Triển vọng mô hình nuôi cá trê vàng trên ruộng

Nếu trước đây người nuôi cá ruộng thường chọn các loại như cá chép, cá mè thì năm qua với sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh, nông dân đã thử nghiệm mô hình nuôi cá trê vàng ghép cá sặc rằn trên ruộng, bước đầu cho hiệu quả khá cao.

Sau 5 tháng thả nuôi, cá trê vàng đạt trọng lượng 5-6 con/kg. Ảnh: D.KHÁNH

Gia đình có 8ha đất ruộng ở khu vực trũng, mỗi năm chỉ sản xuất 2 vụ lúa kết hợp với vụ cá ruộng mùa nước nổi, những năm trước đây, ông Trương Công Định, ở xã Hòa An, huyện Phụng Hiệp, chủ yếu chọn các loại cá trắng để thả nuôi trên ruộng. Nhưng năm nay, ông đầu tư gần 100 triệu đồng nạo vét mương ống trên ruộng, mua hai loại cá giống là trê vàng và sặc rằn về để thả nuôi.

Ông Định cho biết: “Để nuôi cá trê vàng trên ruộng đạt hiệu quả, trước hết người nuôi cần tạo một mương ống khoảng 1m chạy dọc cánh đồng, độ sâu tương đối để khi mặt nước bị nóng do ánh nắng mặt trời cá có thể xuống đó để trú ngụ. Cá sẽ tận dụng nguồn thức ăn sẵn có trên đồng như: lúa chét, sâu bọ để phát triển. Sau 5 tháng thả nuôi, cá đạt trọng lượng bình quân 5-6 con/kg”.

Mô hình nuôi cá trê vàng ghép cá sặc rằn trên ruộng gắn với tiêu thụ sản phẩm là mô hình thí điểm được Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh triển khai trong năm 2023 với tổng diện tích 15ha tại xã Hòa An và xã Hiệp Hưng. Tổng kinh phí thực hiện mô hình hơn 661 triệu đồng, trong đó ngân sách hỗ trợ 50%, người dân đối ứng 50%. Mật độ thả nuôi 1,3 con/m2. Trong 5 hộ tham gia mô hình hiện có 1 hộ bán hết, 4 hộ đang thu hoạch dần để bán với giá bình quân từ 45.000-50.000 đồng/kg (tùy loại). Năng suất bình quân đối với cá trê vàng đạt 1.073 kg/ha, cá sặc rằn 221 kg/ha, trừ hết các khoản chi phí đầu tư, người nuôi đạt lợi nhuận 17,7 triệu đồng/ha.

Là một trong 4 hộ còn lại chưa thu hoạch hết lượng cá trê vàng và sặc rằn, nhưng để tiến hành gieo sạ vụ Đông xuân, ông Nguyễn Hoàng Hiệp, ở xã Hiệp Hưng, đã chủ động bơm nước để cá rút xuống các mương ống, trên bờ ông Hiệp dùng lưới bao quanh diện tích lúa để cá không thể lên đồng, chờ thương lái chốt giá sẽ tiến hành thu hoạch. Ông Hiệp cho biết: “Hiện cá đã đến lứa xuất bán, nhưng thời gian qua đụng hàng với cá đồng bơm nước vụ Đông xuân, giá bán có sụt giảm nên gia đình quyết định neo lại, hàng ngày rải ít thức ăn để cá tiếp tục lớn. Đợi giá cả ổn định sẽ thu hoạch bán”.

