Quy định cụ thể hơn về thanh tra, kiểm tra quản lý hoạt động dịch vụ lưu trữ

Hôm qua (24-5), tại Phòng Diên Hồng, Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi). Góp ý dự thảo này, bà Lê Thị Thanh Lam, Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang, đề nghị quy định cụ thể giữa hướng dẫn và thanh tra, kiểm tra quản lý hoạt động dịch vụ lưu trữ.

Cần cân nhắc là nghề kinh doanh có điều kiện

Bà Lê Thị Thanh Lam nói, tại Điều 5 dự thảo quy định chính sách của Nhà nước về lưu trữ, đề nghị bổ sung 1 khoản, cụ thể: “Tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chức, cá nhân nước ngoài góp vốn đầu tư với các tổ chức, cá nhân trong nước trong hoạt động kinh doanh lưu trữ”. Việc bổ sung này để thống nhất, phù hợp với quy định tại khoản 6, Điều 5 dự thảo.

Bà Lê Thị Thanh Lam phát biểu góp ý dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi).

Trong khi đó, Điều 16 quy định về hủy tài liệu lưu trữ, Phó Trưởng đoàn đề nghị viết lại điểm b, khoản 3: “Người đứng đầu cơ quan, tổ chức không thuộc trường hợp nộp tài liệu vào lưu trữ lịch sử quyết định hủy tài liệu hết giá trị sau khi có ý kiến thẩm định của cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp”.

Bà Lam giải thích, vì các cơ quan, đơn vị thường không có người làm lưu trữ chuyên trách, cần ý kiến của cơ quan quản lý cấp trên thẩm định trước khi hủy tài liệu để tránh trường hợp hủy tài liệu lưu trữ vẫn còn giá trị.

Đối với quy định các hoạt động dịch vụ lưu trữ phải đăng ký ngành nghề kinh doanh có điều kiện, lãnh đạo Đoàn trao đổi cụ thể: Việc xác định ngành nghề trên là kinh doanh có điều kiện, cần được cân nhắc, xem xét, đối chiếu với nội dung quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 5 dự thảo. Việc ràng buộc điều kiện kinh doanh đối với hoạt động dịch vụ lưu trữ dường như đi ngược lại chính sách này. Mặt khác, không nhận thấy lợi ích công cộng nào bị ảnh hưởng/tác động nếu không kiểm soát điều kiện của tổ chức, cá nhân có hoạt động dịch vụ lưu trữ tài liệu tư - đây là yếu tố quan trọng để xác định có cần thiết phải áp dụng điều kiện kinh doanh hay không.

Viện dẫn thêm khoản 1 Điều 7 Luật Đầu tư hiện hành: “Ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”, và bà Lam nhấn mạnh: Trong hoạt động lưu trữ tư, các bên có thể tự thỏa thuận về việc lưu trữ để đảm bảo an toàn của tài liệu; Nhà nước không nhất thiết phải can thiệp vào mối quan hệ này.

“Từ những phân tích trên, tôi đề nghị cân nhắc không xác định các hoạt động trên là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Trong trường hợp cần thiết phải bổ sung vào Danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đề nghị bổ sung các nội dung để chứng minh sự phù hợp với Điều 7 Luật Đầu tư và quy định rõ các điều kiện kinh doanh dự kiến áp dụng đối với các ngành nghề này để có thể nhận diện rõ hơn về chính sách, đánh giá tính hợp lý của các điều kiện kinh doanh”, Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang trao đổi.

Nhiều cấp thanh tra, kiểm tra sẽ tạo áp lực

Chỉ ra một dự án, một hoạt động dịch vụ lưu trữ có đến 3 cấp quản lý có thể thanh tra, kiểm tra, nên bà Lê Thị Thanh Lam đề nghị quy định cụ thể giữa hướng dẫn và thanh tra, kiểm tra quản lý hoạt động dịch vụ lưu trữ, nếu quy định như trong dự thảo sẽ dẫn đến sự chồng chéo trong thanh tra, kiểm tra giữa các cơ quan quản lý nhà nước, tạo áp lực cho các cá nhân, tổ chức tham gia hoạt động dịch vụ lưu trữ.

Phó Trưởng Đoàn nêu cụ thể ở Điều 55 quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân, tại điểm a, khoản 1: “Bộ Nội vụ hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra việc quản lý hoạt động dịch vụ lưu trữ trong phạm vi toàn quốc; cấp, cấp lại, thu hồi Chứng chỉ hành nghề lưu trữ; giải quyết khiếu nại, tố cáo về hoạt động dịch vụ lưu trữ và việc cấp, sử dụng và quản lý Chứng chỉ hành nghề lưu trữ”; điểm b quy định: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra việc quản lý hoạt động dịch vụ lưu trữ theo thẩm quyền quản lý”. Như vậy, một dự án, một hoạt động dịch vụ lưu trữ có đến 3 cấp quản lý có thể thanh tra, kiểm tra từ Bộ Nội vụ, UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện.

Về kinh phí bảo đảm lưu trữ, lãnh đạo Đoàn thông tin, trên thực tế, trong mục ngân sách chưa có nội dung cụ thể cho hoạt động lưu trữ nằm trong khoản chi thường xuyên, phân bổ kinh phí hàng năm cho các cơ quan, tổ chức. Hiện tại, chi thường xuyên của các cơ quan, tổ chức chủ yếu phục vụ công việc khác, không dành cho hoạt động lưu trữ dẫn đến tình trạng tồn đọng, chưa được chỉnh lý, lựa chọn để nộp vào lưu trữ cơ quan, lưu trữ lịch sử.

“Để đảm bảo tính khả thi các quy định của Luật Lưu trữ trên thực tế khi ban hành, đề nghị Ban soạn thảo quy định rõ mục lục ngân sách cấp cho hoạt động lưu trữ của các cơ quan, tổ chức”, bà Lam nói thêm.

Phó Trưởng Đoàn còn đề nghị xem xét, bổ sung thêm quy định “Đảm bảo an toàn thông tin đối với tài liệu lưu trữ” để từ đó đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia và phát triển Chính phủ điện tử. Đề nghị xem xét, bổ sung thêm một điều quy định “Xử lý hành vi vi phạm pháp luật đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động lưu trữ” để khi có sai phạm thì việc áp dụng quy định xử lý được thuận lợi hơn.

T.Thức – M. Xuyên