Đảm bảo an toàn bức xạ, hạt nhân

An toàn bức xạ, hạt nhân thực tế không quá trừu tượng như tên gọi, vẫn diễn ra trong đời sống. Thời gian qua, việc đảm bảo an toàn bức xạ và hạt nhân trên địa bàn tỉnh luôn được quan tâm, kiểm soát. Công tác này cần được duy trì hiệu quả trong giai đoạn tới để bảo vệ sức khỏe của người dân và không làm ảnh hưởng tới môi trường.

Cần đảm bảo an toàn bức xạ khi sử dụng thiết bị X-quang y tế để bảo vệ sức khỏe cho kỹ thuật viên và bệnh nhân.

Đảm bảo an toàn từ cơ sở

Theo báo cáo của Sở Khoa học và Công nghệ, trên địa bàn tỉnh hiện có 30 cơ sở đang hoạt động trong lĩnh vực X-quang y tế với 60 thiết bị X-quang và 81 kỹ thuật viên. Tỉnh còn có 3 cơ sở với 11 nguồn phóng xạ và 4 thiết bị bức xạ phát tia X dùng trong công nghiệp. Năng lượng nguyên tử đã và đang được ứng dụng trong các lĩnh vực như y tế, công nghiệp,... đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, các chất phóng xạ, tia bức xạ cũng là nguyên nhân gây ra những hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe con người và môi trường. Do đó, công tác đảm bảo an toàn bức xạ và hạt nhân luôn được quan tâm từ cơ sở.

Tại Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Trung tâm Y tế thị xã Long Mỹ, trung bình mỗi ngày, có khoảng 60 bệnh nhân đến chụp X-quang thường quy như: X-quang phổi, X-quang xương ở các bộ phận cổ, tay, chân,... Để đảm bảo an toàn cho các kỹ thuật viên và bệnh nhân, trung tâm luôn chú ý thực hiện Luật Năng lượng nguyên tử và các thông tư, nghị định như: Nghị định số 142 ngày 9-12-2020 của Chính phủ quy định về việc tiến hành công việc bức xạ và hoạt động dịch vụ hỗ trợ ứng dụng năng lượng nguyên tử; Thông tư số 08 ngày 22-7-2010 của Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn về việc khai báo, cấp giấy phép tiến hành công việc bức xạ và cấp chứng chỉ cho nhân viên;...

Ông Đặng Văn Bền, Phó Trưởng Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Trung tâm Y tế thị xã Long Mỹ, cho biết: “Tại trung tâm hiện có người phụ trách về an toàn bức xạ, thường xuyên đôn đốc, kiểm tra và làm những công việc về an toàn bức xạ. Nhân viên chụp X-quang được đào tạo, cấp chứng chỉ và hiểu biết về an toàn bức xạ. Về cơ sở vật chất, phòng chụp X-quang phải đảm bảo không rò rỉ. Phòng được kiểm định mỗi năm 1 lần còn máy được kiểm định hai năm 1 lần để được chứng nhận đạt yêu cầu, tiến hành việc chụp X-quang cho bệnh nhân tại trung tâm”.

Trung tâm Y tế thị xã Long Mỹ là cơ sở X-quang công lập duy nhất trên địa bàn thị xã. Địa phương này còn có 3 cơ sở X-quang tư nhân, các cơ sở này đều có giấy phép hoạt động trong lĩnh vực X-quang y tế và đảm bảo an toàn bức xạ. Với những nỗ lực từ cơ sở, hoạt động ứng dụng năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ và hạt nhân trên địa bàn tỉnh được đảm bảo, không để xảy ra sự cố hoặc hậu quả đáng tiếc nào.

Tăng cường vai trò quản lý

Sở Khoa học và Công nghệ là cơ quan chuyên môn có chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về ứng dụng năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ và hạt nhân trên địa bàn tỉnh. Thời gian qua, sở đã nỗ lực đảm bảo an toàn bức xạ và hạt nhân tại tỉnh thông qua việc tiếp nhận, thẩm định hồ sơ, cấp giấy phép sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế và chứng chỉ nhân viên bức xạ cho các cơ sở có sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế theo quy định. Phối hợp thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định về an toàn bức xạ tại các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế.

Năm 2022, Thanh tra sở đã triển khai 1 cuộc thanh tra chuyên ngành về an toàn bức xạ tại 6 cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh. Qua thanh tra, các đơn vị đều trang bị liều kế cá nhân và thực hiện đo liều chiếu xạ cho nhân viên bức xạ đúng theo quy định. Thực hiện tốt công tác đào tạo về an toàn bức xạ cho nhân viên. Hồ sơ lưu trữ liên quan về công tác an toàn bức xạ trong y tế được thực hiện nghiêm túc. Bên cạnh đó, vẫn còn cơ sở vi phạm quy định về giấy phép như: giấy phép tiến hành công việc bức xạ hết thời hạn; sử dụng máy X-quang không có giấy phép tiến hành công việc bức xạ. Đoàn thanh tra đã mời làm việc và xử lý vi phạm hành chính 3 cơ sở với tổng số tiền là 21 triệu đồng.

Công tác ứng phó với các sự cố bức xạ và hạt nhân cũng đang được tỉnh quan tâm, triển khai. Thời gian qua, tỉnh đã xây dựng Kế hoạch Ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân trên địa bàn tỉnh, trình Bộ Khoa học và Công nghệ phê duyệt. Theo ông Phạm Trường Giang, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ: “Sau khi kế hoạch được phê duyệt và ban hành, chúng tôi sẽ triển khai, tổ chức các buổi diễn tập về ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân trên địa bàn tỉnh. Đồng thời tiếp tục duy trì công tác quản lý nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực an toàn bức xạ. Tổ chức tập huấn về an toàn bức xạ cho các cơ sở sử dụng thiết bị X-quang chẩn đoán trong y tế tại tỉnh”.

Những hoạt động này sẽ góp phần duy trì việc đảm bảo an toàn bức xạ và hạt nhân trên địa bàn tỉnh, giúp hoạt động ứng dụng năng lượng nguyên tử tại tỉnh phát huy hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực, hạn chế tối đa nguy cơ đối với sức khỏe của con người và môi trường.

Bài, ảnh: ĐANG THƯ