lại gặp khó khăn cho bệnh nhân. Một số bệnh nhân khoảng cách từ nhà đến cơ sở điều trị xa nên đi lại khó khăn về phương tiện, tiền xe và các chi phí khác. Điều trị methadone bệnh nhân phải đến cơ sở điều trị khám uống thuốc hàng ngày do đó gặp khó khăn cho những bệnh nhân đi làm ở các nơi có quy định thời giờ làm việc, đội ngũ nhân viên y tế phải trực thêm thứ bảy, chủ nhật trong đó chế độ trực chưa đáp ứng. Nhiều trường hợp gia đình ít quan tâm.

Trong khi thực trạng đối tượng nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh sẽ có rất ít trường hợp thuộc diện có thể điều trị. Hiện nay, theo báo cáo của Công an tỉnh, có khoảng 1.400 đối tượng nghiện và nghi nghiện ma túy, tuy nhiên chỉ có 92 đối tượng nghiện heroin đường tiêm chích, còn lại đa số là nghiện ma túy đá, ma túy tổng hợp và các loại ma túy khác. Trong khi đó, thuốc methadone chỉ điều trị cho bệnh nhân nghiện tiêm chích ma túy loại heroin.

Vậy nguy cơ nhiễm HIV đối với những đối tượng nghiện chích ma túy như thế nào, thưa ông ?

- Trong 77 bệnh nhân đang điều trị thì có 8 bệnh nhân nhiễm HIV, chiếm 10,38%; có 10 trường hợp nhiễm viêm gan B, chiếm 12,98%; 55 trường hợp viêm gan C, chiếm 71,42%. Do đó, nguy cơ tiềm ẩn rất cao đối với các đối tượng nghiện ma túy mắc các bệnh lây truyền qua đường máu. Vì vậy, thực hiện tốt điều trị thay thế các dạng thuốc phiện bằng methadone sẽ góp phần kéo giảm sự lây nhiễm rất nhiều bệnh cho người nghiện chích ma túy, trong đó có HIV.

Xin cảm ơn ông !

HỒNG DIỄM thực hiện