Quyết liệt phòng, chống xâm nhập mặn

Trước tình hình nước mặn có nồng độ cao đang tăng nhanh và xâm nhập sâu vào nhiều tuyến sông, kênh trên địa bàn tỉnh nên ngành chức năng, người dân đã và đang tích cực ứng phó bằng nhiều biện pháp.

Anh Học tận dụng nguồn nước còn ít trong nội đồng để phun thuốc cữ cuối cho 5 công ruộng của gia đình.

Mặn đang bủa vây

Huyện Long Mỹ và thành phố Vị Thanh là hai địa phương của tỉnh đang chịu ảnh hưởng nặng nề của tình hình xâm nhập mặn theo triều Biển Tây. Đặc biệt, trong hai ngày gần đây, độ mặn xuất hiện với nồng độ khá cao nên đe dọa đến tình hình sản xuất và nguồn nước sinh hoạt của người dân tại một số địa phương. Cụ thể, độ mặn đo vào sáng ngày 6-2 tại một số điểm chính trên địa bàn thành phố Vị Thanh, như: ngã ba Nước Trong đã đạt 10‰, kênh Lầu 7,4‰, Khu căn cứ Tỉnh ủy (gần cống kênh Năm) 5,3‰. Còn trên địa bàn huyện Long Mỹ, độ mặn tại các điểm chính đều vượt mức 2‰, trong đó có một số điểm đang ở mức rất cao, như: kênh Mười Thướt (xã Vĩnh Viễn A) là 10,2‰, cống Ba Cô (xã Lương Nghĩa) 7,6‰, cống Hóc Pó (Lương Nghĩa) 7,4‰, kênh Đầm (xã Lương Nghĩa) 7,2‰, kênh Thanh Thủy (Vĩnh Viễn A) 4,6‰. Bình quân độ mặn đang cao từ 2-7‰ so với thời điểm đầu tháng 2.

Theo báo cáo của ngành chức năng, năm nay xâm nhập mặn về sớm hơn khoảng một tháng so với cùng kỳ. Đặc biệt, tình hình diễn biến rất phức tạp, trong đó độ mặn lên, xuống liên tục nên đòi hỏi cán bộ phụ trách phải đi cập nhật thường xuyên. Bên cạnh đó, tình hình xâm nhập mặn trong mùa khô năm nay không chỉ diễn ra ở hai địa phương cuối nguồn của tỉnh mà mặn từ triều Biển Đông cũng đang xuất hiện với nồng độ khá cao tại các địa phương đầu nguồn của tỉnh như huyện Châu Thành và thị xã Ngã Bảy.

Thành phố Vị Thanh đã đóng nhiều cống ngăn mặn trên tinh thần mặn đến đâu đóng cống đến đó.

Cụ thể, qua kết quả đo mặn vào sáng ngày 6-2, độ mặn trên sông Cái Côn (điểm giáp với địa bàn thành phố Cần Thơ) đã ở mức 2,9‰, sông Mái Dầm 1,7‰; trong khi mọi năm chỉ dao động từ 0,1-0,2‰. Nước mặn hiện tại sẽ đe dọa đến nhiều diện tích cây ăn trái của người dân. Như vậy, đến thời điểm này, cả hai hướng là triều Biển Đông và Biển Tây trên địa bàn tỉnh đều bị nước mặn tấn công với nồng độ khá cao. Do đó, công tác ứng phó nhằm giảm thiệt hại cho sản xuất và đời sống người dân đang được xem là vấn đề trọng tâm trong lúc này.

Tích cực ứng phó

Thông tin về công tác ứng phó mặn tại địa phương, ông Lê Hồng Việt, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Long Mỹ, cho biết: Đến thời điểm này, toàn huyện đã đóng 10/21 cống bằng sắt ở các đầu kênh khi có độ mặn vượt mức 1,5‰, đồng thời xuống 47 đập thời vụ (dự kiến xuống khoảng 70 đập) và vận hành đóng tất cả các cống trên tuyến đê bao ngăn mặn Long Mỹ - Vị Thanh, đoạn thuộc địa bàn huyện Long Mỹ. Việc đóng các cống được thực hiện theo tinh thần chỉ đạo chung của UBND tỉnh là mặn đến đâu đóng cống và xuống đập thời vụ đến đó. Mặt khác, hàng ngày đều có cử cán bộ chuyên môn thực hiện việc đo mặn tại các điểm chính và nhiều điểm phụ khác, sau đó tiến hành thông báo cho người dân biết để chủ động phòng tránh kịp thời. Tránh tình trạng người dân không biết và sử dụng nguồn nước có nồng độ mặn cao làm ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt.

