Thứ Năm, ngày 11/07/2024 | 07:48
Bệnh bạch hầu là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan nhanh và có tỷ lệ tử vong cao. Bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Văn Chúc (ảnh), Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, khuyến cáo cách để phòng bệnh nguy hiểm này hiệu quả ?
Bệnh bạch hầu nguy hiểm như thế nào, thưa bác sĩ ?
- Bệnh bạch hầu thuộc nhóm B trong Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Bạch hầu là một bệnh bắt buộc phải khai báo. Đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi. Bệnh có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục. Đây là một bệnh vừa nhiễm trùng vừa nhiễm độc và các tổn thương nghiêm trọng của bệnh chủ yếu là do ngoại độc tố của vi khuẩn bạch hầu gây ra.
Tiêm vắc-xin là biện pháp hiệu quả nhất phòng bệnh bạch hầu.
Vi khuẩn bạch hầu có 3 type là Gravis, Mitis và Intermedius. Vi khuẩn có sức đề kháng cao ở ngoài cơ thể và chịu được khô lạnh. Nếu được chất nhày bao quanh bảo vệ thì vi khuẩn có thể sống trên đồ vật vài ngày đến vài tuần; trên đồ vải có thể sống được 30 ngày; trong sữa, nước uống sống đến 20 ngày; trong tử thi sống được 2 tuần. Vi khuẩn bạch hầu nhạy cảm với các yếu tố lý, hóa. Dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp, vi khuẩn sẽ bị chết sau vài giờ, ánh sáng khuyếch tán sẽ bị diệt sau vài ngày. Ở nhiệt độ 580C vi khuẩn sống được 10 phút, ở phenol 1% và cồn 60 độ có thể sống được 1 phút. Chuột lang có cảm nhiễm cao đối với vi khuẩn bạch hầu.
Bản chất của ngoại độc tố bạch hầu là một protein có tính kháng nguyên đặc hiệu, độc tính cao, không chịu được nhiệt độ và focmol. Ngoại độc tố của các type vi khuẩn bạch hầu đều giống nhau. Ngoại độc tố khi được xử lý bằng nhiệt độ và focmol sẽ mất độc lực, được gọi là giải độc tố (anatoxine) dùng làm vắc-xin.
Ở Việt Nam, thời kỳ chưa thực hiện tiêm vắc-xin bạch hầu trong Chương trình tiêm chủng mở rộng thì bệnh bạch hầu thường xảy ra và gây dịch ở hầu hết các tỉnh, đặc biệt là ở các thành phố có mật độ dân cư cao. Bệnh xuất hiện nhiều vào các tháng 8, 9, 10 trong năm. Do thực hiện tốt việc tiêm vắc-xin bạch hầu nên tỷ lệ mắc bạch hầu ở Việt Nam những năm qua thấp. Riêng tỉnh nhiều năm nay không ghi nhận ca bệnh.
Vậy bệnh bạch hầu có triệu chứng như thế nào, thưa bác sĩ ?
- Bệnh thường có biểu hiện viêm họng, mũi, thanh quản. Họng đỏ, nuốt đau. Da xanh, mệt, nổi hạch ở dưới hàm làm sưng tấy vùng cổ.
Giả mạc bạch hầu thường trắng ngà hoặc màu xám dính chặt vào xung quanh tổ chức viêm. Bạch hầu thanh quản là thể bệnh nặng ở trẻ em. Biểu hiện lâm sàng bị nhiễm ngoại độc tố bạch hầu tại chỗ là giả mạc và biểu hiện toàn thân là nhiễm độc thần kinh, làm tê liệt thần kinh sọ não, thần kinh vận động ngoại biên và thần kinh cảm giác và/hoặc viêm cơ tim. Tỷ lệ tử vong khoảng 5-10%.
