Phòng, chống dịch bệnh: Chuyện biết rồi, cứ nói mãi…

Những tưởng qua Chiến dịch phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết, Zika, tay - chân - miệng đợt 3 năm 2016 (chiến dịch đợt 3) đã diễn ra từ ngày 24 đến 26-8, tình hình lăng quăng ở các hộ gia đình sẽ không còn, thế nhưng thực tế không phải như vậy...

Cán bộ giám sát chiến dịch của tỉnh cùng cán bộ y tế xã phải đổ xuồng nước  chứa nhiều lăng quăng ở ấp Đông An, xã Đại Thành.

50% hộ có lăng quăng

Ấp Đông An, xã Đại Thành (thị xã Ngã Bảy) là địa bàn có diễn biến dịch bệnh sốt xuất huyết phức tạp nhất tỉnh những tháng đầu năm nay. Ấp có 7 cas bệnh, trong khi cả xã Đại Thành có 16 cas bệnh. Đại Thành cũng là xã có số cas bệnh sốt xuất huyết cao nhất so với các xã, phường, thị trấn khác của tỉnh đến thời điểm hiện nay.

Trước tình hình đó, ấp đã được quan tâm đặc biệt về công tác tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh. Bà Lê Thu Thủy, Trưởng khoa Kiểm soát dịch bệnh, Trung tâm Y tế thị xã Ngã Bảy, cho biết: “Chúng tôi đã triển khai 5 đợt tuyên truyền kiến thức về phòng, chống dịch bệnh tay - chân -miệng, sốt xuất huyết, Zika cho người dân ở ấp Đông An, ngoài triển khai 3 đợt chiến dịch như những địa phương khác, ấp còn 1 đợt tuyên truyền khi dịch bệnh bùng phát và 1 đợt do Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe tỉnh thực hiện. Ấp cũng được triển khai phun hóa chất dập dịch diện rộng để phòng bệnh sốt xuất huyết”. Thế nhưng, sau 5 lần vận động, người dân vẫn chưa quan tâm diệt lăng quăng phòng bệnh.

Có hộ gia đình trước đó phát hiện trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết, nhưng đến nay vẫn không quan tâm phòng bệnh. Như trường hợp nhà bà Nguyễn Thị Thắm, trước đó có 2 cháu mắc bệnh sốt xuất huyết, nhưng khi kiểm tra lại thấy 2 kiệu chứa nước có rất nhiều lăng quăng. Cách nhà bà không xa, có chiếc xuồng của nhà cạnh bên để trên lộ chứa nước mưa và trong đó cũng đầy lăng quăng. Sau khi vận động đổ bỏ các dụng cụ nước có chứa lăng quăng, bà Thắm hứa: “Khi các con về sẽ đổ để diệt lăng quăng”.

Ở gần đó, nhà anh Nguyễn Văn Hiếu có 2 kiệu nước cũng có lăng quăng. Theo lời gia đình kể, hôm trước có cán bộ ấp đến tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh và vận động đổ lăng quăng, nhưng…. chưa có thời gian đổ. Thấy vậy, cán bộ tuyên truyền đã xắn tay để đổ lăng quăng với hộ dân. Ngang con lộ, nhà bà Trần Thị Mười cũng có 2 lu nước sau nhà có lăng quăng. Mặc dù khi mới gặp cán bộ y tế đến, bà Mười đã bảo: “Các lu trong nhà không có lăng quăng”. Cũng tương tự, nhà bà Nguyễn Thị Mai, cũng có 1 kiệu nước có lăng quăng, nhưng bà Mai khẳng định: “Mới súc sạch ngày hôm qua”.