Theo Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Hậu Giang, cá trê vàng và sặc rằn đều là hai loài thủy sản ăn tạp nhưng tập quán và quá trình săn mồi hoàn toàn khác nhau. Cá trê vàng chủ yếu sống ở tầng đáy sẽ tận dụng các thức ăn như côn trùng, sâu bọ, còn cá sặc rằn sống ở tầng mặt sẽ tận dụng các thức ăn như rong rêu, lúa chét để phát triển. Chưa kể phân của cá sặc rằn thải ra còn là nguồn thức ăn cho cá trê phía dưới. Chính những ưu điểm trên mà trung tâm đã chọn hai loại thủy sản này để kết hợp phát triển mô hình. Ông Triệu Quốc Dương, Phó Trưởng phòng kỹ thuật, Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Hậu Giang, cho biết: “Đối tượng cá ruộng thời gian qua nông dân trên địa bàn tỉnh phát triển rất nhiều loại, nhưng phần lớn giá trị mang lại không cao. Do đó, thời gian qua trung tâm đã nghiên cứu và nuôi kết hợp nhiều loại cá với nhau, quá trình nuôi thử nghiệm như vậy, cán bộ kỹ thuật của trung tâm đã phát hiện ra hai loại cá này khi nuôi kết hợp với nhau sẽ mang lại nhiều hiệu quả. Chưa kể giá trị của hai loại thủy sản này hiện nay khá cao so với các loài cá khác”.

Ông Trần Văn Tuấn, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phụng Hiệp, cho biết: Huyện Phụng Hiệp là vùng chuyên canh cá ruộng lớn của tỉnh Hậu Giang. Hàng năm, nông dân nơi đây chuyển đổi khoảng 4.000ha đất sản xuất lúa kém hiệu quả sang nuôi cá ruộng. Ngoài yếu tố về mặt kinh tế, nuôi cá ruộng còn góp phần cải tạo độ phì nhiêu của đất, vệ sinh đồng ruộng. Việc kết hợp hiệu quả giữa con cá trê vàng và sặc rằn trên cùng một diện tích nuôi sẽ góp phần đa dạng cơ cấu vật nuôi, gia tăng hiệu quả kinh tế cho nông hộ. Do đó, định hướng trong thời gian tới huyện sẽ tổ chức nhân rộng mô hình này cho nông dân trong huyện. Mùa nước nổi 2024 phấn đấu sẽ mở rộng khoảng 30ha áp dụng thả nuôi kết hợp hai loài thủy sản này.

Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh cho biết, 20 năm qua đã triển khai thực hiện trên 178ha các mô hình trên lĩnh vực thủy sản, với sự tham gia của 453 hộ. Trong đó, tập trung xây dựng các mô hình khuyến ngư đối với các đối tượng nuôi thích nghi tại địa phương và có hiệu quả kinh tế, cụ thể như: cá thát lát cườm, cá tra, các loại cá đồng… Trung tâm cũng chú ý xây dựng mô hình nuôi cá ruộng, mô hình kết hợp nhằm tận dụng được phần diện tích mặt nước góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Bên cạnh đó còn khuyến khích việc xây dựng mô hình quản lý cộng đồng các hoạt động sản xuất thủy sản, trong đó phát triển nuôi trồng thủy sản theo hướng bền vững; xây dựng mô hình nuôi áp dụng quy trình GAP, SQF1000CM,… Xây dựng các mô hình sản xuất quy mô công nghiệp, mô hình liên kết giữa các nhóm hộ, hợp tác xã, doanh nghiệp nuôi trồng thủy sản với các doanh nghiệp chế biến, các công ty, tập đoàn trong và ngoài nước có khả năng tiêu thụ sản phẩm. Triển khai thực hiện mô hình hỗ trợ xây dựng mô hình nuôi cá tra thâm canh đạt chứng nhận VietGAP; nuôi thâm canh lươn đồng trong bể sử dụng thức ăn công nghiệp; xây dựng mô hình trồng sen kết hợp với nuôi cá lóc ở vùng trũng; nuôi lươn trong bể theo hướng an toàn vệ sinh thực phẩm gắn kết với liên kết chuỗi nâng cao giá trị sản phẩm; mô hình nuôi cá trên ruộng lúa... Các mô hình đã mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, giúp tăng thu nhập trên cùng một đơn vị diện tích, được các địa phương duy trì phát triển và nhân rộng.

T.TRÚC - D.KHÁNH