Bầu cử tại Mỹ liệu có bị hủy vì dịch Covid-19 ?

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo, nguy cơ Mỹ sẽ thành tâm dịch Covid-19. Điều này đồng nghĩa với việc bầu cử ở Mỹ nhiều khả năng sẽ bị hủy.

Người dân xếp hàng mua đồ tại siêu thị ở Los Angeles, Mỹ trong bối cảnh dịch Covid-19 lan rộng. Ảnh: THX

Theo số liệu cập nhật từ Trung tâm Khoa học và Công nghệ (CSSE) thuộc Đại học Johns Hopkins, Mỹ đang trở thành “điểm nóng” thứ 3 (sau Trung Quốc và Italia) về dịch Covid-19, với hơn 46.481 cas dương tính với corona chủng mới, trong đó có ít nhất 540 truờng hợp tử vong. Thành phố New York có số cas tử vong nhiều nhất nước Mỹ. Phát ngôn viên của WHO Margaret Harris cho biết có đến  85% các cas nhiễm mới được WHO ghi nhận đến từ châu Âu và Mỹ. Hiện số lượng nhiễm bệnh tăng nhanh từng ngày đã làm cho mọi hoạt động của quốc gia này bị đình trệ. Điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ dự kiến diễn ra vào tháng 11 năm nay.

Cụ thể, hồi đầu tuần trước, người đứng đầu cơ quan y tế bang Ohio, bác sĩ Amy Acton, đã hoãn cuộc bầu cử sơ bộ bang, theo kế hoạch diễn ra ngày 17-3. Bà đã làm như vậy sau khi được sự cho phép của Thống đốc Mike DeWine và Tòa án Tối cao tiểu bang.

Theo luật, quyết định trì hoãn cuộc bầu cử này là có cơ sở và không có bằng chứng nào cho thấy bác sĩ Acton hay Thống đốc DeWine đã hành động sai, bởi quyết định của họ nhằm kiềm chế sự lây lan của dịch Covid-19.

Tuy nhiên, việc trì hoãn cuộc bầu cử sơ bộ của tiểu bang này có thể gây ra lo ngại rằng, các quan chức khác, thậm chí cả Tổng thống Mỹ Donald Trump, có thể đi theo tiền lệ bang Ohio để hoãn hoặc hủy bỏ cuộc bầu cử Tổng thống.

Tuy nhiên, một quyết định hủy bỏ bầu cử chỉ có thể xảy ra khi được Quốc hội Mỹ thông qua. Nếu đảng Cộng hòa muốn thay đổi luật này, họ sẽ cần phải vượt qua được “ải Hạ viện”, nơi phe Dân chủ đang chiếm đa số.

Mặt khác, theo Hiến pháp Mỹ: “Nhiệm kỳ này của Tổng thống và Phó Tổng thống sẽ kết thúc vào trưa ngày 20-1-2021 và nhiệm kỳ của các Thượng nghị sĩ và Hạ nghị sĩ kết thúc vào buổi trưa ngày thứ ba của tháng 1 (tức ngày 3-1)”. Vì vậy, nếu không có ai được bầu thay thế các quan chức này, hai ông Trump và Pence cũng sẽ không còn quyền lực khi nhiệm kỳ kết thúc. Toàn bộ thành viên Hạ viện và 1/3 thành viên Thượng viện cũng không còn tại nhiệm vào ngày 3-1.

Theo Hiến pháp Mỹ, nếu cả ghế Tổng thống và Phó Tổng thống đều bị bỏ trống cùng một lúc, vai trò Tổng thống lâm thời sẽ do Chủ tịch Hạ viện đảm nhiệm. Nhưng nếu không có cuộc bầu cử, thì Hạ viện cũng không có Chủ tịch bởi toàn bộ các ghế Hạ viện sẽ bỏ trống từ trưa ngày 3-1.

Lúc bấy giờ, người chịu trách nhiệm tiếp theo là Chủ tịch tạm quyền Thượng viện, một vị trí thường thuộc về thành viên cao cấp nhất của đảng chiếm đa số.

Về mặt lý thuyết là vậy, tuy nhiên thực tế sẽ còn nhiều rối ren hơn. Bởi khi đó, về nhân sự cả Hạ viện và Thượng viện đã thay đổi hoàn toàn nên sẽ khó chọn ra Tổng thống mới. Trong trường hợp cuộc bầu cử năm 2020 bị hủy bỏ, kết quả có thể là một nhiệm kỳ gia hạn với Tổng thống Trump, và hậu quả dễ thấy nhất sẽ là sự hỗn loạn trong Nội các Mỹ. Tuy nhiên, mọi việc đều có thể xảy ra nhất là dưới sự điều hành nước Mỹ của ông Trump.

Hiện nay, một mặt nỗ lực huy động toàn lực để chống dịch Covid-19, mặt khác Tổng thống Mỹ đang cân nhắc khả năng điều chỉnh biện pháp cách ly và dãn cách xã hội để người lao động Mỹ trở lại làm việc và giúp nền kinh tế Mỹ trở lại đúng hướng. Theo đó, ông Trump khẳng định mong muốn các doanh nghiệp Mỹ sẽ mở cửa trở lại vào dịp Lễ Phục sinh 12-4.

Động thái của Tổng thống Trump đi ngược khuyến cáo của giới chức y tế cộng đồng, đó là cần phải siết chặt hơn nữa chứ không phải nới lỏng các hạn chế về tiếp xúc nơi công cộng, biện pháp mà Mỹ đã thực hiện được hơn 1 tuần qua trong nỗ lực nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19.

Tuy nhiên, động thái này đã giúp tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump tăng thêm 5 điểm trong cuộc khảo sát mới nhất của Gallup. Theo đó, hiện tỷ lệ ủng hộ công việc của Tổng thống Trump đạt 49%, tăng đáng kể so với mức 44% mà ông nhận được trong cùng một cuộc khảo sát được thực hiện hồi đầu tháng. Đây cũng là tỷ lệ ủng hộ cao nhất mà Tổng thống Trump từng nhận được.

HN tổng hợp