Khi đặt vấn đề vì sao không trực tiếp cùng người dân đổ lăng quăng khi kiểm tra phát hiện? Ông Lê Văn Dự, Trưởng ấp Đông An, nói: “Qua kiểm tra lăng quăng ở cộng đồng, một số hộ dụng cụ chứa nước có lăng quăng, tôi đã vận động và người dân hứa đổ. Lúc đó người dân hứa làm liền”. Lý giải về vấn đề này, ông Võ Thanh Hùng, cán bộ phòng, chống dịch chủ động, Trạm Y tế xã Đại Thành, nói: “Thường thì mình vận động để người dân tự đổ. Như vậy mới tạo ý thức được cho họ và tránh tình trạng làm… bể lu”.

Chính vì cán bộ chưa quyết liệt, người dân không quan tâm nên lăng quăng còn nhiều ở ấp, đồng nghĩa với nguy cơ dịch bệnh sốt xuất huyết bùng phát ở ổ dịch này rất cao.

Cần sự hợp tác của người dân

Bày tỏ quan điểm trước tình trạng trên, ông Nguyễn Văn Lành, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, bày tỏ: “Thực tế, bên cạnh những hộ dân đã ý thức tốt và thực hành phòng bệnh, vẫn còn những gia đình ý thức phòng bệnh khá hạn chế, một số nhà không chịu diệt lăng quăng. Không chỉ ở ấp Đông An, qua giám sát tại ấp 4, xã Hòa Mỹ, huyện Phụng Hiệp, cũng có nhà mấy lu đựng nước đều có lăng quăng, dù trước đó ở ấp có cas bệnh sốt xuất huyết độ 3, địa phương đã triển khai vận động phòng bệnh. Tôn chỉ thực hiện chiến dịch là trong quá trình đi tuyên truyền vận động, phát hiện dụng cụ chứa nước nào có lăng quăng, cán bộ nên trực tiếp hướng dẫn người dân đổ và giám sát người dân đổ hoặc không đổ, phải có phương pháp diệt lăng quăng như thả cá ngay vào đó”.

Để khắc phục tình trạng lăng quăng nhiều hiện nay ở ấp, Trưởng ấp Đông An Lê Văn Dự khẳng định: “Nếu người dân không đổ thì mình tiếp tục tuyên truyền lại. Chúng tôi tuyên truyền với mong muốn người dân biết cách để không có lăng quăng trong dụng cụ chứa nước và tự ý thức diệt lăng quăng. Người dân ở ấp đều đã ký cam kết thực hiện diệt lăng quăng, giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh, nếu bà con chưa làm, sẽ không có giải pháp nào khác ngoài tuyên truyền, vận động. Người dân cũng sợ bệnh, nhưng còn chủ quan”.

Vì vậy, để thực hiện được khẩu hiệu “Không có lăng quăng, không có sốt xuất huyết”, mỗi gia đình phải duy trì việc phòng bệnh thường xuyên chứ không đợi đến cán bộ y tế hay cán bộ ấp làm cho mình.

Nói về cách diệt lăng quăng, ông Nguyễn Văn Lành lưu ý: “Cán bộ cũng cần hướng dẫn người dân kỹ càng cách súc, rửa dụng cụ chứa nước để diệt cả trứng lăng quăng ở thành miệng lu và cặn dưới đáy lu. Nếu đổ mà không làm sạch trứng thì hôm sau lại có lăng quăng. Nên lấy khăn lau sạch mới đổ nước khác vào và đậy kín dụng cụ chứa nước sẽ không còn lăng quăng”.

Thực tế đã cho thấy, việc triển khai cam kết thực hiện diệt lăng quăng, vệ sinh nhà ở được làm rồi, nhưng nếu không có cơ chế ràng buộc, liệu tờ cam kết hiệu quả đến đâu, khi nhiều người dân còn suy nghĩ làm cũng được mà không làm cũng không sao…

Câu chuyện ở ấp Đông An là một thực trạng cần được quan tâm khắc phục. Mặc dù công tác tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh đã được thực hiện trên toàn ấp, đồng thời phát tờ rơi, dán áp phích, nhưng nếu không quyết liệt và không có sự chung tay của người dân, hiệu quả tuyên truyền sẽ đạt thấp.

Bài, ảnh: HỒNG DIỄM