Giống như huyện Long Mỹ, ngành chức năng thành phố Vị Thanh cũng đang tích cực theo dõi tình hình xâm nhập mặn và thực hiện đóng nhiều công trình ngăn mặn để trữ nước ngọt và bảo vệ thành quả sản xuất cho người dân. Ông Nguyễn Bé Sáu, Phó phòng Kinh tế thành phố Vị Thanh, cho hay: Đến lúc này, thành phố đã tiến hành đóng 20 cống ngầm và 6 cống hở dọc theo tuyến sông Nước Đục và sông Cái Lớn, nơi có nồng độ mặn tăng nhanh trong những ngày qua. Bên cạnh đó, thành phố cũng tổ chức rà soát và sửa chữa nhiều đập thời vụ để sẵn sàng đắp lại khi có mặn vượt mức 1,5‰.

Cùng với ngành chức năng, hiện người dân cũng đang chủ động thực hiện các giải pháp để tự bảo vệ thành quả sản xuất của mình. Đang phun thuốc cữ cuối cho 5 công ruộng của gia đình, anh Đinh Văn Học, ở ấp 9, xã Vĩnh Viễn A, huyện Long Mỹ, thông tin: “Sau khi nghe cơ quan chức năng thông báo về độ mặn tăng cao và tiến hành đóng cống ngăn mặn lại thì tôi và bà con trồng lúa ở đây cũng thực hiện bí các cống đưa nước vào ruộng ngay từ thời điểm trước tết. Việc chủ động cắt nước sớm cho cây lúa trong thời điểm còn hơn 20 ngày nữa mới thu hoạch sẽ phần nào làm ảnh hưởng đến năng suất về sau. Tuy nhiên, thà bị giảm năng suất chút đỉnh chứ nếu để nước mặn vào ruộng thì bị thiệt hại còn nặng hơn rất nhiều. Hơn nữa, đây là vụ lúa chính trong năm, bao nhiêu kỳ vọng được đặt hết vào đây, giờ lúa sắp thu hoạch và đang hứa hẹn mùa bội thu nên không ai dám mạo hiểm lấy nước ngoài kênh đưa vào ruộng lúa”.

Là vùng đất thường xuyên chịu ảnh hưởng của tình hình xâm nhập mặn hàng năm nên người dân xã Vĩnh Viễn A cũng như nhiều địa phương khác của huyện Long Mỹ đã tranh thủ xuống giống lúa Đông xuân sớm. Đây được xem là một trong những giải pháp ứng phó mặn hiệu quả. Bởi, khi nước mặn bắt đầu xuất hiện với nồng độ cao như lúc này thì cũng là lúc lúa của bà con sắp thu hoạch nên nhu cầu sử dụng nước không còn.

Giống như người dân Long Mỹ, ông Võ Thanh Hồng, ở ấp Thạnh Xuân, xã Hỏa Tiến, thành phố Vị Thanh, chia sẻ: “Khi thấy nước dưới sông trong veo và nếm thử có vị hơi mặn là tôi và nhiều bà con ở đây tiến hành bí các cống dẫn nước vào vườn khóm, cây ăn trái của mình trước khi nghỉ tết. Việc làm này vừa phòng ngừa nước mặn xâm nhập vào và vừa trữ nước ngọt lại để tưới cho vườn khóm trong điều kiện mặn xâm nhập như hiện nay. Giờ đây, vừa có đê bao ngăn mặn, cộng với ngành chức năng đóng sớm các cống và người dân chủ động bí các ống bọng của từng gia đình nên đỡ lo nước mặn xâm nhập làm ảnh hưởng đến sản xuất”.

Theo báo cáo của các địa phương, dù xâm nhập mặn đang diễn ra gay gắt, nhưng nhờ chủ động thực hiện nhiều công việc cần thiết từ trước, trong và sau tết của ngành chức năng và người dân nên hiện tại chưa ghi nhận tình hình thiệt hại do mặn gây ra. Tuy nhiên, với dự báo là độ mặn sẽ còn tiếp tục tăng cao trong thời gian tới nên ý thức về việc chủ động phòng, chống của người dân trong lúc này là rất cần thiết. Ông Trần Thanh Toàn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh, cho biết: Các địa phương chịu ảnh hưởng của mặn từ triều Biển Tây hiện cơ bản có những công trình ứng phó và người dân đã có kinh nghiệm trong phòng tránh nên phần nào đỡ lo. Riêng các huyện đầu nguồn của tỉnh thì ngược lại. Do đó, nông dân cần tuân thủ nghiêm những khuyến cáo của cơ quan chuyên môn trong việc lấy nước vào vườn cây ăn trái theo từng thời điểm phù hợp, tránh làm tự ý dễ dẫn đến tình trạng nước mặn xâm nhập vào làm ảnh hưởng đến sản xuất. Đồng thời, bà con cũng cần thường xuyên theo dõi tình hình nồng độ mặn trên các phương tiện thông tin đại chúng và qua thông báo của cơ quan chuyên môn để có giải pháp ứng phó phù hợp…

Bài, ảnh: HỮU PHƯỚC