Nắng nóng, lũ lụt hoành hành nhiều nơi

Thời tiết cực nóng và tình trạng hạn hán dai dẳng đã giáng đòn nặng nề vào hoạt động sản xuất dầu ôliu ở Nam Âu; trong khi đó, nhiều nước đang bị lũ lụt tàn phá...

Sân bay quốc tế Dubai bị ngập. Ảnh: Sky News

Theo Trung tâm Xúc tiến nhập khẩu Tây Ban Nha, nước này chỉ thu hoạch được khoảng 666.000 tấn dầu ôliu trong mùa vụ 2022-2023 và dự kiến mùa vụ 2023-2024 được 830.000 - 850.000 tấn. Quốc gia này vốn sản xuất khoảng 1,3 - 1,5 triệu tấn dầu ôliu mỗi vụ thu hoạch, cung cấp hơn 40% sản lượng của thế giới.

 Các nước thuộc Liên minh châu Âu sản xuất tổng cộng 2/3 lượng dầu ôliu toàn cầu. Vì vậy, sự thiếu hụt vừa qua đã đẩy giá của sản phẩm được ví là “vàng lỏng” này lên cao kỷ lục - đạt 9,2 euro/kg hồi tháng 1.

Giá hiện đã giảm bớt sau những cơn mưa vào tháng 3 và 4 nhưng các nhà phân tích cho rằng trữ lượng dầu ôliu suy giảm vẫn có thể khiến giá tăng đột ngột trở lại.

Theo bà Helena Bennett, người đứng đầu về chính sách khí hậu tại tổ chức tư vấn độc lập Green Alliance UK, biến đổi khí hậu đã góp phần khiến giá dầu ôliu ở Tây Ban Nha hiện cao hơn khoảng 112% so với năm 2022 và điều này cũng xảy ra với các loại lương thực khác.

Trong khi đó, theo Reuters, miền Đông Ấn Độ đã trải qua tháng 4 nóng nhất kể từ năm 1901, khiến ít nhất 9 người thiệt mạng.

Bang Tây Bengal ghi nhận số ngày nắng nóng nhiều nhất trong tháng trong 15 năm qua, còn bang Odisha trải qua đợt nắng nóng tồi tệ nhất trong 9 năm. Cơ quan thời tiết Ấn Độ hôm 1-5 dự báo nhiệt độ trung bình của tháng 5 cũng sẽ cao hơn mức bình thường.

Tại Hy Lạp, nơi vừa trải qua mùa đông ấm kỷ lục, nhà chức trách đang cảnh báo nguy cơ cháy rừng, đe dọa mùa màng, nhà cửa và ngành du lịch.

Trái lại, các cơn mưa xối xả gây nhiều thiệt hại ở Trung Quốc, Brazil và Kenya. Tại Trung Quốc, một đoạn đường cao tốc ở tỉnh Quảng Đông bị sạt lở hôm 1-5, khiến gần 50 người thiệt mạng cho đến nay.

Ở miền Nam Brazil, ít nhất 10 người thiệt mạng và 21 người mất tích do mưa lớn trong tuần này tại bang Rio Grande do Sul. Còn tại Kenya, lũ lụt liên miên từ tháng 3 đã làm 181 người tử vong.

 Mưa lớn dự kiến sẽ tiếp tục kéo dài trên khắp Haiti sau đợt mưa lớn khiến ít nhất 13 người thiệt mạng ở miền Bắc nước này và làm hư hại hàng ngàn ngôi nhà.

Cơ quan Thời tiết quốc gia Haiti cho biết thêm gần như toàn bộ các khu vực ở nước này có nguy cơ xảy ra dông bão “thường xuyên và từ mạnh đến đáng kể” cho đến tối 3-5 (theo giờ địa phương), đồng thời đưa ra cảnh báo lũ quét.

Cơ quan thảm họa Haiti cho biết trong một tuyên bố vào chiều 2/5 rằng bên ngoài thị trấn Cap-Haitien ở miền Bắc, mưa lớn đã gây lở đất khiến nhiều ngôi nhà bị sập và 12 người thiệt mạng. Hơn 2.000 ngôi nhà bị ngập do nước tràn, cống bị tắc.

Miền Bắc là vựa lúa của Haiti, mặc dù các băng đảng đã tăng cường kiểm soát khu vực này trong những năm gần đây, phá hoại hoặc đánh cắp nông sản cũng như đòi hối lộ từ nông dân.

Cơ quan thảm họa địa phương đã ghi nhận “thiệt hại đáng kể” về chăn nuôi trong các báo cáo ban đầu từ khu vực phía Bắc, trong khi khu vực trung tâm nước này đã chứng kiến các trang trại “bị lũ lụt tàn phá”.

Cơ quan thời tiết Haiti dự báo trong suốt cuối tuần này, mưa vừa đến mưa lớn sẽ tiếp tục xảy ra, đặc biệt là ở miền Bắc và miền Nam.

Sự tàn phá do mưa lũ xảy ra trong thời điểm bất ổn chính trị ở Haiti, với một hội đồng chuyển tiếp mới được thành lập đang gặp phải đấu đá nội bộ và các băng nhóm gia tăng bạo lực trên khắp quốc gia vùng Caribe này trong những tháng gần đây.

NGUYỄN TẤN tổng hợp