Chủ động phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm đầu mùa mưa

Mùa mưa luôn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát nhiều dịch bệnh nguy hiểm trên đàn gia súc, gia cầm. Vì vậy, nhiều hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh đã chủ động phòng bệnh sớm, góp phần bảo vệ đàn vật nuôi an toàn, hiệu quả.

Chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học là biện pháp hiệu quả để tránh thiệt hại, nhất là trong mùa mưa.

Chủ động từ xa, từ sớm

Hậu Giang là vùng trũng của đồng bằng sông Cửu Long, có hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt. Mùa mưa chính là môi trường thuận lợi để mầm bệnh phát triển và lây lan. Theo Chi cục Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản tỉnh, thời điểm đầu và giữa mùa mưa luôn là giai đoạn nhạy cảm nhất đối với sức khỏe đàn vật nuôi. Nhiệt độ thay đổi thất thường, độ ẩm cao, chuồng trại dễ bị ẩm, tạo điều kiện lý tưởng cho vi-rút, vi khuẩn gây bệnh phát triển.

Theo báo cáo từ Chi cục Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản tỉnh, hiện tổng đàn heo trên địa bàn có hơn 125.000 con, tổng đàn trâu có hơn 4.000 con, đàn bò có khoảng 1.000 con và hơn 4.500 con gia cầm. Trong đó, phần lớn số hộ chăn nuôi theo hướng nhỏ lẻ, chưa đảm bảo đầy đủ điều kiện chăn nuôi an toàn sinh học, đặc biệt vào mùa mưa tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh dịch bệnh cho đàn vật nuôi.

Tuy nhiên, điểm đáng ghi nhận là người chăn nuôi tại Hậu Giang đã dần chuyển từ tâm lý bị động sang chủ động ứng phó. Ông Nguyễn Văn Lập, người có hơn 10 năm gắn bó với nghề nuôi heo tại xã Tân Tiến, thành phố Vị Thanh, chia sẻ: “Tôi đã rút kinh nghiệm từ những năm trước, do chăn nuôi nhỏ lẻ nên cứ mưa là chuồng trại ẩm thấp, heo dễ bệnh. Từ đầu mùa mưa năm nay, tôi đã vệ sinh chuồng, tiêm phòng đầy đủ và bổ sung vitamin, chất điện giải để tăng sức đề kháng cho đàn heo của mình”.

Tương tự, đối với các trang trại lớn đầu tư các thiết bị tiên tiến, việc áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học là việc làm thường xuyên để vật nuôi phát triển tốt, đảm bảo an toàn. Anh Đặng Minh Hào, ở xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ, đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án phòng bệnh cho đàn heo 100 con của gia đình. Anh Hào cho biết: “Tôi không đợi tới khi có dịch mới xử lý. Ngay từ đầu mùa mưa, tôi đã rải vôi bột quanh chuồng, vệ sinh định kỳ, đảm bảo chuồng trại khô ráo, thoáng mát. Bên cạnh đó, tôi còn phun tiêu độc khử trùng xung quanh hàng tuần, luôn dự trữ thức ăn, nước uống và theo dõi sức khỏe đàn heo để kịp thời xử lý nếu có vấn đề”.

Còn với ông Phạm Văn Đen, ở ấp 4, xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, việc áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học cho đàn gà là liên tục bất kể ở mùa nào, thời tiết ra sao. “Riêng mùa mưa là đặc biệt cần chú ý, vì mùa này gà dễ bệnh nên tôi phải liên hệ thú y xã để tiêm phòng đầy đủ. Ngoài ra, tôi còn trải đệm lót sinh học bằng rơm, trấu nhằm hạn chế các sinh vật gây hại cho sức khỏe đàn gà, giữ cho chuồng trại sạch sẽ tôi cũng yên tâm hơn”, ông Đen cho biết.

