Lúa đổ ngã: Thêm gánh nặng cho người nông dân

Năng suất giảm, chi phí tăng, tiến độ thu hoạch chậm,… là những tình cảnh mà nhiều nông dân đã và đang vào vụ thu hoạch lúa Đông xuân 2021-2022 trên địa bàn tỉnh gặp phải do lúa bị đổ ngã.

Nhiều diện tích lúa Đông xuân đã bị sập hoàn toàn nhưng chưa được thu hoạch.

Những ngày gần đây, trên địa bàn tỉnh xuất hiện vài cơn mưa trái mùa nặng hạt, đồng thời sương mù dày đặt vào sáng sớm, cộng với gió to là những nguyên nhân chính làm cho không ít diện tích lúa Đông xuân đang trong giai đoạn thu hoạch bị đổ ngã. Mặc dù chưa có số liệu thống kê cụ thể của ngành chức năng, nhưng qua ghi nhận thực tế tại nhiều cánh đồng lúa trong tỉnh, hiện có không ít diện tích lúa Đông xuân bị đổ ngã với tỷ lệ từ 10-70% trên cùng diện tích, trong đó có những mảnh ruộng lúa bị sập hoàn toàn. Đồng thời, cũng có những diện tích do lúa bị đổ ngã khá lâu kết hợp với sương mù và mưa trái mùa nên hiện hạt lúa đã bắt đầu nảy mầm.

Đang cầm lưỡi hái đi cắt nhiều bông lúa còn sót lại ở phía sau lưng máy cắt đang thu hoạch 5 công lúa Đông xuân (giống IR 50404) của gia đình, ông Nguyễn Văn Bền, ở ấp 12, xã Vị Trung, huyện Vị Thủy, thông tin: “Do toàn bộ diện tích lúa bị sập nằm sát mặt đất nên việc thu hoạch gặp rất nhiều khó khăn. Máy cắt không thể thu hoạch hết như khi lúa đứng nên năng suất bị giảm đáng kể. Theo đó, nhiều hộ cặp ranh tuy có lúa cũng bị sập nhưng chỉ ở mức loang lỗ nên vừa cắt xong với năng suất 1,1 tấn/công (một công 1.300m2); riêng trà lúa của tôi cũng không thua kém gì nhưng do bị sập hoàn toàn nên năng suất chỉ khoảng 1 tấn/công”.

Không chỉ năng suất giảm mà theo chia sẻ của bà con thì tiền thuê máy cắt cũng tăng lên khá nhiều. Cụ thể, tùy theo mức độ lúa bị đổ ngã mà giá thuê máy cắt đang dao động từ 320.000-350.000 đồng/công, trong khi lúa đứng thì mức giá thuê máy cắt chỉ có 280.000 đồng/công. Anh Tiến, một chủ máy cắt đang thu hoạch lúa cho bà con nông dân ở xã Vị Trung, huyện Vị Thủy, chia sẻ: “Ở vụ Đông xuân, nếu trong điều kiện lúa đứng bình thường thì mỗi ngày máy cắt của tôi có thể thu hoạch khoảng 50 công đất. Tuy nhiên, do lúa bị sập khá nhiều, có ruộng chiếm tỷ lệ đến 100% diện tích; mặt khác, do xuất hiện những cơn mưa trái mùa vừa qua làm cho đất trên ruộng bị mềm, máy cắt thường xuyên bị lún khi thu hoạch. Từ hai nguyên nhân trên nên những ngày qua, bình quân mỗi ngày, chiếc máy cắt của tôi chỉ thu hoạch được 20-25 công lúa. Ngoài ra, giá xăng dầu trong thời gian gần đây cũng tăng mạnh nên buộc lòng cánh máy cắt như tôi phải tăng giá thu hoạch lúa của nông dân”.

Không riêng gì những diện tích lúa đang trong giai đoạn thu hoạch bị đổ ngã, mà theo ghi nhận thực tế thì nhiều diện tích lúa mới đỏ đuôi hoặc còn trên dưới 10 ngày nữa mới cắt nhưng cũng bị đổ ngã khá nhiều, có ruộng gần như lúa đã sập hoàn toàn (chủ yếu là giống lúa Đài Thơm 8); từ đó khiến bà con càng lo lắng hơn. Ông Võ Văn Thêm, ở khu vực 2, phường III, thành phố Vị Thanh, cho hay: “Theo cam kết của thương lái thì còn 7 ngày nữa mới đến ngày thu hoạch lúa, thế nhưng gần 1ha lúa Đông xuân (giống Đài Thơm 8) của gia đình tôi và nhiều diện tích lúa của bà con nơi đây hiện đã bị đổ ngã khá nhiều. Do đó, bà con rất lo lắng và mong sớm đến ngày cắt lúa để hạn chế thiệt hại”.

Qua ghi nhận của ngành nông nghiệp tỉnh, đến ngày 26-2, nông dân trên địa bàn tỉnh đã thu hoạch được hơn 2.000ha trong tổng số 76.626ha lúa Đông xuân đã xuống giống, với năng suất bình quân đạt 7,95 tấn/ha. Các địa phương có lúa Đông xuân thu hoạch trong lúc này, gồm: huyện Châu Thành A, huyện Vị Thủy, thành phố Vị Thanh, huyện Phụng Hiệp và huyện Long Mỹ. Do có nhiều diện tích lúa trong giai đoạn thu hoạch bị đổ ngã nên tiến độ cắt lúa trong những ngày qua tương đối chậm. Về giá thu mua lúa vẫn chưa được cải thiện và đang ở mức thấp so với cùng kỳ từ 500-600 đồng/kg. Cụ thể, giá lúa IR 50404 đang dao động từ 5.400-5.500 đồng/kg, giống lúa Đài Thơm 8 và OM 5451 được thương lái thu mua ở mức 5.700-5.800 đồng/kg; riêng giống lúa RVT ở mức tương đương so với cùng kỳ là 7.000-7.100 đồng/kg.

Mặc dù mới bắt đầu vào đợt thu hoạch vụ lúa chính trong năm, thế nhưng, bên cạnh yếu tố thắng lợi về năng suất thì nông dân trong tỉnh đang gặp những bất lợi về giá bán lúa giảm so với cùng kỳ và diện tích lúa bị đổ ngã khá nhiều do thời tiết. Riêng những diện tích lúa đang bị đổ ngã, nhất là tại các vùng chưa đến ngày cắt lúa thì ngành nông nghiệp tỉnh khuyến cáo bà con sớm và luôn giữ mặt ruộng khô ráo để vừa hạn chế hạt lúa lên mộng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho máy cắt khi vào thu hoạch, hạn chế bị lầy lún.

Bài, ảnh: HỮU PHƯỚC