Tam nông phát triển

Điều kiện sản xuất và đi lại ngày càng thuận lợi, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn không ngừng đổi mới trên các mặt là những minh chứng cụ thể cho kết quả thực hiện Nghị quyết 26 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn (tam nông) trên địa bàn tỉnh.

Đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa trong các khâu sản xuất lúa là bước tiến lớn của ngành nông nghiệp tỉnh trong thực hiện Nghị quyết tam nông. 

Báo cáo đánh giá mới đây tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 về tổng kết Nghị quyết tam nông trên địa bàn tỉnh, ông Trương Cảnh Tuyên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, cho biết: Được đánh giá là một Nghị quyết toàn diện về nông nghiệp, nông dân, nông thôn với các quan điểm và chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân, được Nhân dân đồng tình và hưởng ứng; trong giai đoạn 2008-2020, Nghị quyết 26 về tam nông đã được cả hệ thống chính trị trong tỉnh nỗ lực triển khai thực hiện nghiêm túc, tích cực, từ đó đạt được nhiều kết quả to lớn. Những kết quả mang lại không chỉ làm cải thiện rõ rệt đời sống cho đa số nông dân của tỉnh mà còn đóng góp quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và cả nước.

Đổi thay trong sản xuất

Là tỉnh có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp nên thời gian qua, các ngành chức năng và địa phương trong tỉnh đã có nhiều chính sách đầu tư, hỗ trợ cùng với tập trung chuyển giao, ứng dụng khoa học kỹ thuật để phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng tập trung, chuyên canh phù hợp với từng địa bàn. Theo đó, ngành chức năng tỉnh dần định hướng những huyện đầu nguồn của tỉnh như Châu Thành, thành phố Ngã Bảy và một phần huyện Châu Thành A, huyện Phụng Hiệp sẽ tập trung chuyên canh cây ăn trái, với tổng diện tích hiện nay cả tỉnh đạt gần 42.000ha, tăng 99,4% so với năm 2008. Với một số loại trái cây đặc trưng của tỉnh như: cam, xoài, chanh không hạt, mãng cầu xiêm, nhãn, bưởi, quýt đường... Bên cạnh tăng diện tích thì ngành chức năng và người dân còn liên kết với nhiều đơn vị thu mua để đảm bảo đầu ra ổn định. Đặc biệt, nhờ bà con áp dụng quy trình sản xuất an toàn thực phẩm như VietGAP và GlobalGAP nên hiện có nhiều loại trái cây được xuất khẩu sang nước ngoài, từ đó góp phần nâng cao giá trị và quảng bá hình ảnh trái cây của tỉnh.

Sau khi thực hiện Nghị quyết tam nông, từ một địa phương đặc biệt khó khăn nay xã Phụng Hiệp đã trở thành xã NTM.

Ông Trần Bá Sơn, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) trái cây sinh học OCOP, ở thị trấn Ngã Sáu, huyện Châu Thành, thông tin: Nắm bắt nhu cầu thị trường xuất khẩu trái cây nước ngoài là chú trọng đến vấn đề an toàn thực phẩm nên thời gian qua đơn vị đã liên kết sản xuất và thu mua trái cây cho người dân trên địa bàn tỉnh, nhất là sản phẩm đạt chuẩn VietGAP. Theo đó, trong điều kiện không có dịch Covid-19 như trước đây thì bình quân mỗi tuần, HTX thu mua khoảng 30 tấn trái cây của người dân trong tỉnh để xuất khẩu sang thị trường Anh, Đức, Pháp, Hà Lan...

