Trung Quốc làm gì để ứng phó khủng hoảng nhà ở

Thị trường bất động sản khổng lồ của Trung Quốc đang chao đảo, khi giá nhà đất sụt giảm, nhiều công ty phát triển bất động sản sụp đổ và người dân tự hỏi liệu đây có còn là kênh đầu tư phù hợp không ?

Một khu nhà ở đang được xây dựng ở thành phố Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam của Trung Quốc. Ảnh: BLOOMBERG

Cuộc khủng hoảng đang kéo giảm tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc và khiến các nhà đầu tư toàn thế giới thấp thỏm. Để ứng phó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang đề ra chiến lược mới, tăng cường vai trò của nhà nước trong chính sách nhà ở trên thị trường vốn do tư nhân thống trị. Các cố vấn chính sách tham gia vào những cuộc thảo luận gần đây của chính phủ cho hay chiến lược này dựa trên nền tảng là hai chương trình lớn.

Một là nhà nước sẽ mua lại các dự án bất động sản tư nhân đang gặp khó khăn và chuyển chúng thành nhà cho thuê hoặc bán lại. Biện pháp còn lại kêu gọi chính phủ xây dựng thêm nhà ở xã hội cho các gia đình có thu nhập thấp và trung bình.

Mục tiêu là tăng tỷ lệ nhà ở do nhà nước xây dựng để cho thuê hoặc bán với giá rẻ, với những điều kiện nghiêm ngặt, lên ít nhất 30% nguồn cung nhà ở của Trung Quốc, từ mức 5% hiện nay.

Chi phí cho các kế hoạch này sẽ rất lớn, có thể lên tới 280 tỉ USD mỗi năm trong 5 năm tới, với mức tổng khoảng 1,4 ngàn tỉ USD. Chúng phù hợp với nỗ lực lớn hơn của Chủ tịch Tập Cận Bình gần đây nhằm mở rộng quyền kiểm soát của nhà nước đối với nền kinh tế và kiềm chế khu vực tư nhân, giới quan sát đánh giá.

Chiến lược mới bắt đầu được chú trọng hơn sau chỉ thị mang tên Tài liệu 14 của chính phủ, ban hành hồi tháng 10 năm ngoái. Nó kêu gọi bổ sung khoảng 6 triệu đơn vị nhà ở giá rẻ tại 35 thành phố có hơn 3 triệu dân trong 5 năm tới.

Tài liệu không đề cập nhiều chi tiết về cách thực hiện kế hoạch, nhưng nhấn mạnh rằng chính phủ sẽ đặt ra những hạn chế về việc ai có thể mua bất động sản do nhà nước chào bán và cấm giao dịch những bất động sản đó trên thị trường mở.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã dành ra khoảng 70 tỉ USD để phân bổ cho ba ngân hàng chính sách lớn là Ngân hàng Phát triển Trung Quốc, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc và Ngân hàng Phát triển Nông nghiệp Trung Quốc để giúp triển khai chiến lược.

Ngân hàng Phát triển Trung Quốc tháng 12-2023 tiết lộ họ đã cấp một hạn mức tín dụng trị giá gần 28,4 triệu USD cho thành phố Phúc Châu để xây dựng một dự án nhà ở giá rẻ. Sau khi hoàn thành, dự kiến vào năm 2026, dự án sẽ có khoảng 701 căn nhà được bán với giá chiết khấu cho những gia đình thu nhập thấp.

Ngân hàng cũng gia hạn khoản vay hơn 1,4 triệu USD cho chính quyền Hồ Nam để phát triển nhà ở xã hội tại một quận nội thành.

Đầu tháng 1, PBOC và Cơ quan Quản lý Tài chính Quốc gia đã đưa ra các hướng dẫn mới, trong đó cam kết hỗ trợ tài chính cho các bất động sản cho thuê được chính phủ trợ cấp. Hướng dẫn cho biết nguồn tài trợ của nhà nước sẽ giúp “hồi sinh nguồn cung nhà ở hiện có”.

Các nhà kinh tế nhấn mạnh cuộc khủng hoảng nhà ở hiện nay nghiêm trọng hơn nhiều, khiến chính phủ Trung Quốc phải đối mặt với thách thức rất lớn trong nỗ lực giải quyết bài toán về giá nhà ở và tình trạng dư thừa nguồn cung.

NGUYỄN TẤN tổng hợp