Báo động trẻ hóa tội phạm ma túy

Thời gian qua, công tác đấu tranh với tội phạm và tệ nạn ma túy được tập trung quyết liệt, nhiều đối tượng phạm tội đã nhận bản án nghiêm khắc trước pháp luật. Tuy nhiên, diễn biến của loại tội phạm này vẫn luôn tiềm ẩn phức tạp, có xu hướng trẻ hóa, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội.

Phiên tòa xét xử bị cáo Đỗ Lam Trường về hai tội danh liên quan đến ma túy.

Phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hình sự đối với bị cáo Lê Mạnh Huỳnh (sinh năm 2004), ngụ xã Long Phú, thị xã Long Mỹ vừa qua là lời cảnh tỉnh cho nhiều đối tượng đang sử dụng ma túy.

Là thanh niên trong độ tuổi lao động, bản thân chưa có tiền án tiền sự, Huỳnh còn được bà con hàng xóm đánh giá là hiền lành. Thế nhưng, khi đứng trước tòa, ít ai ngờ rằng, Huỳnh không chỉ dính vào ma túy mà còn tham gia tổ chức và mua bán trái phép ma túy. 

Trước đó, vào khoảng 16 giờ ngày 27-1-2024, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh tiến hành kiểm tra, bắt quả tang Nguyễn Văn Thức cùng 7 đối tượng khác đang tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại nhà ở khu vực 5, phường Thuận An. Qua làm việc với cơ quan công an, các đối tượng khai nhận mua ma túy từ Lê Mạnh Huỳnh nên ngày 28-1-2024, cơ quan công an tiến hành bắt khẩn cấp Huỳnh.

Tại cơ quan công an, Huỳnh thừa nhận bản thân đã từng 6 lần tổ chức cho các đối tượng khác sử dụng ma túy và 2 lần mua bán ma túy với Nguyễn Văn Thức.

Tại tòa, bà S., mẹ của Huỳnh, đau khổ nói: “Tôi làm việc vất vả, nhưng không để con thiếu thốn thứ gì, từ quần áo, đến xe cộ. Ai ngờ đâu, mình chỉ lo làm, đôi chút sao nhãng quan tâm con, mà để cho nó đi vào con đường nghiện ngập, ma túy như thế này”.

Trả giá vì hành vi của mình, Lê Mạnh Huỳnh phải nhận mức án 18 năm tù cho hai tội danh về ma túy khi vừa bước sang tuổi 21.

Trước đó, Tòa án nhân dân huyện Châu Thành đưa ra xét xử vụ án Đỗ Lam Trường (sinh năm 2002), bị truy tố về các tội tàng trữ trái phép chất ma túy và tội sản xuất dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy.

Vốn nghiện ma túy, nên Trường đã tự lên mạng tìm hiểu cách chế tạo rồi đặt mua các vật dụng về tự chế dụng cụ sử dụng ma túy. Ngày 4-9-2024, Trường gọi điện thoại cho một người thanh niên (không rõ nhân thân) gần cổng Khu công nghiệp Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long để mua 500.000 đồng ma túy. Sau khi về nhà, Trường lấy bộ dụng cụ ra sử dụng thì bị lực lượng công an kiểm tra, bắt quả tang.

Hệ lụy của ma túy là khôn lường, nhưng rất nhiều thanh, thiếu niên chỉ nghĩ đơn thuần dùng ma túy để “giải trí”, rồi đến khi sa chân vào con đường nghiện ngập lúc nào không biết và gây ra những bi kịch cho bản thân, gia đình và xã hội. Nhiều lý do được đưa ra để lý giải cho việc sử dụng ma túy, như buồn chuyện gia đình, chuyện tình cảm,… tìm đến ma túy để giải khuây; sau những cuộc nhậu cũng tìm đến ma túy để “nâng tầm” cuộc vui; không buồn, không vui nhưng chỉ vì muốn thể hiện mình hoặc tò mò muốn khám phá điều “mới lạ”...   

Theo thống kê của các cơ quan chức năng, trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh đã triệt phá 81 vụ, 143 bị can về các tội mua bán, tàng trữ, vận chuyển, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Độ tuổi nghiện ma túy cũng có xu hướng trẻ hóa, tập trung từ 18-35.

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngày càng nhiều thanh, thiếu niên vướng vào ma túy, được chỉ ra là do gia đình thiếu sự quan tâm, giáo dục con em mình, để các em bị đối tượng xấu dẫn dụ, lôi kéo vào ma túy. Ngoài ra, một bộ phận thanh, thiếu niên còn tiêm nhiễm lối sống đua đòi, hưởng thụ, thích tìm cảm giác mạnh, lấy việc sử dụng ma túy thể hiện đẳng cấp ăn chơi với bạn bè. 

Theo ông Lê Hữu Nam, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân huyện Vị Thủy, thực tế hiện nay cho thấy, với các đối tượng trong độ tuổi thanh, thiếu niên, sự thiếu quan tâm của gia đình là một trong những nguyên nhân cơ bản nhất dẫn đến việc đi vào con đường phạm tội. Đa số các em trong độ tuổi thanh, thiếu niên phạm tội có vấn đề về tâm lý; nhiều em chán nản, bỏ học, lêu lổng, đua đòi ăn chơi, sử dụng thuốc lá, rồi nghe theo đối tượng xấu chuyển qua sử dụng ma túy mà gia đình hoàn toàn không hay biết. 

Do đó, theo ông Nam, để có thể phòng ngừa đối với các nhóm tội phạm về ma túy trong lứa tuổi thanh, thiếu niên, giải pháp đặt ra là phải tăng cường công tác nắm thông tin, nhận biết các biểu hiện lạ của con em mình. Chẳng hạn, học lực giảm, thiếu ngủ, mất tập trung, tính tình thay đổi hay gắt gỏng, tâm lý bồn chồn, lo lắng, nhu cầu tiêu tiền ngày càng lớn, mượn tiền bạn bè hay tham gia vào hội nhóm sử dụng ma túy.

Còn theo đại tá Nguyễn Văn Giá, Phó Giám đốc Công an tỉnh, để có thể đấu tranh, phòng ngừa tác hại từ ma túy, không chỉ dừng lại ở việc phát hiện, triệt phá của lực lượng công an và công tác tuyên truyền, cảnh báo, mà rất cần sự chung tay của toàn xã hội trong việc đấu tranh, phát hiện, giáo dục con em của mỗi gia đình trong việc loại bỏ tệ nạn xã hội này ra khỏi cuộc sống. 

Về phía gia đình phải có biện pháp quản lý, giám sát phù hợp đối với các em ở giai đoạn tuổi mới lớn, thích thể hiện bản thân. Đồng thời, tăng cường các biện pháp quản lý xã hội, nhất là quản lý trên không gian mạng. Riêng các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ phối hợp điều tra, truy tố, xét xử nhanh để tạo tính răn đe tội phạm, phòng ngừa chung trong xã hội.

B.B