Bên cạnh cây ăn trái thì cây trồng chủ lực của tỉnh là lúa cũng có nhiều bước phát triển vượt bậc, nhất là phương thức canh tác. Minh chứng là vào những năm đầu thực hiện Nghị quyết 26 thì đa phần người dân trong tỉnh còn sản xuất manh mún và việc áp dụng cơ giới hóa trong các khâu canh tác, cũng như ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật còn hạn chế. Tuy nhiên, qua thời gian nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhất là tỉnh triển khai Đề án cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp (giai đoạn 2012-2015) đã hỗ trợ cho nông dân mua 99 máy cắt lúa. Ngoài sự hỗ trợ của Nhà nước, nhiều tổ chức, người dân trên địa bàn tỉnh còn tự đầu tư mua thêm máy gặt đập liên hợp để đáp ứng nhu cầu cắt lúa cho nông dân. Qua thống kê, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 400 máy cắt lúa, đáp ứng gần 100% diện tích thu hoạch lúa của tỉnh. Cùng với máy cắt lúa thì hiện tỷ lệ người dân trong tỉnh áp dụng cơ giới hóa trong làm đất để thay thế sức người, sức động vật chiếm 100%; đặc biệt là từ tỷ lệ 1-2% người dân sử dụng cơ giới hóa trong gieo cấy lúa trước đây thì nay đã tăng lên hơn 12%, trong đó nhiều nhất là sử dụng máy cấy lúa.

Chia sẻ sự đổi thay trong canh tác lúa, ông Nguyễn Thanh Hùng, ở ấp Trường Thọ A, xã Trường Long Tây, huyện Châu Thành A, thông tin: “Trước năm 2012 thì máy cắt lúa xuất hiện trên đồng rất ít, còn hiện nay thì gần như máy cắt đã thay thế sức người để thu hoạch lúa. Từ khi có máy cắt lúa thì nhà nông khỏe hẳn ra. Bởi trước đây, khi còn cắt lúa bằng thủ công thì phải đội lên đầu từng bó lúa để gom lại thành đống rồi mới suốt. Giờ chỉ đứng nhìn máy cắt rồi sau đó vô bãi xem cân lúa, gom bao, tính tiền là đi về. Cùng với máy cắt lúa là việc nông dân tiếp cận mô hình “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm” trong sản xuất từ chương trình VnSAT nên giúp bà con giảm chi phí, tăng năng suất và lợi nhuận đáng kể so với trước đây”.

Ông Trần Chí Hùng, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh, cho hay: Tăng trưởng sản xuất lúa trong những năm qua của tỉnh được thể hiện qua việc tăng diện tích, năng suất, sản lượng và chất lượng. Theo đó, tổng diện tích gieo trồng lúa cả năm của tỉnh hiện đạt gần 200.000ha, với tổng sản lượng gần 1,3 triệu tấn, tăng 26,8% so với năm 2008; đồng thời năng suất lúa bình quân cả 3 vụ trong năm đạt 6,53 tấn/ha, tăng 1,53 tấn/ha so với năm 2008. Mặt khác, nhằm phát huy hiệu quả liên kết chuỗi trong sản xuất, hiện tỉnh đã hình thành vùng nguyên liệu lúa chất lượng cao với 32.000ha, khóm 1.500ha, cây ăn trái đặc sản 2.500ha, nuôi thủy sản tập trung 1.500ha...

Nông thôn phát triển

Cùng với sự đổi thay trong sản xuất thì bức tranh nông thôn của tỉnh cũng ngày càng khởi sắc trên các mặt thông qua Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM). Theo đó, qua hơn 12 năm thực hiện chương trình xây dựng NTM, hiện hệ thống hạ tầng thiết yếu phục vụ nông thôn và đô thị hóa như điện, đường, trường, trạm đã và đang được đầu tư khá đồng bộ. Điển hình về giao thông, để đáp ứng nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa cho người dân, trong giai đoạn 2008-2020, toàn tỉnh đã xây dựng mới 2.737km đường nhựa và bê tông và 515km đường đá cấp phối, đồng thời nâng cấp, sửa chữa 1.284km đường; cũng như xây dựng được 2.316 cây cầu. Hiện tại, toàn tỉnh có 51/51 xã có đường ô tô về đến trung tâm xã và 100% ấp có đường xe hai bánh đi lại được thuận lợi trong hai mùa mưa nắng. Về thủy lợi, các công trình được xây dựng và củng cố đã góp phần hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, phục vụ tưới tiêu chống hạn, lũ và ngăn mặn hiệu quả. Hiện toàn tỉnh có 915 vùng thủy lợi khép kín, với diện tích từ 30-100ha/vùng; trong đó tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp của tỉnh nằm trong vùng đê bao khép kín là khoảng 78.000ha, chiếm 57,1%.

