Chủ động bảo vệ cây trồng trong mùa hạn, mặn

Chủ động bảo vệ cây trồng trong mùa hạn, mặn.mp3

Tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn trong mùa khô đang diễn ra gay gắt nên sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh gặp không ít khó khăn. Để đảm bảo an toàn cho cây trồng, người dân đã có những biện pháp chủ động ứng phó hiệu quả.

Bà con nông dân luôn chủ động thực hiện các giải pháp để ứng phó với hạn mặn.

Trồng khóm hơn 30 năm nay, bà Trần Thị Kim, ở ấp 9, xã Vĩnh Viễn A, huyện Long Mỹ, có nhiều kinh nghiệm ứng phó khi hạn hán, xâm nhập mặn đổ về. Bà Kim cho biết: “Mỗi năm khi nước mặn về, gia đình tôi luôn có sự chuẩn bị trước nên không quá lo việc thiếu nước tưới, cây khóm cũng không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi nồng độ mặn hiện tại chưa cao. Với 15 công đất khóm, tôi đào nhiều mương sâu trữ nước ngọt, bón phân và thường xuyên theo dõi nguồn nước để đảm bảo cây khóm phát triển, không ảnh hưởng chất lượng và năng suất cây”.

Tại các địa phương, diễn biến thời tiết luôn được bà con theo dõi chặt chẽ. Anh Dương Toản, ở ấp 8, xã Vĩnh Viễn A, huyện Long Mỹ, chia sẻ: “Gia đình có gần 7 công đất trồng bắp, khoảng 2 tuần nữa là đến vụ thu hoạch. Bắp là loại cây không chịu được mặn cao. Vì vậy, khi nghe thông tin năm nay hạn mặn diễn biến phức tạp thì cả nhà đã thực hiện nhiều giải pháp ứng phó và liên hệ thường xuyên với cơ quan chuyên môn để nhờ hỗ trợ kịp thời”.

Theo số liệu đo của cơ quan chuyên môn thì nồng độ mặn ghi nhận những ngày gần đây ở xã Vĩnh Viễn A từ 0,2‰-0,3‰ , cao nhất tại cống Hóc Pó ở xã Lương Nghĩa ngày 6-3 là 2‰; ngoài đê bao trước UBND xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ là 5,3‰. Khu vực tỉnh Hậu Giang mực nước trên các sông, kênh, rạch, nội đồng chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều biển Đông và nhật triều không đều biển Tây với xu thế thấp dần. Khả năng cung cấp nước mặt trên các sông, rạch cho sinh hoạt và nông nghiệp sẽ thiếu hụt so với nhu cầu sử dụng nước từ 5-15%. Địa phương thiếu nhiều nhất lần lượt là huyện Long Mỹ, huyện Vị Thủy, thành phố Vị Thanh, thị xã Long Mỹ, huyện Phụng Hiệp, các địa phương còn lại thiếu cục bộ. Dự đoán nồng độ mặn cao nhất trên sông Ngan Dừa xã Lương Nghĩa, sông Nước Trong xã Vĩnh Viễn A và sông Cái Lớn xã Hỏa Tiến sẽ lên mức cao nhất từ 8,5‰-13,5‰.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật và Kiểm lâm tỉnh, trong niên vụ 2024-2025, toàn tỉnh đã xuống giống được hơn 13.200ha rau màu, trong đó rau ăn trái, rau ăn lá các loại có diện tích xuống giống gần 12.000ha. Thu hoạch đến thời điểm này đạt khoảng 7.900ha, năng suất trung bình ước đạt 10-20 tấn/ha tùy theo loại rau màu. Theo kế hoạch năm 2025 toàn tỉnh sẽ xuống giống khoảng 27.000ha. Nhìn chung, diện tích gieo trồng đến thời điểm hiện tại đã đạt gần 50% so với kế hoạch năm 2025 và tăng 747ha so với cùng kỳ. Nguyên nhân do thời gian gần đây ảnh hưởng của biến đổi khí hậu làm cho nhiệt độ tăng cao, gây khó khăn cho bà con nông dân tại một số địa bàn trong tỉnh khi lựa chọn trồng các loại cây có nhu cầu nước cao như lúa, cây ăn trái các loại, do đó một số hộ đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang các loại rau màu ngắn ngày có nhu cầu nước ít để tận dụng diện tích canh tác cho phù hợp với điều kiện tự nhiên tại địa phương.

Ông Bạch Văn Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Kiểm lâm tỉnh, cho biết: Điều kiện thuận lợi trong mùa khô hạn khi trồng rau màu sẽ ít bị cạnh tranh về đất đai, đồng thời có thể tận dụng tối đa diện tích canh tác và duy trì canh tác tốt. Các loại cây này có thời gian sinh trưởng ngắn, có thể trồng nhiều vụ trong năm. Đối với rau ăn lá, lợi nhuận trung bình mỗi vụ từ 50-70 triệu đồng/ha, còn các loại rau ăn trái như dưa leo, khổ qua, mướp,… lợi nhuận có thể đạt trung bình từ 80-85 triệu đồng/ha.

“Canh tác rau màu trong mùa khô hạn giúp giảm bớt sự phát triển của các loại sâu bệnh phát sinh trong điều kiện độ ẩm cao, giúp bà con tiết kiệm chi phí phòng trừ sâu bệnh. Đồng thời, việc luân canh với rau màu trong mùa khô cũng là điều kiện tốt giúp cải tạo đất và cắt nguồn dịch hại từ cây trồng khác. Tuy nguồn nước tưới khó khăn, nhưng nếu đáp ứng được nhu cầu về nguồn nước tưới thì rau màu phát triển tốt hơn, cho hiệu quả kinh tế cao hơn”, ông Sơn thông tin thêm.

Tuy nhiên, canh tác vào mùa khô cũng khiến bà con gặp phải một số khó khăn như thiếu nước và đất nghèo dinh dưỡng, dẫn đến cây trồng phát triển chậm, lâu dài sẽ làm giảm năng suất rau màu. Để đối phó với hạn hán, bà con phải đầu tư vào các hệ thống tưới tiết kiệm nước như tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun mưa, điều này đòi hỏi chi phí ban đầu lớn. Bên cạnh đó, việc phải mua giống cây trồng chịu hạn, phân bón và các loại thuốc bảo vệ thực vật cũng làm tăng chi phí sản xuất.

Để giải quyết các khó khăn trong sản xuất rau màu trong mùa khô hạn, Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Kiểm lâm tỉnh khuyến cáo bà con nông dân cần cải tạo đất bằng phân hữu cơ để giữ ẩm và cung cấp dinh dưỡng. Chọn giống chịu hạn tốt, ngắn ngày như bầu, bí, bắp, rau muống, đậu đũa… Áp dụng tưới nhỏ giọt, tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát để tiết kiệm nước. Giữ ẩm cho đất bằng rơm rạ hoặc màng phủ nông nghiệp, đồng thời bón phân hợp lý để cây phát triển khỏe, tăng sức chống chịu cho cây trồng.

MAI THANH