Điều trị ARV: HIV không còn là “án tử”

Nhờ hiệu quả từ việc điều trị ARV, nên HIV không còn là “án tử” với nhiều người. Người nhiễm HIV vẫn hoàn toàn có cuộc sống như bình thường, tái hòa nhập cộng đồng. Để người dân, đặc biệt là những bệnh nhân HIV/AIDS có cách nhìn tổng quan, cụ thể hơn về việc điều trị ARV, chúng tôi có cuộc trao đổi với ThS. Trần Văn Mới (ảnh), Phó Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh xoay quanh vấn đề này.

Ông có thể thông tin rõ hơn về việc điều trị và dự phòng HIV/AIDS bằng thuốc ARV ?

- Thuốc ARV có tác dụng ngăn chặn tối đa và lâu dài quá trình nhân lên của HIV trong cơ thể. Do đó, đây là phương pháp điều trị có tác dụng ức chế sự phát triển của HIV đến mức thấp nhất, không còn khả năng làm suy giảm miễn dịch ở người. Hiện nay, vẫn chưa tìm ra loại thuốc chữa khỏi HIV/AIDS nên điều trị ARV được coi là phương cách tối ưu nhất.

Chúng tôi khuyên rằng, người nhiễm HIV/AIDS cần thực hiện điều trị bằng thuốc ARV càng sớm càng tốt để giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên quan đến HIV. Khi điều trị ARV được khoảng 6 tháng đến 1 năm, HIV sẽ bị ức chế và nồng độ HIV trong máu giảm, đến mức khi cho bệnh nhân làm xét nghiệm đo tải lượng HIV không còn phát hiện nữa.

Cán bộ y tế chuẩn bị cấp phát thuốc ARV cho người bệnh. (Ảnh chụp tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh).

Trong trường hợp hệ miễn dịch của người nhiễm HIV đã bị suy giảm, nhờ ARV kiềm chế sự nhân lên của HIV, hệ miễn được phục hồi trở lại. Đồng thời, làm giảm khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội cho người nhiễm HIV hoặc chỉ mắc ở mức độ nhẹ; dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con hay nhiễm bệnh sang người khác. Từ đó, giúp người nhiễm HIV tiếp tục sống khỏe mạnh, lâu dài như mọi người.

Thời gian qua, việc điều trị ARV trên địa bàn tỉnh mang lại hiệu quả như thế nào, thưa ông ?

- Tính đến ngày 30-9, toàn tỉnh có 747 người tham gia điều trị HIV/AIDS bằng thuốc ARV. Trong đó, có 718 người bậc I và 29 người bậc II. Các bệnh nhân được điều trị tại ba địa điểm là Phòng khám, quản lý điều trị chuyên khoa HIV/AIDS và Điều trị nghiện chất Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, Trung tâm Y tế thị xã Ngã Bảy và Trại giam Kênh 5.

Chúng tôi rất vui mừng khi phần lớn người bệnh đều đã hiểu rõ tác dụng mà việc điều trị bằng thuốc ARV mang lại. Do đó, họ sẵn sàng tự nguyện đăng ký điều trị, tuân thủ tốt sau khi được tư vấn tận tình của cán bộ y tế. Đồng thời, hầu hết các bệnh nhân được điều trị bằng thuốc ARV trên địa bàn tỉnh đã có đáp ứng điều trị tốt.

Hiện nay, người nhiễm HIV/AIDS đều được tiếp cận với điều trị ARV, nhờ đó đã đem lại sức khỏe ổn định, giúp họ sống và tái hòa nhập cộng đồng, giảm thiểu các trường hợp tử vong do AIDS. Chúng tôi luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất để người bệnh có thể an tâm duy trì điều trị từ việc bảo mật thông tin, sự tận tình, thân thiện của y, bác sĩ, không gây cảm giác kỳ thị, phân biệt đối xử. Tuyến cơ sở, đều có cán bộ phụ trách quản lý và hỗ trợ bệnh nhân HIV/AIDS, nên thường xuyên thăm hỏi sức khỏe và động viên tinh thần, nhờ đó, thuận lợi hơn khi tiếp cận điều trị ở tỉnh.

Ông có những lưu ý gì cho bệnh nhân trong quá trình điều trị ARV để mang lại hiệu quả tốt nhất ?

- Chúng tôi lưu ý rằng, điều trị bằng thuốc ARV sẽ không tiêu diệt được HIV, vì vậy, bệnh nhân phải điều trị lâu dài, nhiều năm, nếu ngưng thuốc, HIV sẽ phát triển trở lại rất nhanh chóng, thậm chí là rơi vào trường hợp kháng thuốc. Người bệnh cần phải uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng và tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ để nâng cao hiệu quả điều trị.

Bất kỳ một loại thuốc nào cũng có tác dụng phụ và ARV cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên, đa phần chỉ là những tác dụng nhẹ và rất hiếm gặp như rối loạn giấc ngủ, hay gặp ác mộng khi ngủ, rối loạn cảm giác ngoại vi, đau đầu, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, nổi ban, ngứa, thiếu máu… Vì vậy, trong quá trình dùng thuốc nếu thấy có biểu hiện bất thường nào, người bệnh cần thông báo ngay cho bác sĩ điều trị biết để xử trí phù hợp. Lúc ấy, bác sĩ sẽ khám, tư vấn và hướng dẫn theo dõi tác dụng phụ của thuốc. Chúng tôi sẽ xử trí và đổi phác đồ điều trị, nhằm không gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Xin ông cho biết, những khó khăn còn tồn tại trong quá trình điều trị ARV ?

- Một số bệnh nhân sợ lộ thông tin đã khai địa chỉ cư trú không chính xác nên gây khó khăn cho cán bộ làm công tác tại cơ sở khi thăm viếng, giám sát và quản lý điều trị, thậm chí dẫn đến tình trạng mất liên lạc. Hoặc những bệnh nhân đi làm ăn xa, lãnh thuốc không đúng lịch; việc uống thuốc của bệnh nhân cũng không được quản lý sát sao, phần nào gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

Điều trị bằng thuốc ARV nhằm làm giảm sự sinh sôi của vi-rút HIV trong cơ thể, được đánh giá là giải pháp hiệu quả bảo vệ sức khỏe cho người nhiễm HIV/AIDS. Vì vậy, người nhiễm HIV/AIDS cần vượt qua rào cản tự ti, mặc cảm hãy đến với các cơ sở điều trị, chủ động tham gia bảo hiểm y tế để tự bảo vệ tính mạng và sức khỏe của mình. Đó chính là giải pháp lâu dài, bền vững để đi đến chiến thắng trong cuộc chiến không ngừng nghỉ với AIDS.

Từ tháng 6-2019, các cơ sở điều trị ở tỉnh đã tiến hành rà soát những bệnh nhân tuân thủ điều trị tốt, thông qua việc thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đánh giá tình trạng bệnh, để cấp phát thuốc 3 tháng/lần thay vì nhận thuốc hàng tháng như trước, giúp giảm thời gian và chi phí đi lại cho bệnh nhân. Chúng tôi hy vọng sẽ là điểm tựa tinh thần để bệnh nhân HIV/AIDS vững tin điều trị bệnh, hòa nhập cuộc sống.

Xin cảm ơn ông !

HỒNG NHUNG thực hiện