Bên cạnh đó, thời gian qua, các ngành chức năng của tỉnh còn quan tâm đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, sửa chữa nhiều điểm trường cho từng cấp học, đồng thời hoàn thiện hệ thống các công trình phục vụ việc chuẩn hóa về giáo dục. Nhờ vậy đến nay toàn tỉnh có 264/322 trường đạt chuẩn Quốc gia. Ngoài ra, 100% số xã trong tỉnh đã được phủ lưới cấp điện từ nguồn lưới điện Quốc gia; có 61/75 xã, phường, thị trấn có trung tâm văn hóa - thể thao và 230 nhà văn hóa - khu thể thao ấp, khu vực đạt chuẩn theo quy định...

Ông Nguyễn Văn Túc, Chủ tịch UBND xã Phụng Hiệp, huyện Phụng Hiệp, chia sẻ: Từ khi triển khai thực hiện Nghị quyết tam nông đến nay, bộ mặt nông thôn trên địa bàn xã thay đổi vượt bậc trên các mặt. Điển hình là nông dân từ tập quán sản xuất nhỏ lẻ, tự túc đã chuyển sang tham gia vào các mô hình kinh tế tập thể. Ngoài ra, bà con còn chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng nâng cao giá trị với diện tích hơn 270ha. Mặt khác, hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư cơ bản hoàn chỉnh, cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp. Từ một địa phương được Chính phủ công nhận là xã đặc biệt khó khăn vào năm 2017, thế nhưng với sự quyết tâm vượt khó của cả hệ thống chính trị từ xã đến ấp và sự chung sức của người dân, đến năm 2020 xã Phụng Hiệp được UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn NTM trong niềm phấn khởi của Nhân dân.

Đến nay, toàn tỉnh có 3 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn NTM, có 4 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 34/51 xã đạt chuẩn NTM. Đặc biệt, thị xã Ngã Bảy (nay là thành phố Ngã Bảy) là đơn vị cấp huyện đầu tiên của khu vực ĐBSCL đạt danh hiệu “Thị xã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới” vào tháng 10-2015. Cùng với xây dựng NTM thì Chương trình mỗi xã một sản phẩm cũng được chú trọng thực hiện. Đến thời điểm này, trên địa bàn tỉnh có 66 sản phẩm đặc trưng được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 và 4 sao cấp tỉnh, trong đó có 2 sản phẩm đang đề nghị Trung ương công nhận đạt chuẩn 5 sao.

Ông Nghiêm Xuân Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang đánh giá những kết quả đạt được trong thực hiện Nghị quyết tam nông thời gian qua của tỉnh là rất khả quan nhưng vẫn chưa tương xứng với lợi thế, tiềm năng của tỉnh. Vì vậy, trong thời gian tới, các ngành và địa phương trong tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu; trong đó ưu tiên mở rộng, nâng cao hiệu quả phát triển công nghiệp chế biến nông sản, công nghiệp thu hút nhiều lao động nông thôn và đẩy mạnh thu hút đầu tư vào Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để tạo nền tảng quan trọng thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hiện đại. Mặt khác, tập trung đầu tư hoàn thiện và nâng cấp kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn, nhất là hạ tầng giao thông. Phấn đấu đến hết nhiệm kỳ 2020-2025, tỷ lệ xã NTM đạt trên 80% tổng số xã của tỉnh...

Bài, ảnh: HỮU PHƯỚC