Tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động giám sát

Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, hoạt động giám sát của Quốc hội tiếp tục được tăng cường, có sự đổi mới, ngày càng nâng cao hiệu lực, hiệu quả, đạt được nhiều kết quả quan trọng, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.

Việc đổi mới và đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Ảnh: quochoi.vn

Nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề lớn, quan trọng hoặc bức xúc của cuộc sống, bao quát hầu hết các lĩnh vực. Thông qua hoạt động giám sát, đã khẳng định tính đúng đắn của chính sách, pháp luật, tiếp tục phát huy những kết quả tích cực, kịp thời phát hiện hạn chế, bất cập và đưa ra kiến nghị bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật, làm cơ sở cho việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương. Từ đó, các cơ quan hữu quan nhận thức đầy đủ trách nhiệm và thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình.

Bên cạnh những thành tựu đạt được thì một vấn đề được đặt ra là công tác giám sát liệu đã đi đến cùng vấn đề được giám sát hay chưa? Vấn đề “hậu giám sát” đã được quan tâm và đặt đúng vị trí? Đây cũng là thách thức đặt ra trong việc tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội khóa XV.

Pháp luật hiện hành đã quy định khá cụ thể, chặt chẽ và chế tài đủ mạnh về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, kết luận, kiến nghị sau giám sát; nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Vấn đề hiệu quả thực hiện cơ bản chỉ còn phụ thuộc vào công tác tổ chức thực hiện, vào trách nhiệm của các cơ quan liên quan là các chủ thể tiến hành giám sát và các cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát; trong đó, đặc biệt là trách nhiệm của các chủ thể tiến hành giám sát.

Mặc dù có nhiều cải tiến, đổi mới trong hoạt động giám sát, nhất là chú trọng việc ban hành và giám sát thực hiện các nghị quyết, kết luận, kiến nghị sau giám sát nhưng hoạt động hậu giám sát của Quốc hội vẫn còn những hạn chế.

Nhiều nghị quyết, kết luận, kiến nghị sau giám sát không được cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát thực hiện triệt để, thực hiện chưa đầy đủ hoặc chỉ thực hiện mang tính hình thức dẫn đến các vấn đề nổi lên về kinh tế - xã hội chậm được khắc phục, cản trở sự phát triển chung của đất nước, làm cho hiệu quả giám sát chưa cao.

Theo đại biểu đại biểu Nguyễn Mạnh Tiến, Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Tây Ninh, trong công tác giám sát, Quốc hội khóa XIV đã có nhiều đổi mới, tạo chuyển biến đối với các vấn đề, nội dung giám sát. Trong nhiều báo cáo giám sát đã nêu ra được những bất cập, hạn chế trong quá trình thực hiện các chủ trương, chính sách lớn để thực hiện các chỉ tiêu Quốc hội đã phê duyệt.

Tuy nhiên không mấy khi có “hậu giám sát”, tức là chúng ta kiến nghị, yêu cầu phải điều chỉnh, phải chỉnh sửa, nhưng sau đó không có chuyện kiểm tra xem thực hiện đến đâu, thực hiện như thế nào, kết quả có tốt hay không. Vì vậy, đại biểu kiến nghị Quốc hội khóa XV sẽ quan tâm và đẩy mạnh hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của việc thực hiện hậu giám sát.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh, Đoàn ĐBQH tỉnh Long An, cho rằng, để phát huy kết quả giám sát trong thực tiễn, để cử tri tin tưởng hơn cần tăng cường hiệu quả của công tác hậu giám sát. Công tác này đóng vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả và là vấn đề được cử tri quan tâm. Cử tri mong muốn xử lý triệt để, không để tình trạng đặt ra rồi để đấy.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh, hậu giám sát là vấn đề có tính then chốt để tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Chúng ta cần nhìn nhận công tác hậu giám sát vẫn còn là điểm hạn chế cần được nhìn nhận rõ hơn và hạn chế này cần được khắc phục tại Quốc hội khóa XV. Có như vậy sẽ giải quyết được tình trạng nợ đọng trong thực hiện nghị quyết giám sát chuyên đề của Quốc hội.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Chương trình Hành động của Đảng Đoàn Quốc hội đã xác định việc đổi mới và đẩy mạnh công tác giám sát là khâu trọng tâm, then chốt để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.

Chương trình Hành động cũng nhấn mạnh, cần chú trọng giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn; tăng cường xem xét các kiến nghị giám sát chưa được thực hiện, coi đây là nhiệm vụ thường xuyên của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội.

Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội giám sát các tổ chức, cá nhân trong việc trả lời và thực hiện các kiến nghị giám sát để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền luật định đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các kiến nghị giám sát.

Mục đích của hậu giám sát là để bảo đảm các nghị quyết của Quốc hội được thực hiện đầy đủ, nghiêm túc; đánh giá được sự chuyển biến như thế nào so với yêu cầu, mục tiêu, chỉ tiêu đặt ra trong các nghị quyết của Quốc hội.

Với ý nghĩa đó, việc tăng cường khâu hậu giám sát trong hoạt động giám sát của Quốc hội khóa XV kỳ vọng sẽ tạo ra bước chuyển biến đột phá trong thực hiện chức năng hết sức quan trọng này của Quốc hội.

GIA NGUYỄN tổng hợp