Mục tiêu loại trừ bệnh phong

Tất cả 8/8 huyện, thị xã, thành phố đã được công nhận loại trừ bệnh phong hoặc đủ điều kiện công nhận loại trừ bệnh phong. Đạt mục tiêu trước một năm so với kế hoạch của UBND tỉnh về loại trừ bệnh phong quy mô cấp huyện trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019-2023.

Cán bộ y tế đến tận nhà phát thuốc và hướng dẫn chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân phong.

Bệnh nhân phong được phát hiện mới đang giảm dần

Những năm gần đây, tình hình bệnh nhân phong được phát hiện mới đang giảm dần. Theo bà Nguyễn Hồng Nhặn, Giám đốc Bệnh viện Chuyên khoa Tâm thần và Da liễu tỉnh: “Tình hình người mắc bệnh phong được ghi nhận giảm trong gần 4 năm qua. Năm 2019, tỉnh phát hiện 4 bệnh nhân phong, năm 2020 phát hiện 2 bệnh nhân, năm 2021 phát hiện 1 bệnh nhân và năm 2022 chưa ghi nhận trường hợp nào mắc bệnh phong. Bệnh nhân phong được phát hiện gần nhất năm 2021 là ở địa bàn thành phố Vị Thanh. Tất cả bệnh nhân phong khi được phát hiện đều được tiếp cận điều trị và quản lý, chăm sóc khuyết tật, phục hồi chức năng”.

Các huyện, thị, thành phố đã nỗ lực kiểm soát, giám sát phát hiện sớm người nguy cơ mắc bệnh để giảm sự lây nhiễm bệnh phong, khống chế tỷ lệ mắc hàng năm dưới 0,2/10.000 dân. Kết quả, năm 2019 là 0,03/10.000 dân, năm 2020 0,02/10.000 dân, năm 2021 0,2/10.000 dân. Bà Phan Thị Tố Huyên, nhân viên Khoa Kiểm soát dịch bệnh - phòng chống HIV/AIDS - Truyền thông giáo dục sức khỏe, Trung tâm Y tế thành phố Vị Thanh, cho biết: “Sau khi phát hiện bệnh nhân phong, chúng tôi tư vấn, tạo điều kiện để tiếp cận điều trị và thực hiện giám sát định kỳ, tuyên truyền về bệnh phong cho những người xung quanh hiểu. Nhằm tăng cường kiểm soát, phát hiện sớm người mắc bệnh phong giảm nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh. Từ ca bệnh gần nhất được phát hiện giữa năm 2021 đến nay không ghi nhận thêm bệnh nhân mới”.

Không chỉ điều trị bệnh, bệnh nhân phong được ngành y tế quan tâm chăm sóc suốt đời nếu có tàn tật. Bà Nguyễn Thị Tới, cán bộ phụ trách công tác phòng, chống bệnh phong Trung tâm Y tế huyện Châu Thành A, cho biết: “Giai đoạn điều trị, bệnh nhân được cung cấp thuốc điều trị miễn phí, tại nhà. Thể bệnh ít trùng được điều trị 6 tháng, thể bệnh nhiều trùng được điều trị 12 tháng. Giai đoạn giám sát, bệnh nhân được giám sát, chăm sóc mỗi 6 tháng. Thể bệnh ít trùng được giám sát 3 năm, thể bệnh nhiều trùng được giám sát 5 năm. Nếu bệnh nhân bị tàn tật được quản lý, chăm sóc suốt đời. Hiện tại, huyện còn 6 bệnh nhân đang được giám sát và chăm sóc tàn tật suốt đời”.

Qua kết quả kiểm tra, công nhận loại trừ bệnh phong quy mô cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang năm 2022 ở 4 huyện, thành phố (gồm 23 xã, phường, thị trấn), ông Nguyễn Thanh Giang, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh, thông tin: “Hệ thống quản lý chương trình từ tuyến tỉnh đến tuyến xã luôn đạt hiệu quả cao, tỷ lệ lưu hành giảm, tỷ lệ phát hiện bệnh mới ngày càng giảm, chăm sóc bệnh nhân ngày càng tốt giảm tỷ lệ tàn phế, bệnh nhân được quản lý 100%, tất cả bệnh nhân phong có nhà ở. Tất cả các huyện được đánh giá loại xuất sắc theo bảng tiêu chí của Bộ Y tế. Kết quả có được cũng cho thấy chương trình quản lý bệnh nhân phong đã phát huy hiệu quả, đặc biệt là công tác truyền thông giáo dục sức khỏe, người bệnh phong mới đã tự thấy những dấu hiệu của bệnh và đến cơ sở y tế để khám phát hiện, chẩn đoán sớm, vì vậy, tàn tật do bệnh phong độ 2 giảm. 100% người bệnh phong mới được điều trị theo đúng phác đồ, không có người bệnh bỏ trị, người bệnh phong không bị kỳ thị, họ được điều trị tại nhà và đối xử bình đẳng”.