Kiểm soát tốt, nhưng không lơ là

Theo Chi cục Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản tỉnh, thời điểm đầu và giữa mùa mưa là giai đoạn nhạy cảm nhất đối với sức khỏe vật nuôi. Nhiệt độ thay đổi thất thường, độ ẩm cao, chuồng trại dễ bị ẩm tạo điều kiện cho vi khuẩn, vi-rút gây bệnh phát triển. Các loại bệnh thường gặp trên đàn gia súc, gia cầm trong giai đoạn này có thể kể đến như lở mồm long móng, tụ huyết trùng, heo tai xanh, cúm gia cầm và một số bệnh về tiêu hóa, hô hấp. May mắn là từ đầu năm 2025 đến nay, trên địa bàn tỉnh không xảy ra dịch bệnh trên gia súc, gia cầm buộc phải công bố dịch.

Một điểm đáng mừng là nhận thức của nhiều hộ chăn nuôi đã chuyển biến rõ rệt. Không còn tâm lý “nước đến chân mới nhảy”, nhiều hộ đã xem phòng bệnh là việc phải làm ngay từ đầu. Anh Nguyễn Hữu Phong, hộ chăn nuôi heo ở xã Lương Tâm, huyện Long Mỹ, bộc bạch: “Trước đây, tôi ngại tiêm phòng cho đàn vật nuôi vì sợ tốn tiền, nhưng giờ thấy rõ tiêm phòng giúp mình yên tâm, không tốn công sức, chi phí chữa bệnh về sau. Thú y xã giờ cũng xuống tận nơi hướng dẫn, hỗ trợ rất nhiệt tình”. Việc áp dụng các biện pháp an toàn sinh học, tăng cường kiểm soát nguồn giống, sử dụng thức ăn bổ sung chất đề kháng, và đặc biệt là liên hệ kịp thời với cán bộ thú y khi phát hiện dấu hiệu bất thường đã giúp nhiều hộ tránh được thiệt hại trong mùa mưa những năm gần đây.

Về phía ngành chức năng, Chi cục Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản tỉnh đang đề xuất chính quyền địa phương hỗ trợ thêm vật tư, hóa chất tiêu độc khử trùng, nhất là ở các vùng nuôi tập trung, vùng có nguy cơ cao. Kế hoạch phòng, chống dịch năm 2025 là sẽ tập trung phối hợp chặt chẽ với các địa phương để theo dõi sát diễn biến dịch tễ, triển khai tiêm phòng định kỳ và xử lý kịp thời các tình huống phát sinh.

Ông Bùi Văn Lực, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản tỉnh, đánh giá: Công tác phòng, chống dịch bệnh động vật trong mùa mưa có tầm quan trọng rất lớn, đặc biệt là đối với chăn nuôi nhỏ lẻ nông hộ. Mùa mưa là thời điểm gia súc, gia cầm dễ mắc bệnh hơn, có nguy cơ bùng phát và lây lan dịch bệnh trên diện rộng, gây thiệt hại kinh tế lớn. Để chủ động giảm thiểu thiệt hại vào mùa này, Chi cục Chăn nuôi, Thú y - Thủy sản tỉnh khuyến cáo bà con cần thường xuyên theo dõi các thông tin hàng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng để chủ động ứng phó kịp thời khi thời tiết thay đổi, nhất là những ngày có mưa, giông lốc. Chú ý ngay việc che chắn chuồng trại, tránh mưa tạt, gió lùa... Khi mưa phùn ẩm độ cao cần giữ ấm cho con vật, nhất là đối với gia súc gia cầm non.

Ngoài ra, thực hiện tốt công tác vệ sinh môi trường, tiêu độc sát trùng bằng vôi bột, hóa chất khu vực chuồng nuôi và khu vực xung quanh tạo môi trường sống thông thoáng, sạch sẽ, khô ráo. Song song đó nên tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin cho vật nuôi theo lịch tiêm phòng được ngành thú y địa phương khuyến cáo, hướng dẫn. Đặc biệt, phải theo dõi, giám sát dịch bệnh trên đàn vật nuôi để phát hiện sớm, kịp thời báo cáo cơ quan thú y hoặc chính quyền địa phương, xử lý dứt điểm khi dịch bệnh mới được phát hiện, trong phạm vi nhỏ lẻ; khi có gia súc, gia cầm buộc phải tiêu hủy do dịch bệnh phải thực hiện đầy đủ việc sát trùng, vệ sinh, tiêu độc để tiêu diệt mầm bệnh, không để phát tán làm lây lan dịch bệnh.

MAI THANH