Xã hội đã cảm thông, nhưng vẫn khó tránh kỳ thị

Cùng với các hoạt động chăm sóc, điều trị cho người nhiễm HIV/AIDS, công tác tuyên truyền, vận động người dân cùng tham gia luôn được chú trọng ở địa phương, để những người bệnh có thể hòa nhập vào cộng đồng.

Góc truyền thông ở Trạm Y tế phường IV, thành phố Vị Thanh.

Qua nhiều hình thức tuyên truyền được triển khai, đến nay, ước tính khoảng 90% người dân trong cộng đồng biết được căn bệnh HIV/AIDS, nhưng tình trạng kỳ thị vẫn còn.

90% biết “căn bệnh thế kỷ”

HIV là căn bệnh có thể dự phòng, nên việc tăng cường các hoạt động tuyên truyền phòng bệnh là hết sức cần thiết và mang lại hiệu quả tích cực nhằm hoàn thành mục tiêu kéo giảm số trường hợp mắc căn bệnh này. Thực tế ở cộng đồng, căn bệnh HIV nghe đã quá quen thuộc. Bà Nguyễn Thị Búp, ở khu vực 5, phường IV, thành phố Vị Thanh, bảo: “Bệnh HIV tôi đã nghe nhiều rồi, người dân hay gọi là si-đa. Tôi nghe trên loa phát thanh, thấy trên sách, báo, tivi, giấy dán ở các cơ quan y tế,… Bệnh lây qua đường tình dục, từ mẹ sang con và lây qua đường máu”. Đó là những kiến thức khá cơ bản về căn bệnh HIV mà bà Búp biết được. Không chỉ riêng bà Búp, mà nhiều người dân ở đây cũng từng nghe nói về căn bệnh này và biết nó lây đường nào.

Những điều nói trên là kết quả mà ngành y tế  đã triển khai các hoạt động tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS thời gian qua. Ông Chu Biên Cương, Phó Trưởng Trạm Y tế phường IV, cho biết: “Hoạt động tuyên truyền được thực hiện với hình thức truyền thông gián tiếp và trực tiếp. Thông tin về bệnh HIV được tuyên truyền trên loa phát thanh, qua các hội, đoàn thể phường, qua tổ y tế khu vực, tờ rơi. Trạm cũng duy trì tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện cho thai phụ vào dịp tiêm ngừa hàng tháng. Ngoài tư vấn trực tiếp cho thai phụ còn phát tờ rơi để họ tiện nắm được thông tin”. Cũng như nhiều trạm y tế khác, Trạm Y tế phường IV cũng có góc truyền thông để người dân có thể tìm hiểu thông tin về căn bệnh này.

Hoạt động truyền thông phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh đã được triển khai có cả chiều rộng lẫn chiều sâu và có trọng điểm. Ông Nguyễn Trọng Thảo, Trưởng Khoa Kiểm soát dịch bệnh, Trung tâm Y tế huyện Châu Thành, nhấn mạnh: “Riêng đối với những đối tượng có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV, như người nghiện chích ma túy, người bán dâm hoặc những người có quan hệ tình dục đồng giới, thì việc triển khai các biện pháp can thiệp giảm tác hại dự phòng lây nhiễm HIV là hết sức quan trọng góp phần giảm sự lây nhiễm HIV trong cộng đồng. Các đối tượng này đã được tư vấn về căn bệnh HIV và xét nghiệm HIV tự nguyện”.

Qua các hoạt động truyền thông, đã cho thấy hiệu quả tích cực nâng cao kiến thức của người dân về căn bệnh HIV. Theo ông Trần Kim Long, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, khoảng 90% người dân đã biết được về căn bệnh HIV/AIDS với các thông tin về đường lây, tuy nhiên số có hiểu biết đầy đủ về căn bệnh này chỉ trên 60%. Trong đó, còn các kiến thức về điều trị, kỳ thị phân biệt… chưa cao.

Tiếp tục tuyên truyền ra cộng đồng

Khi kiến thức về căn bệnh HIV đã phổ biến trong cộng đồng, điều cần thiết hiện nay là mang lại cho người dân kiến thức về việc điều trị căn bệnh HIV/AIDS và truyền thông giảm kỳ thị với người mắc bệnh này. Bà Dương Tuyết Sương, cán bộ Chương trình Phòng, chống HIV/AIDS của Trung tâm Y tế thành phố Vị Thanh, chia sẻ: “Vẫn còn những trường hợp bệnh nhân HIV bị kỳ thị, thậm chí ngay trong gia đình. Trên địa bàn thành phố có trường hợp con bị bệnh, mẹ biết và cho ở riêng nhà sau”. Đây là tâm lý chưa thể thay đổi được trong cộng đồng, dù đã biết những đường lây rất cụ thể. Bà Nguyễn Thị Búp, ở khu vực 5, phường IV, cũng nghĩ: “Đối với bệnh nhân HIV mình vẫn tiếp xúc nếu biết, nhưng cần giữ khoảng cách cho an toàn”.

Chính sự kỳ thị vẫn còn khá gay gắt, nên hầu hết bệnh nhân HIV/AIDS đều không dám công khai thông tin mình bị bệnh. Ông Trần Kim Long, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh, nói thêm: “Sắp tới, chúng tôi sẽ tập trung tuyên truyền can thiệp, giảm tác hại, chăm sóc và điều trị, đồng thời tuyên truyền giảm kỳ thị đối với bệnh nhân HIV/AIDS. Chỉ khi người dân thật sự hiểu đầy đủ về bệnh HIV/AIDS, hiểu sẽ không lây bệnh qua tiếp xúc bình thường ngoài những đường lây qua đường máu, mẹ sang con, quan hệ tình dục, thì vấn đề kỳ thị mới không còn”. Theo thông tin từ các bác sĩ sau khi bệnh nhân được điều trị ARV, tải lượng vi-rút trong máu giảm và khả năng lây nhiễm bệnh cho người khác sẽ rất thấp. Vì vậy, người dân không nên kỳ thị với bệnh nhân HIV để giúp họ có thể hòa nhập với cộng đồng.

Bài, ảnh: HỒNG DIỄM