Hội đồng kiểm tra, công nhận loại trừ bệnh phong quy mô cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang năm 2022 đã tiến hành kiểm tra và đề nghị UBND tỉnh công nhận thêm 4 đơn vị tuyến huyện: Thành phố Vị Thanh, huyện Vị Thủy, huyện Châu Thành A, huyện Phụng Hiệp đạt các tiêu chí loại trừ bệnh phong. Trước đó, năm 2019, 4 huyện, thị, thành phố còn lại đã được kiểm tra và công nhận loại trừ bệnh phong.

Đã làm tốt nhưng còn những rào cản cần khắc phục...

Trên địa bàn tỉnh đang có 63 bệnh nhân phong đang được quản lý. Trong đó, nhiều nhất ở huyện Phụng Hiệp 27 bệnh nhân, huyện Vị Thủy 24 bệnh nhân, thành phố Vị Thanh 6 bệnh nhân, huyện Châu Thành A 6 bệnh nhân. Trong thời gian tới ngành y tế các tuyến sẽ tiếp tục phối hợp để chăm sóc hỗ trợ, chăm sóc tàn tật suốt đời cho bệnh nhân phong. Ông Hứa Văn Soi, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Vị Thuỷ, cho biết: “Mạng lưới làm công tác phòng, chống bệnh phong có ở tất cả các trạm y tế, thuận lợi trong công tác quản lý và chăm sóc cho bệnh nhân. Sau khi được công nhận loại trừ bệnh phong, chúng tôi vẫn duy trì hoạt động quản lý, chăm sóc đối với những bệnh nhân phong đang được quản lý trên địa bàn, chăm sóc tàn tật suốt đời cho bệnh nhân”.

Bệnh nhân L.V.H. ở thị trấn Cái Tắc, huyện Châu Thành A, bộc bạch: “Tôi phát hiện mắc bệnh phong hơn 5 năm qua. Kể từ đó được cán bộ y tế điều trị và chăm sóc, hướng dẫn, thăm hỏi thường xuyên. Định kỳ nhân viên y tế đến nhà hỏi han bệnh tình, hướng dẫn chăm sóc tàn tật, tôi thấy an tâm điều trị bệnh và không có cảm giác bị xa lánh, kỳ thị”. Ngoài quản lý điều trị cho ông H., vợ của ông ở nhà cũng được định kỳ 6 tháng giám sát nguy cơ mắc bệnh phong. Bà H.T.Q., vợ ông H., chia sẻ: “Nhân viên y tế rất quan tâm, có vấn đề gì về sức khỏe của chồng tôi đều liên hệ để hỏi. Cán bộ y tế cũng tư vấn cho gia đình về căn bệnh này và hướng dẫn cách phòng lây nhiễm. Nhờ vậy, mấy năm nay, tôi vẫn sống chung an toàn không mắc bệnh dù chồng bị bệnh phong”.

Tuy nhiên, để chăm sóc hỗ trợ tốt nhất cho bệnh nhân phong cần khắc phục những khó khăn trong quá trình thực hiện chương trình này thời gian qua, bà Nguyễn Hồng Nhặn, Giám đốc Bệnh viện Chuyên khoa Tâm thần và Da liễu tỉnh, chia sẻ: “Số người tàn tật do bệnh phong vẫn còn, phải chăm sóc sức khỏe, tàn tật cả đời. Các cơ sở điều trị phong khó khăn về nguồn lực, cả nhân lực và kinh phí hoạt động. Cán bộ hoạt động phòng chống phong tuyến cơ sở kiêm nhiệm nhiều và thay đổi liên tục. Sự quan tâm của lãnh đạo một số trạm y tế xã, phường, thị trấn chưa được chú trọng, còn coi nhẹ, chưa chủ động trong công tác phòng, chống phong. Công tác giảng dạy, truyền thông về bệnh phong trong trường học ở một số trường chưa thực hiện thường xuyên và đầy đủ. Đây sẽ là những rào cản trong phát huy tốt nhất hiệu quả quản lý điều trị, chăm sóc, hỗ trợ cho bệnh nhân phong trong thời gian tới cần được quan tâm khắc phục”.

Bài, ảnh: HỒNG DIỄM