Duy trì hiệu quả mô hình nâng cao chất lượng dân số

Năm 2020, nhiều mô hình nâng cao chất lượng dân số đã được thực hiện đạt hiệu quả tích cực. Trọng tâm là các mô hình sàng lọc sơ sinh, trước sinh, khám sức khỏe tiền hôn nhân, khám sức khỏe cho người cao tuổi.

Sàng lọc sơ sinh đã giúp phát hiện sớm bệnh ở trẻ.

Sàng lọc sơ sinh và trước sinh phát huy hiệu quả

Nhiều năm qua, mô hình sàng lọc trước sinh, sơ sinh luôn được duy trì thực hiện và mục tiêu đề ra, năm sau luôn cao hơn năm trước ở tỉnh. Tại các địa phương, công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện mô hình này được đẩy mạnh qua lực lượng cán bộ, cộng tác viên dân số với hình thức truyền thông đa dạng. Nhờ vậy, luôn đạt và vượt mục tiêu đề ra. Bà Nguyễn Thị Diễm Tú, cán bộ chuyên trách dân số - kế hoạch hóa gia đình, Trạm Y tế xã Hỏa Tiến, thành phố Vị Thanh, cho biết: “Năm nay, chúng tôi vận động sàng lọc sơ sinh và trước sinh đều vượt so với chỉ tiêu đề ra. Sàng lọc sơ sinh đạt 68,6%, vượt 8% so với chỉ tiêu, sàng lọc trước sinh gần 51%, vượt 11% so với chỉ tiêu năm 2020”. Để đạt được kết quả này, Ban Chỉ đạo công tác dân số và nâng cao chất lượng dân số xã có kế hoạch chủ động phân công nhiệm vụ ngay đầu năm và đã tích cực phát huy lực lượng cộng tác viên dân số tuyên truyền, vận động trực tiếp cho phụ nữ mang thai hiểu được lợi ích của việc sàng lọc nên nhiều người đồng ý thực hiện.

Qua thực hiện sàng lọc đã giúp phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh để có kế hoạch chăm sóc, điều trị bệnh hiệu quả. 11 tháng trước, chị Phan Thị Mỹ Á, ở phường III, thành phố Vị Thanh, sinh bé Lưu Gia Phúc và được tư vấn thực hiện sàng lọc sơ sinh kết quả sàng lọc con chị bị thiếu men G6PD, nhờ vậy mà gia đình chị chủ động phòng ngừa, bảo vệ tốt sức khỏe cho con. Chị Mỹ Á kể: “Lúc đầu mới sinh ra, con được lấy máu gót chân để sàng lọc sơ sinh. Kết quả có chỉ số bất thường nên tiếp tục làm xét nghiệm lần nữa và xác định con bị thiếu men G6PD. Bác sĩ tư vấn mình lưu ý không cho cháu ăn tất cả các loại đậu và cho một tờ giấy những loại thuốc không được dùng. Sau này khi khám bệnh thì đưa cho bác sĩ để tránh những biến chứng nguy hiểm cho con. Nhờ sàng lọc sơ sinh mới biết con bị bệnh, chỉ cần nghe theo tư vấn của bác sĩ thì sức khỏe của bé bình thường”.

Năm 2020, thành phố Vị Thanh có 458 trẻ được sàng lọc sơ sinh và ghi nhận 14 trẻ có bệnh. Bà Nguyễn Thị Thanh Liên, Trưởng khoa Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Trung tâm Y tế thành phố Vị Thanh, nhấn mạnh: “Những trẻ có bệnh đều được chúng tôi quản lý và tư vấn chăm sóc sức khỏe. Qua mô hình đã giúp các gia đình phát hiện sớm nhất nếu có bệnh ở trẻ và chủ động phòng, điều trị bệnh, bảo vệ an toàn sức khỏe cho trẻ”. Đến thời điểm này, tỷ lệ trẻ sàng lọc sơ sinh đạt 109% kế hoạch năm và sàng lọc trước sinh đạt 134% kế hoạch năm ở thành phố Vị Thanh.

Đáp ứng yêu cầu công tác dân số trong tình hình mới

Là huyện nông thôn còn nhiều khó khăn, nhưng huyện Long Mỹ cũng đạt và vượt hầu hết các chỉ tiêu về nâng cao chất lượng dân số năm nay. Ông Trần Thanh Tiền, Giám đốc Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình huyện, cho hay: “Kết quả thực hiện các mô hình nâng cao chất lượng dân số ở huyện năm nay nhiều chỉ tiêu vượt. Sàng lọc sơ sinh đạt gần 64% (chỉ tiêu 60%), sàng lọc trước sinh đạt 46% (chỉ tiêu 40%), khám sức khỏe người cao tuổi đạt 97% (chỉ tiêu 85%). Công tác tuyên truyền thuận lợi đảm bảo có tờ rơi để phát cho đối tượng và lực lượng cán bộ, cộng tác viên nhiệt tình, có kinh nghiệm truyền thông, quản lý tốt đối tượng”. Tuy nhiên, theo ông Tiền năm 2021 cần nỗ lực hơn nữa vì còn nhiều trường hợp chưa thực hiện các mô hình này, cần tiếp tục tăng cường công tác truyền thông, vận động để nâng cao chất lượng dân số.

Ở 8/8 huyện, thị, thành phố, năm 2020 thực hiện đều đạt và vượt chỉ tiêu về nâng cao chất lượng dân số, theo đó, tỷ lệ chung của cả tỉnh cũng vượt so với mục tiêu đề ra. Bà Võ Thị Hoàng Loan, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh, phấn khởi: “Dù chỉ tiêu năm nay cao hơn năm trước, nhưng tất cả các mục tiêu đề ra về nâng cao chất lượng dân số được địa phương quan tâm đúng mức và đều vượt kế hoạch đề ra. Sàng lọc trước sinh đạt 41,7%, vượt 1,7%; sàng lọc sơ sinh đạt 61%, vượt 1%; khám sức khỏe tiền hôn nhân đạt 33,8%, vượt 3,8%; khám sức khỏe người cao tuổi đạt 98%, vượt 13%. Đạt được kết quả này là nhờ có sự quan tâm chỉ đạo, đầu tư kinh phí của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp. Công tác truyền thông đã được thực hiện có hiệu quả nhờ sự tham gia nhiệt tình của đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số”.

Năm 2021, các mô hình này sẽ được duy trì và phát huy hiệu quả nhằm đáp ứng yêu cầu công tác dân số trong tình hình mới, chuyển trọng tâm từ dân số - kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.

Bài, ảnh: HỒNG DIỄM