Bệnh bạch hầu thường xuất hiện trong những tháng lạnh ở vùng ôn đới. Bệnh có tính mùa, thường tản phát, có thể phát triển thành dịch nhất là ở trẻ dưới 15 tuổi chưa được gây miễn dịch đầy đủ. Mọi lứa tuổi đều có thể bị mắc bệnh nếu chưa có miễn dịch đặc hiệu. Bệnh nhân mắc bạch hầu sau khi khỏi bệnh sẽ không bị mắc lại vì cơ thể được miễn dịch lâu dài.
Bệnh bạch hầu có phương thức lây truyền như thế nào, thưa bác sĩ ?
- Bệnh bạch hầu lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc với người bệnh hoặc người lành mang vi khuẩn bạch hầu. Bệnh còn có thể lây do tiếp xúc với những đồ vật có dính chất bài tiết của người bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu. Sữa tươi cũng có thể là phương tiện lây truyền bệnh bạch hầu.
Ổ chứa vi khuẩn bạch hầu là ở người bệnh và người lành mang vi khuẩn. Đây vừa là ổ chứa, vừa là nguồn truyền bệnh. Thời gian ủ bệnh từ 2 đến 5 ngày, có thể lâu hơn. Thời kỳ lây truyền thường không cố định. Người bệnh đào thải vi khuẩn từ thời kỳ khởi phát, có thể ngay từ cuối thời kỳ ủ bệnh. Thời kỳ lây truyền kéo dài khoảng 2 tuần hoặc ngắn hơn, ít khi trên 4 tuần. Người lành mang vi khuẩn bạch hầu có thể từ vài ngày đến 3, 4 tuần, rất hiếm trường hợp kéo dài tới 6 tháng. Điều trị kháng sinh có hiệu quả nhanh chóng sẽ chấm dứt sự lây truyền. Hiếm có trường hợp mang vi khuẩn mãn tính kéo dài trên 6 tháng.
Các biện pháp nào để phòng, chống dịch bạch hầu hiệu quả, thưa bác sĩ ?
- Do bệnh nguy hiểm, có thể phát triển thành dịch nên khâu dự phòng là điều quan trọng, người dân cần thực hiện. Bệnh có vắc-xin dự phòng vì vậy tiêm vắc-xin đầy đủ, đúng lịch cho trẻ là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Hiện tại, trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã thường xuyên tiêm vắc-xin phòng bệnh bạch hầu cho trẻ là vắc-xin 5 trong 1 (SII) để phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib. Lịch tiêm chủng: mũi 1 được tiêm khi trẻ 2 tháng tuổi. mũi 2 được tiêm sau mũi thứ nhất 1 tháng, mũi 3 được tiêm sau mũi thứ hai 1 tháng. Trẻ còn được tiêm mũi DPT phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván trong chương trình tiêm chủng mở rộng khi trẻ 18 tháng tuổi.
Ngoài ra, người dân cần quan tâm tìm hiểu những thông tin cần thiết về bệnh bạch hầu, nhất là các đường lây bệnh để chủ động phòng bệnh. Nhà ở, nhà trẻ, lớp học phải thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng, cần thực hiện vệ sinh tốt để phòng bệnh.
Xin cảm ơn bác sĩ !
HỒNG DIỄM
09:09 29/10/2024
Số ca bệnh sởi gia tăng đáng quan ngại ở tỉnh. Thời điểm tháng 9 chỉ có 12 ca bệnh, trong khi từ đầu tháng 10 đến 20-10 đã ghi nhận thêm 86 ca bệnh,
08:08 28/10/2024
(HG) - Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận 98 ca bệnh sởi, trong khi cùng kỳ năm 2023 không ghi nhận ca bệnh này ở tỉnh.
07:47 26/10/2024
(HGO) – Ngày 25-10, Ban Chỉ đạo Dân số và Phát triển tỉnh đã tổ chức Hội thi tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về người cao tuổi với chủ đề “Người cao tuổi sống vui - sống khỏe - sống có ích” năm 2024.
