Bước tiến quan trọng trong thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Tại thảo luận tổ đóng góp ý kiến Dự án Luật Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH, CN, ĐMST), ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang, bày tỏ nhất trí với sự cần thiết ban hành đạo luật trên, điều này đã kịp thời luật hóa các nội dung quan trọng của Nghị quyết số 57 ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KH,CN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia, góp phần tạo ra một bước ngoặt quan trọng cho sự phát triển của KH,CN, ĐMST ở nước ta.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang, phát biểu tại thảo luận tổ.

Tại thảo luận tổ, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh có các đề nghị và góp ý để dự thảo thêm hoàn thiện.

Chú trọng các vấn đề trọng yếu

Theo đó, ông Nguyễn Tuấn Anh đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cần tiếp tục rà soát, chú trọng vào các vấn đề tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế tài chính, tạo sự linh hoạt, bảo đảm nguồn lực đầu tư, đơn giản hóa thủ tục, có cơ chế tài chính đặc thù cho tổ chức KH, CN trọng điểm; vấn đề khuyến khích và thúc đẩy hoạt động đầu tư mạo hiểm trong hoạt động KH, CN, ĐMST.

Song song đó là chú trọng nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn lực, trong đó vừa bảo đảm tăng tính minh bạch, vừa tăng cường giám sát, đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực; tạo động lực và khuyến khích ĐMST.

“Bên cạnh việc thể hóa Nghị quyết số 57, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát để thể chế hóa Nghị quyết số 68 ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có mục 4 về nhóm nhiệm vụ, giải pháp về thúc đẩy KH, CN, ĐMST, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh doanh hiệu quả, bền vững trong kinh tế tư nhân”, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang trao đổi thêm.

Bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy KH,CN, ĐMST

Góp ý cụ thể vào các điều luật, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, trao đổi, Điều 35 dự thảo Luật quy định Nhà nước thực hiện chính sách hỗ trợ, đầu tư, hợp tác và giao nhiệm vụ cho doanh nghiệp Việt Nam trong nghiên cứu, phát triển công nghệ chiến lược thông qua việc hỗ trợ một phần chi phí, đề nghị thay “hỗ trợ một phần” thành “hỗ trợ chi phí” để linh hoạt trong thực tiễn và giao Chính phủ quy định, bảo đảm tính ổn định của Luật.

“Quy định như vậy sẽ bảo đảm sau này có thể có trường hợp Nhà nước hỗ trợ 100% kinh phí cho việc đầu tư phòng thí nghiệm hoặc dự án phát triển công nghệ mang tính chiến lược. Như vậy, sẽ đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra trong đầu tư phòng thí nghiệm và phát triển công nghệ mang tính chiến lược”, ông Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh.

Về Quỹ phát triển KH, CN, ĐMST theo Điều 65 của dự thảo quy định doanh nghiệp được phép trích từ thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp để lập Quỹ phát triển KH, CN, ĐMST là 5%; doanh nghiệp được sử dụng Quỹ phát triển KH&CN để mua sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; thực hiện mua bán, sáp nhập, đầu tư hoặc cùng đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, theo Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, quy định này là một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy KH,CN, ĐMST và hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.

Cụ thể, việc cho phép doanh nghiệp sử dụng nguồn lực nội tại để đầu tư vào các hoạt động này và trực tiếp hỗ trợ startup là một cơ chế hiệu quả và bền vững. Tuy nhiên, để quy định này phát huy tối đa hiệu quả, cần có sự hướng dẫn cụ thể, cơ chế giám sát chặt chẽ.

Ông Nguyễn Tuấn Anh cũng đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc mức tỷ lệ 5% hay cần nâng tỷ lệ này ở mức cao hơn để tạo điều kiện để doanh nghiệp có thể tích lũy nguồn để thực hiện các hoạt động KH, CN, ĐMST trong dài hạn. “Trong Nghị quyết số 68 về phát triển kinh tế tư nhân, có nêu: Doanh nghiệp được trích tối đa 20% thu nhập tính thuế thu nhập doanh nghiệp để lập quỹ phát triển KH, CN, ĐMST, chuyển đổi số và nghiên cứu phát triển. Doanh nghiệp được sử dụng quỹ để tự triển khai hoặc đặt hàng nghiên cứu phát triển bên ngoài theo cơ chế khoán sản phẩm”, đại biểu này thông tin.  

Cần bảo đảm sự đồng bộ, khả thi

Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang phát biểu thêm, ngoài quy định như dự thảo Luật: mua sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; thực hiện mua bán, sáp nhập, đầu tư hoặc cùng đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, cần nghiên cứu để bổ sung mục đích sử dụng Quỹ, bao gồm các mục đích chi: chi cho hoạt động KH,CN, ĐMST; đặt hàng, mua sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; thực hiện mua bán, sáp nhập, đầu tư hoặc cùng đầu tư vào dự án khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; và chi hình thành, tham gia góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.

Thông tin Dự thảo Luật không tiếp tục kế thừa quy định tại khoản 3 Điều 63 Luật KH&CN hiện hành, cụ thể: Doanh nghiệp có quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc quản lý, sử dụng quỹ đúng mục đích thành lập quỹ, do đó, đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ lý do tại sao không tiếp tục quy định nội dung này trong dự thảo Luật. “Tôi đề nghị cần thiết phải quy định nội dung này tại Điều 65 dự thảo Luật để trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho doanh nghiệp đối với Quỹ phát triển KH&CN của mình”, ông Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh.

Để bảo đảm tính khả thi, thể chế hóa kịp thời Nghị quyết số 57, bên cạnh việc tăng cường tính khả thi cho các quy định trong dự thảo Luật này, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang yêu cầu cần phải bảo đảm sự đồng bộ và tính khả thi trong quy định của các luật khác cũng được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 này; có những quy định về thuế liên quan đến KH, CN, ĐMST cần sửa đổi ngay để thể chế hóa kịp thời Nghị quyết số 68.

Ông Nguyễn Tuấn Anh nêu ví dụ như giải pháp “Cho phép các doanh nghiệp được tính vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp đối với hoạt động nghiên cứu và phát triển bằng 200% chi phí thực tế của hoạt động này. Có chính sách hỗ trợ chi phí đầu tư mua sắm máy móc, đổi mới công nghệ, chi phí thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh doanh bền vững, tuần hoàn thông qua cơ chế khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc tài trợ qua các quỹ”.

T.THỨC – M.XUYÊN