Tương lai nào cho quýt đường Long Trị ?

Những năm qua, Hậu Giang đã có nhiều sự quan tâm, trợ lực cho sự phát triển, vươn xa của cây quýt đường Long Trị. Tuy nhiên, loại cây này vẫn rất cần có thêm sự hỗ trợ để phục hồi và phát triển bền vững hơn trong tương lai.

Dự án đã xây dựng hệ thống nhận diện thương hiệu cho quýt đường Long Trị như: logo, bao bì, poster, pano ngoài trời,…

Đặc sản nổi tiếng nhưng khai thác chưa hiệu quả

Nằm ở ven sông Cái Lớn, xã Long Trị, thị xã Long Mỹ nổi tiếng với cây quýt đường. Loại cây này đã có mặt tại đây hơn nửa thế kỷ, trở thành loại nông sản mang lại nguồn thu nhập cho nhiều hộ gia đình. Năm 2014, nhãn hiệu tập thể “Quýt đường Long Trị” được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu độc quyền, khẳng định thương hiệu, tăng tính cạnh tranh và mở rộng thị trường tiêu thụ, mang lại lợi ích thiết thực cho người nông dân.

Tuy nhiên, sau khi được bảo hộ, nhãn hiệu tập thể “Quýt đường Long Trị” chưa được sử dụng nhiều và khai thác chưa hiệu quả. Việc xây dựng và vận hành hệ thống quản lý các sản phẩm, xây dựng chiến lược quảng bá, phát triển thị trường cho sản phẩm chưa được quan tâm, chú trọng. Tính thống nhất trong việc sử dụng nhãn hiệu tập thể và chất lượng sản phẩm mang nhãn hiệu tập thể chưa được đảm bảo,… Do đó, vai trò, tác dụng và hiệu quả kinh tế - xã hội mà nhãn hiệu tập thể mang lại chưa đạt yêu cầu của tỉnh cũng như mong muốn của người dân địa phương.

Từ tháng 6-2019, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã có chủ trương giao cho TS. Bùi Văn Quyền, Trung tâm Tư vấn phát triển thương hiệu Việt Nam, chủ trì thực hiện dự án “Quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Quýt đường Long Trị” dùng cho sản phẩm quýt đường của tỉnh Hậu Giang”. Dự án thuộc Chương trình Hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ tỉnh Hậu Giang giai đoạn 2017-2022. Đến nay, sau thời gian thực hiện, dự án đã kết thúc với nhiều kết quả nhất định.

Dự án đã xây dựng quy chế quản lý nhãn hiệu tập thể “Quýt đường Long Trị”, quy trình cấp và thu hồi quyền sử dụng nhãn hiệu tập thể, quy chế kiểm soát chất lượng sản phẩm mang nhãn hiệu tập thể và quy chế sử dụng tem, nhãn, bao bì sản phẩm mang nhãn hiệu tập thể. Xây dựng hệ thống biểu mẫu, sổ sách ghi chép phục vụ việc quản lý nhãn hiệu tập thể “Quýt đường Long Trị”. Xây dựng trang thông tin giới thiệu sản phẩm và hệ thống nhận diện thương hiệu như: logo, bao bì, poster, pano ngoài trời,… Đồng thời, thực hiện các phim tài liệu, bài báo, lập các trang, kênh trên mạng xã hội để hỗ trợ truyền thông cho thương hiệu “Quýt đường Long Trị”.

Với những kết quả đó, dự án đã hỗ trợ tích cực cho việc quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Quýt đường Long Trị”, giúp thương hiệu nông sản đặc trưng này ngày càng vững vàng hơn trên thị trường.

Cần được phục hồi và phát triển

Tuy được hỗ trợ quản lý và phát triển về mặt thương hiệu, nhưng những năm gần đây, quýt đường Long Trị gặp không ít khó khăn trong quá trình sản xuất. Vào những năm 1997, 1998, loại cây này từng phát triển mạnh tại xã Long Trị, với diện tích lên đến gần 200ha. Tuy nhiên, từ năm 2000 trở lại đây, diện tích quýt đường không ngừng biến động theo chiều hướng giảm dần. Do vị trí địa lý nằm bên dòng sông Cái Lớn, hàng năm, mùa nước nổi làm nhiều diện tích đất trồng quýt bị ngập úng. Vấn đề dinh dưỡng, nguồn nước, sự phát sinh của các loại dịch bệnh như vàng lá greening, vàng lá thối rễ đã làm cho cây quýt đường bị suy yếu, năng suất kém và chết dần.

Thực tế hiện nay, xã Long Trị chỉ còn khoảng 6ha đất trồng cây quýt đường, trong đó có một phần vừa được trồng mới. Diện tích đất trồng quýt của cả tỉnh cũng đang giảm dần. Toàn tỉnh hiện chỉ còn khoảng 701ha trồng quýt, giảm khoảng 100ha so với cùng kỳ. Nhiều người dân trồng quýt lâu năm, nay đã chuyển đổi sang trồng các loại cây khác để đảm bảo nguồn thu nhập cho gia đình. Một số người mong muốn gắn bó với loại cây này, nhưng vẫn còn trăn trở về khả năng sinh trưởng, phát triển và đầu ra của sản phẩm.

Trước thực trạng đó, để bảo tồn và phát triển loại nông sản đặc trưng này, ngành nông nghiệp tỉnh và địa phương đã có nhiều sự phối hợp, nỗ lực phục hồi. Ông Nguyễn Văn Thống, Phó phòng Kinh tế thị xã Long Mỹ, cho biết: “Hiện nay, chúng tôi đang phối hợp với Tập đoàn Lộc Trời để phục hồi cây quýt đường Long Trị. Vừa qua sau khi triển khai, dự kiến trong năm 2023, sẽ có 30 hộ tham gia với diện tích trồng khoảng 20ha. Tập đoàn sẽ hỗ trợ người dân trồng cây và bao tiêu sản phẩm đầu ra, đồng thời, đây cũng là mô hình để nhân rộng trên địa bàn trong thời gian tới”.

Theo ông Huỳnh Trường Vĩnh, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh: “Việc xây dựng và quản lý nhãn hiệu tập thể “Quýt đường Long Trị” đã giúp nâng cao giá trị của loại nông sản này. Tỉnh đã có chủ trương đặt hàng để khôi phục lại quýt đường Long Trị và quyết tâm thực hiện trong giai đoạn tới”.

 Với những nỗ lực và sự vào cuộc quyết liệt đó, cây quýt đường Long Trị sẽ được khôi phục và phát triển bền vững hơn. Kỳ vọng ở tương lai, loại đặc sản này sẽ không chỉ mạnh về thương hiệu mà còn có năng suất, chất lượng cao, mang lại lợi ích kinh tế cho người nông dân.

Bài, ảnh: ĐANG THƯ