Xét xử nghiêm minh, đảm bảo răn đe, đúng người, đúng tội

Thời gian qua, Tòa án nhân dân (TAND) hai cấp trong tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng xét xử các loại án, bảo đảm việc xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không bỏ lọt tội phạm.

TAND tỉnh xét xử vụ án “Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản” từng gây xôn xao dư luận.

Đầu năm đến nay, tình hình trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh được giữ vững ổn định, nhưng tội phạm hình sự còn diễn biến phức tạp. Toàn tỉnh xảy ra 317 vụ phạm pháp hình sự, trong đó nhiều vụ rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Vì vậy, việc đưa các vụ án ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật, tránh oan sai, bỏ lọt tội phạm được hai cấp tòa án xem là nhiệm vụ hàng đầu.

Tháng 3-2025, TAND tỉnh đã đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản gây rúng động dư luận. Các bị cáo trong vụ án này lên kế hoạch chi tiết để bắt cóc anh M.V.C., phó giám đốc một công ty xây dựng ở thành phố Cần Thơ, với mục đích đòi tiền chuộc lên đến 10 tỉ đồng. Sau khi dẫn dụ nạn nhân vào một căn nhà thuê tại xã Tân Phú Thạnh, huyện Châu Thành A, nhóm đối tượng đã sử dụng hơi cay và hung khí để khống chế, sau đó di chuyển nạn nhân sang tỉnh Vĩnh Long giam giữ.

Trong quá trình điều tra, các bị cáo tỏ ra quanh co, không thừa nhận hành vi. Tuy nhiên, tại phiên tòa, trước những chứng cứ rõ ràng và lập luận chặt chẽ của các kiểm sát viên, cùng quá trình điều hành phiên xét xử nghiêm túc, khách quan của Hội đồng xét xử, các bị cáo phải cúi đầu nhận tội. Tòa án đã tuyên phạt mức án nghiêm khắc, tương xứng với hành vi phạm tội, trong đó bị cáo chủ mưu Nguyễn Thành Nguyên bị truy tố ba tội danh, gồm: “Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản”, “Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” và “Tàng trữ trái phép chất ma túy”, lãnh án 21 năm tù.

Theo lãnh đạo TAND tỉnh, trước khi đưa vụ án ra xét xử, các thẩm phán được phân công nhiệm vụ đều nghiên cứu kỹ hồ sơ, nội dung vụ án. Đặc biệt, thời gian qua, các phiên tòa hình sự đều được tiến hành theo hướng đổi mới thủ tục xét hỏi và mở rộng tranh tụng tại tòa theo yêu cầu cải cách tư pháp. Trong đó có sự phân định rõ ba chức năng trong tố tụng gồm xét xử, buộc tội và bào chữa dựa trên cơ sở các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Ông Kiều Văn Thọ, Trưởng đoàn Hội thẩm TAND tỉnh, cho biết: “Bình quân mỗi năm, một hội thẩm nhân dân tỉnh tham gia xét xử hơn 20 vụ án hình sự. Trước khi tham gia xét xử các vụ án, tòa luôn tạo điều kiện để các hội thẩm nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, tìm hiểu các văn bản pháp luật liên quan, góp phần xét xử đúng người, đúng tội, thấu tình đạt lý”.

Còn theo ông Phạm Hoàng Lâm, Phó Chánh án TAND tỉnh, thời gian qua, số án hình sự tăng cả về lượng và tính chất phức tạp. Tuy nhiên, công tác giải quyết án vẫn được đảm bảo theo đúng trình tự, thủ tục luật định. Các phiên tòa diễn ra an toàn, không có vụ án nào xử oan, bỏ lọt tội phạm hoặc để án quá hạn luật định. Sau mỗi phiên tòa, hội đồng xét xử đều tổ chức đánh giá các mặt đạt được và mặt hạn chế cần khắc phục nhằm rút kinh nghiệm.

Bên cạnh đó, TAND hai cấp còn chú trọng phối hợp với cơ quan chức năng điều tra, truy tố nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ đưa ra xét xử, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị địa phương. Nổi bật là từ đầu năm đến nay, nhiều vụ trọng án về tội giết người, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tham ô tài sản được xét xử kịp thời, như vụ Nguyễn Thanh Giang, Đỗ Thái Em phạm tội giết người; vụ Huỳnh Ngọc Dũ lừa đảo chiếm đoạt tài sản; vụ Bùi Đình Hiển lừa đảo chiếm đoạt tài sản…  

Trong giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động, ngành cũng rất chú trọng công tác hòa giải, hướng cho các đương sự tự thỏa thuận. Cụ thể, trong 6 tháng qua, TAND các huyện, thị xã, thành phố hòa giải thành công 1.103 vụ, việc, đạt tỷ lệ 51% trong tổng số các loại án dân sự, hôn nhân và gia đình đã giải quyết. Từ đó, hạn chế được việc phải mở phiên tòa xét xử và giữ được mối đoàn kết trong Nhân dân. 

Tuy nhiên, theo đánh giá của TAND tỉnh, việc xét xử của tòa án hai cấp trong tỉnh vẫn còn mặt tồn tại. Trong đó, một số vụ án phức tạp, nhất là những vụ án có yếu tố nước ngoài giải quyết còn chậm, chưa kịp thời do phải mất thời gian thực hiện ủy thác tư pháp; số vụ án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán và hội đồng xét xử vẫn còn; một số vụ án để quá thời hạn giải quyết.

Ông Trương Đình Nghệ, Chánh án TAND tỉnh, cho hay, trong thời gian tới, thực hiện công tác sắp xếp, tổ chức bộ máy, ngành tòa án sẽ có nhiều thay đổi, qua đó sẽ thành lập các tòa án khu vực thay cho các tòa cấp huyện hiện nay. Tuy nhiên, về phía ngành sẽ tiếp tục tập trung nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, công chức, đặc biệt là đội ngũ thẩm phán, thư ký và hội thẩm nhân dân; tập trung giải quyết các vụ án đúng hạn luật định, đảm bảo các phán quyết của tòa đúng pháp luật, bảo đảm công lý, quyền con người, quyền công dân để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ chính trị được giao. 

B.B