Mỹ có rút hết quân khỏi Trung Đông ?

Sau 10 năm hiện diện tại Iraq, Syria với nhiệm vụ chống IS, quân đội Mỹ sẽ kết thúc sứ mệnh tại Trung Đông vì nhiều sức ép liên quan.

Quân Mỹ tại Iraq. Ảnh: Anadolu

Iraq và Mỹ ngày 27-1 đã bắt đầu đàm phán về tương lai của quân đội Mỹ cùng lực lượng liên minh quân sự quốc tế do Mỹ dẫn đầu tại quốc gia Trung Đông này. Động thái này đã được Washington và Iraq đồng ý trước đó. Mặt khác, thời gian gần đây, Thủ tướng Iraq Mohammed Shia Al Sudani phải đối mặt với áp lực từ nhiều phía buộc ông phải lên tiếng yêu cầu lực lượng quân đội Mỹ và liên quân quốc tế rời khỏi quốc gia Trung Đông này.

 Ông Al Sudani đang chủ trì “vòng đối thoại song phương đầu tiên giữa Iraq và Mỹ nhằm chấm dứt sứ mệnh của liên minh quân sự nước ngoài ở Iraq”. Các cuộc đàm phán đã được lên kế hoạch trong nhiều tháng, diễn ra vào thời điểm căng thẳng gia tăng ở Iraq và trong khu vực liên quan đến cuộc chiến ở Gaza giữa Israel và Hamas, làm dấy lên làn sóng tấn công vào Mỹ và các lực lượng của liên minh do Washington đứng đầu.

Liên minh quân sự quốc tế do Mỹ dẫn đầu được thành lập vào tháng 6-2014 dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama. Trong gần 10 năm qua, liên minh đã đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các lực lượng địa phương chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Theo thống kê vào tháng 3-2019, sau 5 năm ròng rã chiến đấu, liên minh đã phá hủy được phần lớn cơ sở hạ tầng của IS và đẩy IS ra khỏi các vùng lãnh thổ ở Iraq và Syria mà tổ chức này từng kiểm soát.

Mới đây, một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết ngày 29-1, các lực lượng của nước này và đồng minh ở Syria đã bị tấn công bằng tên lửa. Quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên trên chia sẻ: “Nhiều tên lửa đã được phóng đi nhằm vào lực lượng Mỹ và liên minh tại Căn cứ tuần tra Shaddadi, Syria. Không có thương vong nào được báo cáo và không có thiệt hại về cơ sở hạ tầng”.

Trước đó, một vụ tấn công bằng máy bay không người lái ở khu vực Đông Bắc Jordan gần biên giới với Syria đã khiến 3 binh sĩ Mỹ thiệt mạng và ít nhất 30 binh sĩ khác bị thương. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng cuộc tấn công này do các nhóm vũ trang cấp tiến thân Iran thực hiện, đồng thời tuyên bố sẽ đáp trả và buộc những kẻ đứng đằng sau phải chịu trách nhiệm. Đây là lần đầu tiên binh sĩ Mỹ ở Trung Đông thiệt mạng kể từ khi cuộc xung đột giữa Israel và Hamas bắt đầu tháng 10 năm ngoái.

Mỹ có khoảng 900 quân ở Syria và 2.500 quân ở nước láng giềng Iraq như một phần của liên minh quốc tế chống lại IS - một tổ chức thánh chiến từng kiểm soát các vùng lãnh thổ rộng lớn của cả hai nước. Theo quan chức trên, lực lượng Mỹ và liên minh đã bị tấn công ít nhất 165 lần kể từ giữa tháng 10-2023, bao gồm 66 vụ ở Iraq, 98 vụ ở Syria và một vụ ở Jordan - với “sự kết hợp của máy bay không người lái tấn công một chiều, tên lửa, súng cối và tên lửa đạn đạo tầm ngắn”.

Trong khi Mỹ cáo buộc Iran có liên quan đến các vụ tấn công vào lực lượng quân đội Mỹ tại Trung Đông thì phía Iran tuyên bố nước này không liên quan đến vụ tấn công nhằm vào căn cứ của Mỹ ở Jordan khiến 3 binh sĩ Mỹ thiệt mạng và trên 30 người khác bị thương.

Mỹ cũng đã tiến hành nhiều cuộc tấn công để trả đũa nhằm vào IS gây ra nhiều thương vong. Bạo lực leo thang đã khiến Iraq và một số quốc gia Trung Đông muốn Mỹ và liên quân quốc tế rời khỏi vùng đất này.

Các quan chức Iraq phàn nàn rằng, những cuộc tấn công của Mỹ vi phạm chủ quyền của nước này. Người phát ngôn của Thủ tướng Al Sudani cho rằng, các cuộc tấn công này “làm suy yếu các thỏa thuận và các lĩnh vực hợp tác an ninh chung” khi hai nước đang nỗ lực “định hình lại mối quan hệ trong tương lai”.

Giới quan sát nhận định, mặc dù bị sức ép từ nhiều phía nhất là liên tục các cuộc tấn công nhằm vào quân đội Mỹ đồn trú tại Trung Đông, tuy nhiên, Washington chắc chắn sẽ không vội vàng rút quân vì hai chữ “thể diện” của nước lớn.

HN tổng hợp