06:15 25/10/2024
(HG) - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đang triển khai cuộc điều tra thực trạng sử dụng thuốc lá ở người từ 15 tuổi trở lên và công tác phòng chống tác hại thuốc lá tại Hậu Giang năm 2024.
06:00 25/10/2024
(HGO) - Ngày 23 và 24-10, Đoàn giám sát Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế, giám sát công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại tỉnh Hậu Giang.
07:24 22/10/2024
(HG) - Ngày 21-10, Sở Y tế tổ chức 2 lớp tập huấn triển khai văn bản pháp luật về an toàn thực phẩm cho 60 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống trên địa bàn thành phố Vị Thanh và huyện Châu Thành A.
16:07 21/10/2024
(HGO) – Chiều ngày 21-10, tại Hội trường Sở Y tế, Chi cục Dân số, Sở Y tế tỉnh đã tổ chức Đối thoại Tiếp xúc trực tiếp của người đứng đầu ngành y tế - dân số với công chức, viên chức, người lao động và cộng tác viên đang thực hiện công tác dân số trên địa bàn tỉnh năm 2024.
05:27 21/10/2024
(HGO) – Qua kiểm tra an toàn thực phẩm tại căng tin các trường học trên địa bàn các xã Vị Thắng, Vị Thanh, Vị Trung, Vị Đông và thị trấn Nàng Mau, đoàn kiểm tra chuyên ngành về an toàn thực phẩm Trung tâm Y tế huyện Vị Thuỷ đưa ra cảnh báo nguy cơ mất an toàn thực phẩm từ thực trạng bán hàng hoá không rõ nguồn gốc xảy ra ở nhiều căn tin trường học.
08:14 18/10/2024
(HGO) - Từ ngày 16 đến 23-10, ngành y tế tỉnh triển khai truyền thông hưởng ứng Tuần lễ “Dinh dưỡng và Phát triển” tỉnh Hậu Giang năm 2024 với chủ đề “Tăng cường tiếp cận đa dạng thực phẩm, giàu dinh dưỡng để đảm bảo an ninh lương thực, an ninh dinh dưỡng cho tất cả mọi người”.
17:56 17/10/2024
(HGO) - Từ ngày 16 đến 23-10, ngành y tế tỉnh triển khai truyền thông hưởng ứng Tuần lễ “Dinh dưỡng và Phát triển” tỉnh Hậu Giang năm 2024 với chủ đề “Tăng cường tiếp cận đa dạng thực phẩm, giàu dinh dưỡng để đảm bảo an ninh lương thực, an ninh dinh dưỡng cho tất cả mọi người”.
17:52 29/10/2024
Trong quá trình thực hiện vùng lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại Hậu Giang, ngành nông nghiệp tỉnh nhận thấy vẫn còn nhiều điểm nghẽn cần có giải pháp tháo gỡ để thúc đẩy sản xuất lúa của người dân đạt hiệu quả và bền vững hơn.
17:49 29/10/2024
Thấm nhuần lời Bác dạy: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”, những năm qua, huyện Châu Thành A tổ chức phát động và triển khai thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua làm theo Bác để “Lợi nhuận tăng, lao động giỏi, tiết kiệm hay, công tác tốt”.
17:48 29/10/2024
Từ việc chú trọng đổi mới, sáng tạo với hình thức đa dạng, phong phú, các phong trào thi đua được phát động và triển khai thực hiện rộng khắp trên địa bàn Hậu Giang thời gian qua, đã thực sự mang lại nền tảng phát triển tỉnh nhà ngày càng toàn diện, vững chắc hơn.
17:34 29/10/2024
Hoạt động hơn 1 năm nay, vườn dâu tằm Mộng Mơ của gia đình chị Nguyễn Thị Hồng Mơ, ở ấp 3, xã Thạnh Hòa, huyện Phụng Hiệp, đã trở thành điểm đến quen thuộc của người dân địa phương và du khách xa gần.