Tủ sách pháp luật ở Hậu Giang giữa thách thức chuyển đổi số

Trong bối cảnh công cuộc chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên cả nước, vai trò và hiệu quả hoạt động của các tủ sách pháp luật ở cơ sở đang đặt ra với  nhiều thách thức.

Một tủ sách pháp luật ở cơ sở của tỉnh.

Góp phần tạo ra mạng lưới thông tin pháp luật rộng khắp

Tính đến tháng 1-2025, Hậu Giang có 705 tủ sách pháp luật; trong đó, 97 tủ sách pháp luật tại các ban, sở, ngành, đoàn thể tỉnh, hội đặc thù; 14 tủ sách pháp luật trong lực lượng quân sự trên địa bàn tỉnh; 34 tủ sách pháp luật trong lực lượng công an;

Có 229 tủ sách pháp luật tại các đơn vị cấp huyện và xã, phường, thị trấn; 314 tủ sách pháp luật trong trường học; 15 tủ sách pháp luật trong chùa Phật giáo Nam tông Khmer, 2 tủ sách pháp luật ở chùa Phật giáo. Bên cạnh đó, 40 kệ sách pháp luật ở ấp, khu vực tiếp tục duy trì.

Những năm qua, với bao nhiêu tủ, kệ sách trên, các đơn vị quản lý đã góp phần tạo ra mạng lưới thông tin pháp luật bằng sách rộng khắp; đây cũng là minh chứng cho sự quan tâm của Hậu Giang đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, giúp nâng cao nhận thức, chấp hành pháp luật trong toàn xã hội…

Tuy nhiên, gần đây qua đánh giá hoạt động cho thấy có những hạn chế và thách thức từ sự phát triển mạnh của sách số đòi hỏi những giải pháp quyết liệt để các tủ sách, kệ sách không trở thành “di tích” mà tiếp tục phát huy giá trị cốt lõi, phục vụ đắc lực cho người dân.

Hạn chế lớn nhất là tính cập nhật và kịp thời. Với tốc độ ban hành, sửa đổi, bổ sung văn bản pháp luật diễn ra rất nhanh chóng, việc in ấn và phân phối sách giấy khó lòng theo kịp, khiến một phần nội dung trong tủ sách có thể trở nên lạc hậu, không còn phản ánh đúng thực tế pháp luật hiện hành.

Bên cạnh đó, không gian và thời gian phục vụ cũng là một rào cản. Đa số tủ sách được đặt tại phòng làm việc và chỉ mở trong giờ hành chính, gây bất tiện lớn cho người dân, đặc biệt là những người lao động.

Không gian đọc ở nhiều nơi cũng có thể gọi là chật hẹp, thiếu tiện nghi, làm giảm sự hấp dẫn. Tài liệu pháp luật thường thì được trình bày khô khan, khó hiểu, chưa thực sự lôi cuốn, đặc biệt đối với những người không chuyên về luật.

Hơn nữa, việc quản lý sách và thống kê lượt mượn/đọc ở nhiều nơi vẫn còn thực hiện thủ công, gây khó khăn cho việc đánh giá hiệu quả và lập kế hoạch bổ sung, luân chuyển tài liệu một cách bài bản…

Trong bối cảnh hiện nay, sự bùng nổ của công nghệ thông tin và internet đang đặt ra thách thức sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của tủ sách pháp luật truyền thống.

Nếu không có những chuyển mình mạnh mẽ và kịp thời…

Người dân, đặc biệt là giới trẻ, ngày càng có xu hướng tìm kiếm thông tin pháp luật qua các kênh trực tuyến như Cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Quốc hội, các trang báo điện tử, mạng xã hội, hay các ứng dụng pháp luật trên điện thoại thông minh. Những kênh này cung cấp thông tin tức thời, dễ dàng tìm kiếm chỉ với vài cú nhấp chuột, và thường có hình thức đa dạng, hấp dẫn hơn nhiều.

Nếu không có những chuyển mình mạnh mẽ và kịp thời, các tủ sách pháp luật truyền thống rất dễ trở thành “di tích”, chỉ tồn tại về mặt hình thức mà thiếu đi hiệu quả thực chất, bị “bỏ quên” trong dòng chảy cuồn cuộn của thông tin số.

Để vượt qua những thách thức và phát huy tối đa giá trị, tủ sách pháp luật ở Hậu Giang cần một chiến lược chuyển đổi toàn diện và linh hoạt. Điều này đòi hỏi phải đẩy mạnh số hóa mạnh mẽ, xây dựng một tủ sách pháp luật điện tử với kho dữ liệu văn bản pháp luật khổng lồ, được cập nhật liên tục, có chức năng tìm kiếm thông minh và giao diện thân thiện.

Các tủ sách vật lý hiện có cần được tích hợp, liên kết với nền tảng số, thậm chí trang bị máy tính có kết nối internet để người dân có thể tra cứu trực tuyến ngay tại chỗ.

Đồng thời, nội dung cần được đa dạng hóa không chỉ là các văn bản luật, mà còn là cẩm nang hỏi đáp, tờ rơi, infographic, video ngắn, hoặc podcast về pháp luật, ưu tiên những nội dung gần gũi và thiết thực với đời sống.

Việc mở rộng không gian và thời gian phục vụ là cần thiết, biến tủ sách thành không gian đọc mở, thân thiện, có thể đặt ở những nơi công cộng dễ tiếp cận như nhà văn hóa, thư viện cộng đồng.

Quan trọng hơn, cần tích hợp tủ sách với các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật khác như tổ chức các buổi tư vấn pháp luật lưu động, tọa đàm chuyên đề, hay các buổi sinh hoạt câu lạc bộ pháp luật với sự tham gia của luật sư, chuyên gia pháp luật, biến tủ sách thành một trung tâm tương tác thay vì chỉ là nơi chứa sách.

Cuối cùng, việc tăng cường quản lý và đánh giá thông qua việc áp dụng công nghệ trong quản lý thư mục, thống kê lượt bạn đọc và nội dung được quan tâm sẽ giúp có thể bổ sung tài liệu phù hợp hơn…

T.T